Rumania: Diferi inter la revizi
Kontenajo efacita Kontenajo adjuntita
kelka korektigi. + kurta texto + imajo |
+kurta texto |
||
Lineo 37:
En [[1541]] la regiono okupesis da [[Otoman imperio]]. Pos kelka feroca batalii, Rumaniana princi decidis paktar kun Otomani pri paco. Turki aceptis, e [[Valakia]] e [[Moldavia]] divenis Otomana protektorati, e mustis pagar [[imposto|imposti]] ad Otoman imperio omnayare.<ref name="Visit">''Let's Visit Romania''. Autoro: Julian Popescu. Publikigita da Burke Books, 1969. En Angliana</ref>
Dum Otoman okupeso, [[rurano|rurani]] en Valakia e Moldavia divenis serfi, e ne povis abandonar lia vilaji. Li mustis verkar por konstruktar ponti e por reparar voyi.<ref name="Visit"/>. En [[1699]] [[Transilvania]] divenis parto di [[
[[Arkivo:Alexandru Ioan Cuza - Photo by Carol Popp de Szathmáry.jpg|thumb|left|Princo [[Alexandru Ioan Cuza]].]]
Dum ta okupesi, Rumaniana civitani ne
De [[1878]] til [[1914]] okuris periodo di politikala stabileso. Lando restis neutra dum l'[[unesma mondomilito]] til [[1915]], ma pos intensa preso la sequanta yaro, ol deklaris milito kontre [[Austria-Hungaria]] en [[27 di agosto]] [[1916]].
Lineo 46:
Dum la [[duesma mondomilito]], Rumania probis sejornar neutra, ma en [[28 di junio]] [[1940]] ol recevis ultimato de [[Sovietia]], e cedis [[Besarabia]] e [[Bukovina]]. Ta faktori forcis l'uniono kun [[nacional-socialista Germania]]. Rejulo [[Carol 2ma di Rumania|Carol 2ma]] abdikis en [[1940]], e generalo [[Ion Antonescu]] asumis povo. Pos l'invado di Sovietia da Germania, Rumania rekuperis Besarabia (nune ol esas la nedependanta [[Moldova]]) e Bukovina, sub la komando di marshalo Antonescu. Antonescu anke permisis la masakro di [[judo|judi]] e [[cigano|cigani]] en Rumaniana teritorio: on kalkulas 280,000 til 380,000 judi e 11,000 cigani perisis en Rumaniana [[holokausto]].
En agosto [[1944]] Antonescu
Ceausescu renversesis de povo en decembro [[1989]], e mortigesis la [[25ma di decembro]] sam yaro. Pose Rumania divenis demokratiala republiko, kun [[Ion Iliescu]] kom unesma prezidanto pos la fino di [[komunismo|komunista rejimo]]. En [[2004]] lando unionis a [[NATO]] ed en [[2007]] ol divenis membro di [[Europana Uniono]].
Lineo 52:
=== Politiko ===
[[Arkivo:Palatul Parlamentului 1b.jpg|thumb|250px|left|Palaco dil Parlamento, en [[Bucarest]].]]
[[Arkivo:Klaus_Iohannis_din_interviul_cu_Dan_Tapalagă.tif|thumb|
Nuna [[konstituco]] adoptesis la [[21 di novembro]] [[1991]] determinas ke Rumania esas parlamentala [[republiko]]. La [[chefo di stato]] esas la [[prezidanto]], qua elektesas dal populo por 5-yara periodo (til [[2004]] por 4 yari). La [[chefo di guvernerio]] esas la [[chefministro]], nune [[Victor Ponta]]. Tota Rumaniana civitani evante 18 yari o pluse povas votar.
La [[Parlamento]] (''Parlamentul României'') havas 2 chambri: Senato (''Senat'') kun 137 membri, e Chambro di Deputati (''Camera Deputaţilor''), kun 332 membri, elektita da 4-yara periodo.
La [[judiciala povo]] esas nedependanta de l'altra povi. La maxim alta korto esas la Supra
=== Geografio ===
Lineo 65:
[[Karpati]] dominacas la centro di lando, kun 14 montari. La maxim alta monto di lando esas [[Monto Moldoveanu]], kun 2544 metri di [[altitudo]].
La [[klimato]] di Rumania esas [[temperema klimato|temperema]] e kontinentala, kun quar klara sezoni. La mezvalora yarala [[temperaturo]] esas 11 °C en la sudo ed 8 °C en la nordo. Dum [[somero]] la temperaturo en [[Bucarest]] povas atingar 28° C. Dum [[vintro]] la mezvalora temperaturo esas infre 2ºC. Pluvas mezvalore 750 mm omnayare en la westo di lando, e 600 mm omnayare en Bucarest.
[[Danubio]] esas la precipua [[fluvio]] di lando, qua formacas la suda frontiero di lando. Ol formacas parto di la frontiero kun [[Serbia]] e [[Bulgaria]], ekfluas en [[Nigra Maro]] e formacas la Delto dil Danubio, rezervo de la [[biosfero]] en [[Europa]]. Altra importanta fluvii esas [[Mureș fluvio|Mureș]], [[Olt fluvio|Olt]] e [[Prut fluvio|Prut]].
| |||