Pozitivismo: Diferi inter la revizi

Kontenajo efacita Kontenajo adjuntita
Addbot (diskutez | kontributadi)
m Bot: Migrating 55 interwiki links, now provided by Wikidata on d:q131015 (translate me)
mikra korektigi
Lineo 1:
[[Arkivo:Auguste Comte.jpg|thumb|[[Auguste Comte]], kreantokreinto di pozitivismo.]]
'''Pozitivismo''' esas sistemo [[filozofio|filozofiala]] bazata en l'[[experienco]] e en la konoco empirikala di lela fenomeni naturala. Tale, la pozitivismoPozitivismo konsideras [[metafiziko]] e [[teologio]] kom sistemi de konoco neperfekta e ne-exakta.
{{revizo}}
 
==Evoluciono==
La vorto "pozitivismo" esisutiligesis utilizataunesmafoye l'unesma foyo da ladal Franca filozofisto[[filozofo]] [[Auguste Comte]], autorulo dil verko qua inauguris ica penso-kuro, ''Kurso depri filozofio pozitiva'' (6 volumi, [[1830]] til [[1842]]). Tamen, ula [[konceptajo|konceptaji]] pozitivista su remontasretroiris al filozofistofilozofi BritanaBritaniana [[David Hume]], a Franca [[Henri de Saint-Simon|Claude Henri de Rouvroy, Komto de Saint-Simon]], ed ae Germana [[Immanuel Kant]].
 
Comte selektis la vorto "pozitivismo" dapor emfazar la pragmato e la tendenco konstruktiva qua ilu reklamis da la aspekto teoriala di ilua doktrino. EnOrdinare general,ilu interesis su interesis dapri la reorganizado dil vivo sociala, por la boneso dil homaro tra dil konoco [[cienco|ciencala]] e, tale, dil kontrolo dil forci naturala. Le du parti precipua dil pozitivismo, la filozofio e la guvernado (o programo di konduto individuala e sociala), esis plu tarde unigita.
 
Comte havis la konceptajo dipri [[religio]] en qua la homaro esas la kult-objekto. Malgre oluTamen, multa dicipuli di Comte ne aceptis ica developo religial de ilua penso, pro ke olu semblis kontraparolar la filozofio pozitivista originala. Multa dil doktrini di Comte esus plu tarde adaptata e developata da le filozofisti sociala Britana [[John Stuart Mill]] e [[Herbert Spencer]], tale kom da la filozofisto e fizikisto Austrian [[Ernst Mach]].
Comte selektis la vorto "pozitivismo" da emfazar la pragmato e la tendenco konstruktiva qua ilu reklamis da la aspekto teoriala di ilua doktrino. En general, su interesis da la reorganizado dil vivo sociala por la boneso dil homaro tra dil konoco [[cienco|ciencala]] e, tale, dil kontrolo dil forci naturala. Le du parti precipua dil pozitivismo, la filozofio e la guvernado (o programo di konduto individuala e sociala), esis plu tarde unigita.
Comte havis la konceptajo di [[religio]] en qua la homaro esas la kult-objekto. Malgre olu, multa dicipuli di Comte ne aceptis ica developo religial de ilua penso, pro ke olu semblis kontraparolar la filozofio pozitivista originala. Multa dil doktrini di Comte esus plu tarde adaptata e developata da le filozofisti sociala Britana [[John Stuart Mill]] e [[Herbert Spencer]], tale kom da la filozofisto e fizikisto Austrian [[Ernst Mach]].
 
==Pozitivismo logika==
A komenco di [[20ma yarcento]], grupo de filozofisti interesita en la evoluciono dil cienco moderna refuzis le tradicionala idei pozitivista (qua konsideris ke la bazo dil vera konoco esas en la experienco personal) e emfazis la ento importanta dil verifiko ciencala e diluzo dil [[logiko formala]]. Dil teorii de ica pensisti (inter le qua su renkontris la Austrian [[Ludwig Wittgenstein]] e la Britani [[Bertrand Russell]] e [[George Edward Moore]]) naskis asertita pozitivismo logika. La ''Tractatus logico-philosophicus'' ([[1921]]), verko di Wittgenstein, rezultis havar influeso decidema en la rejeciono dil doktrini metafizikala da ilua indijo de senco e en la acepto dil [[empiriko]] kom postulo logika.
 
EnNune, la prezento, le filozofistifilozofi pozitivista preferas su denominar "empirikisti logika", dapor desasociar su desasociar dildel ento importanta qua donis le prima pensisti dil pozitivismo logika al verifiko ciencala. MantenasMantenis ke la principo de verifiko en su sama esas ne-verifikebla en la kampeyo filozofiala. Tale, autori tam reprezentativa kom [[Rudolf Carnap]] proponabas nova senci dil tradicionala principo di verifiko neopozitivista.