Anglosaxona linguo: Diferi inter la revizi

|Regioni_di_mondo = Anglia (minecepte sud-westo e nord-westo), parti di Skotia sude la rio Forth e orientala parto di [[Wals]].

'''Anciena Angliana''' (''Ænglisc'') esas frua formo di [[Angliana linguo]] qua parolesis en granda parto di aktualnuna [[Anglia]] ed en la sudo di [[Skotia]] de 425 til 1125. Ol esis flexiva linguo kun multa libereso en sintaxo, nediferanta kamde l'aktualla nuna Angliana. Ol esasesis parto di Westala Germana linguolinguaro ed ol havashavis multa rilatorilati kun l'[[Anciena Frisiana]].

Dum la proxima 700 yari kompreninta en ta periodo, Anglo-Saxona migradi qua naskigis Anglia en 5ma yarcento til ulatempe pos la [[Normanda konquesto]] di [[1066]], kande havis gravagranda transitouzado, la linguo asimilis ulaaquiris aspekti di tide altra kun qua ol kontaktis, kam la Kelta lingui e du dialekti dil Anciena NordikaNordala parolata da [[Vikingi]], qui kontrolis granda teritori en nordo ed esto di Anglia, konocata kam Danelaw.

La maxim gravaimportanta faktoro en la formaco di l'Ancien Angliana esis lua Germana heredajo en lua vortaro, sintaxo e morforlogio, ula apartenis kun aliancata lingui en la kontinento. Uli di ta traiti esis specifika dil Westala Germana, dum ke altra karakteristiki venas ek la proto-Germana, ek qua omna Germana lingui provenas.

Kam l'altra Germana lingui de l'epoko, l'Ancien Angliana prizentas kompleta nominala flexiono, kun kin gramatikala kazi (nominativo, akuzativo, genitivo, dativo e, pokamin frequentafrequenti, resti dide l'instrumentala) e formi di dualo por parolar pri pari (quankam nun en la personal pronomi) ultre la singularo e la pluralo. Anke diferenciasdiferi inter generi, sin havar necesa rilato kun sexo: exemple, ''sēo sunne'' (la Suno) esas feminina, dum ke ''se mōmna'' (la Luno) esas maskulina (en la [[Germana linguo|Germana]] ''die Sonne'' e ''der Mond'').

Granda parto dide l'alfanetindala habitantaro qui savis lektar e populacionoskribar konocis Latina linguo, la ''lingua franca'' di eruditeso e di diplomaco en la Europa didum ta epoko. En okazioniKelkafoye esas posibla donarsavar laproxime proximal'epoko datokande porula laLatina aceesovorto dildato Latina vortieniris en l'AncienAngla Anglianalinguo bazantatra sula enmodifiki laqui linguistikalata chanjivorti quasufris tadum experimentabas,la tempo. proPro to on agnoskaskonocesas tri gravaepoki periodiinflui dide Latinala influoLatina:

# L'unesma okaziseventis ante di l'arivo dildi Saxoni, de la kontinento, a Britania, ekkande la kontinentoregiono esis parto de [[Romana imperio]].

# La duesma kun la konversokonverto di l'Anglo-Saxoni ala [[kristanismo]], kunpro l'arivo di relijiosireligiozi quaqui parolis e skribis Letineen Latina linguo.

# La triesma periodo okazisesis pos la Normanda konquesto di 1066, qua favorigisstimulis l'adoptesoadopto di granda numero di Normanda vorti, la majoritatomaxim derivatamulta dide l'Anciena FrancianaFranca e dilde LatinoLatina, ma kun gravaexpresiva grupoquanto di vorti dide NordikaNordala origino.

=== InfluoL'influo di l'Anciena NordikaNordala linguo ===

La duesma maxim gravaimportanta fonto di prenita vorti en Anciena Angliana esis Skandinava lingui dum la Vikinga invadi en 9ma e 10ma yarcenti. Ultre numeroza toponimi, on torvas anke vorti di basika vokabulario e termini rilate al administrativa aspekti dil Danelaw. La Vikingi parolis l'Anciena NordikoNordala, linguo kun strete rilate a l'Ancien Angliana; ta proximeso portis a mixturo di dialekti qua povus acelerar la perdo di terinacioni di kazo di l'Ancien Angliana. Aparenta konfirmado di ta teorio esas la fakto ke simplifikado dil termini di kazo okazis unesme en la nordo e ultime en la sud-westo, la min afektita regiono da Vikinga influo. En irga kazo, l'influo di l'Anciena NordikoNordala esis profunda e on povas trovar vorti kam ''sky'' ("cielo"), ''leg'' ("gambo"), la pronomo ''they'' ("ili"), la verbala formo ''are'' ("ni/vi/ilis esas") e mult altra exempli plu.

L'unesma radiko dil pasato esas uzitauzesas en la pasato, por l'unesma e triesma personi dil singularo. La duesma pasato radiko uzesas por la duesma persono dil singularo, e por omna personi dil pluralo (ultre la pasato di subjuntivo). Forta verbi anke prizentas permuto di i en la radiko en la duesma e triesma personi dil singularo en la prezenta tempo.

Regulara forta verbi esis omna konjugata same, kun precipua diferencodifero en la radikala vokalo. Tale ''stelan'' 'furtar' reprezentas la paradigmo dil konjugado di forta verbi.