|
|Videz_anke =
}}
'''Aragonana linguo''' esas Latinida linguo paroladaparolata en nord -[[Aragono]].
Dum [[Reconquista]], la linguo expandis al sudo. L'uniono di [[Rejio di Aragono]] kun [[Komtio di Barcelono]] en to ke esus [[Krono di Aragono]], havas granda influenco inter aragonaAragona ed [[Hispaniana linguo|Hispaniana]].
== Historio ==
Aragonana linguo naskigis cirkume 8ma yarcento kom unu di multa Latinida dialekti developita en centrala e nordala Pirinei, ed esto di valo di Ebro en [[La Rioja]], sudo ed esto di Navarra e Alta Aragon.
[[Reconquista|Rikonquesto]] di zono da Aragonani e Navarrani facis ke la linguo extensis (por co helpis ke ol existis altra linguo, parolita da kristani en islamana zono tre semblanta a l'aragonaAragonana e kun poka chanji, ol ne esis desfacila di "aragonigar"). Quankam, l'extensiono di l'Aragonana facis ke ol komencis influeso di altra latinidaLatinida linguo kam oksitanaOcitaniana, hispanianaHispaniana e katalunianaKataluniana. L'Aragonana parolita en La Rioja e Soria komencis desaparar pordum ta epoko.
[[Arkivo:Evolución Aragonés - Aragón.svg|300px|right|thumb|Evoluo di l'Aragonana linguo.]]
[[Arkivo:Grupos de parlas de l'aragonés.svg|290px|right|thumb|La propono di quar dialekti farita da Francho Nagore.]]
KamKom preske omna lingui, l'Aragonana anke havas dialekti. On povas dicar ke en omna valo parolesas aparta dialekto.
Ol existas propono (faritafacita da Francho Nagore) por dividar la linguo en quar precipua dialekti:
* Centra
* Ocidenta
==== Diakronika evoluado di fonologio ====
Ulu historiahistoriala traiti di l'Aragonana en lua evoluado ekde la Latina:
* O, E apertita en pralatinida devenas en la diftongi [we],[je]:
** PONTE > p'''ue'''nt (Hisp. ''puente''; Ast. ''ponte''; Kat. ''pont''; Oc. ''pont/pònt'')
==== Pronomi ====
===== Adverbiala pronomi =====
L'Aragonana, kamkom multa Latinida lingui, konservas la latinaLatina formi ENDE ed IBI en l'adverbiala pronomi: ''en/ne'' e ''bi/i/ie''.
===== Diakrona gramatika evoluado =====
== Ortografio ==
L'Aragonana linguo havahavas tri ortografii:
# Ortografio di l'Akademio di l'Aragonana Linguo.
[[Kategorio:Latinida lingui]]
[[Kategorio:Lingui di Hispania]]
[[an:Idioma aragonés]]
[[ar:لغة أراغونية]]
[[ast:Aragonés]]
[[az:Araqon dili]]
[[be:Арагонская мова]]
[[be-x-old:Арагонская мова]]
[[bg:Арагонски език]]
[[br:Aragoneg]]
[[ca:Aragonès]]
[[co:Lingua aragunesa]]
[[cs:Aragonština]]
[[cv:Арагон чĕлхи]]
[[cy:Aragoneg]]
[[da:Aragonisk (sprog)]]
[[de:Aragonesische Sprache]]
[[en:Aragonese language]]
[[eo:Aragona lingvo]]
[[es:Idioma aragonés]]
[[eu:Aragoiera]]
[[ext:Luenga aragonesa]]
[[fa:زبان آراگونی]]
[[fi:Aragonian kieli]]
[[fr:Aragonais]]
[[frp:Aragonês]]
[[fur:Lenghe aragonese]]
[[ga:An Aragóinis]]
[[gl:Lingua aragonesa]]
[[gv:Aragonish]]
[[hak:Â-lâ-kung-ngî]]
[[he:אראגונית]]
[[hr:Aragonski jezik]]
[[hu:Aragóniai nyelv]]
[[ia:Lingua aragonese]]
[[id:Bahasa Aragon]]
[[is:Aragónska]]
[[it:Lingua aragonese]]
[[ja:アラゴン語]]
[[ko:아라곤어]]
[[ku:Zimanê aragonî]]
[[kw:Aragonek]]
[[la:Lingua Aragonensis]]
[[lad:Lingua aragonesa]]
[[li:Aragonees]]
[[lij:Lengua aragoneise]]
[[lv:Aragoniešu valoda]]
[[mi:Reo Aragon]]
[[mk:Арагонски јазик]]
[[ms:Bahasa Aragones]]
[[mwl:Aragonés]]
[[nds:Aragoonsche Spraak]]
[[nl:Aragonees]]
[[no:Aragonesisk]]
[[nov:Aragonum]]
[[oc:Aragonés]]
[[pl:Język aragoński]]
[[pms:Lenga aragonèisa]]
[[pnb:اراغونی بولی]]
[[pt:Língua aragonesa]]
[[ro:Limba aragoneză]]
[[ru:Арагонский язык]]
[[rw:Icyaragoneze]]
[[sc:Limba aragonesa]]
[[se:Aragoniagiella]]
[[sh:Aragonski jezik]]
[[simple:Aragonese language]]
[[sr:Арагонски језик]]
[[sv:Aragonska]]
[[ta:ஆராகோனீசிய மொழி]]
[[tet:Lia-aragonés]]
[[th:ภาษาอารากอน]]
[[tr:Aragonca]]
[[ug:ئاراگون تىلى]]
[[uk:Арагонська мова]]
[[vi:Tiếng Aragon]]
[[wuu:阿拉贡语]]
[[zh:阿拉贡语]]
| 