Azerbaijan: Diferi inter la revizi
Kontenajo efacita Kontenajo adjuntita
Nula rezumo di redakto |
kelka korektigi +imajo |
||
Lineo 26:
| Nomo_himno = ''Azərbaycan marşı''
| Pekunio = [[Manat di Azerbaijan]]
| Religii = [[Islamo]], 93,7%
}} '''Republiko di Azerbaijan''' ([[Azerbaijana linguo|Azerbaijana]]: '''Azərbaycan Respublikası''') esas stato en centra [[Azia]] inter [[Rusia]], [[Iran]], [[Turkia]], [[Armenia]] e [[Gruzia]]. La regiono di [[Nagorno-Karabakh]] esas enklavo en Azerbaijana teritorio. Ol jacas longe la [[Kaspia maro]], en qua existas multa petrolo, tre importanta por lua ekonomio.
Lineo 33:
== Historio ==
{{PA|Historio di Azerbaijan}}
[[Arkivo:Ancient_Azerbaijan_4.jpg|thumb|left|250px|[[Petroglifo|Petroglifi]] de 10,000 yari aK trovita en la Naciona parko Gobustan.]]
Homi ja okupis la regiono di nuna Azerbaijan dum [[Petr-epoko]]. En kaverni di la regioni di Tağılar, Damcılı, Zar e Yataq-yeri ed en [[nekropolo|nekropoli]] di Leylatepe e Saraytepe on trovis restaji di kulturi de fino di [[Paleolitiko]] e komenco di [[Bronz-epoko]].
[[Alexandros la Magna]] e lia sucedanti de Seleucid imperio establisis nedependanta rejio dum 4ma yarcento aK. Sasanida Imperio okupis la regiono en [[262]]. Dum [[4ma yarcento]] rejulo Urnayr adoptis [[kristanismo]] kom religio di regiono. En [[667]] [[Islamo|Islami]] konquestis lo.
[[Rusian imperio]] komencis okupar Azerbaijan en [[1722]]. En [[26 di junio]] [[1723]] pos longa siejo, [[Baku]] kapitulacis. Rusi
Kum la falo di Rusian imperio dum l'[[Unesma mondomilito]], Azerbaijan, kun [[Armenia]] e [[Gruzia]], formacis la [[Federala Demokratiala Republiko di Transkaukazia]], qua havis kurta existo, nur de [[februaro]] til [[mayo]] [[1918]]. En [[28 di mayo]] [[1918]] Azerbaijan separis su de la republiko e divenis nedependanta kun la nomo di Azerbaijana Demokrata Republiko. Du yari pose, en [[28 di aprilo]] [[1920]], [[Sovietia|Sovietani]] invadis ol. Unesme Azerbaijan divenis parto di [[Socialista Federita
Dum la [[Duesma mondomilito]] Azerbaijan divenis importanta en la Sovieta strategio por kombatar [[nacional-socialista Germania]], por lua granda produktado di [[petrolo]]. Cirkum 800 mil Azerbaijana soldati luktis kontre Germaniani, di qui cirkum 400 mil mortis. Mayoro-generalo Azi Aslanov, Azerbaijana, divenis sovieta heroo.
Dum la [[1980a yari]] [[Mihail Gorbachov]] adoptis [[glasnost]],
{{PA|Nagorno-Karabakh}}
L'unesma yari pos nedependo esis obskurigita da [[Nagorno-Karabakh milito]] kontre vicina [[Armenia]]. Kande milito finis en mayo [[1994]] Azerbaijan perdis la kontrolo
Ye la [[
▲[[Arkivo:Heydar Aliyev 1997.jpg|thumb|140px|Prezidanto [[Heydar Aliyev]].]]
▲Ye [[3 di oktobro]] [[1993]] [[Heydar Aliyev]], ke ja guvernis lando depos [[24 di junio]] ta yaro, ganis prezidantal elekto. Dum lia guvernerio la milito kontre Armenia finis, e il signatis kontrato pri l'exploro di [[petrolo]] de Azeri-Chirag-Guneshli rezervi. Il vinkis nova elekto en oktobro [[1998]]. Dum lia duesma mandato la rezervi di [[naturala gaso]] de Shah Denis esis deskovrita. En [[2003]] un kontrato kun [[Turkia]] pri la konstrukturo di Baku-Tbilisi-Ceyhan fluido-konduktili esis signatita. La fluido-konduktilo por [[petrolo]] kompleteskis en [[2005]] e por naturala gaso kompleteskis en [[2005]].
Heydar Aliyev maladeskis en aprilo [[2003]] e mortis en decembro sam yaro. En polemika elekto, lia filiulo [[Ilham Aliyev]] ganis la prezidantal elekto ta yaro e divenis prezidanto
[[Arkivo:Aliyev April06.jpg|thumb|left|130px|prezidanto [[Ilham Aliyev]].]]▼
== Politiko ==
Nuna [[konstituco]] di Azerbaijan
La [[parlamento]] havas unika chambro, ''Milli Məclis'' ("nacional asemblajo"), kun 125 membri elektita da populo por kin yari. La prezidanto ne povas dissolvar l'asemblajo, ma povas vetar lua decidi.
La maxim alta korto di [[judiciala povo]] esas la konstitucala korto, ma lua
{{PA|Nagorno-Karabakh}}
==
== Geografio ==
Lineo 73:
Totala frontieri di Azerbaijan mezuras 3600 km. La maxim alta monto en la lando esas [[Bazardüzü]], kun 4489 metri super [[mar-nivelo]]. Preske 50% di lando esas montaro.
Malgre sua mikra
{{PA|Nagorno-Karabakh}}
{{nekompleta}}
== Ekonomio ==
{{PA|Ekonomio di Azerbaijan}}
Azerbaijan havis un di maxim granda ekonomiala kresko dil mondo dum recenta yari. Du triimi de lua teritorio esas richa en
== Demografio ==
De totala {{formatnum:9165000}}
== Kulturo ==
| |||