Phishing

Phishing, angla vorto qua cirkume signifikas kaptar fisho per angelo, esas anke nova metodo uzanta da la interretala kriminanti por furtar la paso-vorti di la despreventita uzanti. Ya la pasovorti devas esar sekreta, ed do mal-intencanta uzanto povus agar grava domajo se kaptas ula pasovorto.

Exemplo di phishing, en qua pagino aspektante quale pagino de vera banko questinas ulu pri sua personala informajo, per "konfirmar" ol en la ligita ret-situo di la phish-isto.

La sistemo esas tre simpla. Dum la navigado tra la interreto, la uzanto povus duktesar a falsa ret-pagino simila ad, exemple, la ret-pagino di sua banko. Ibe, fenestro solicitos lua personala datumi por enirar, quale kustumo. Ma ica datumi ne iros al banko, ma oli arivos ad la ret-adreso di ruzoza furtisto qua vakuigos nia konti sendubite.

Evitor ica problemo esas facila. Kustumale ica sistemo uzas la e-posto. Ni recevas sendajo kun ligilo a la chef-pagino dil banko, qua supozinde rekomendas enirar por facar ula necesa bankala operaco. Ma ya ica sendajo ne arivos de nia banko nek la ligilo quan ol kontenas reale duktas a la autentika chef-pagino. Do, por evitor ica sorto di ruzaji, singla aceso a la banko devus agesar nur per la autentika ret-adreso quan la banko prokuris ad olu. Se on pensas ke prokuris ula pasovorto a furtisto per ica sistemo, quik enirez en la autentika ret-pagino di sua banko e chanjez la pasovorto. Forsan la furtisto ankore ne recevis la anciena pasovorto.

Altra konsili:
La banko nultempe solicitos ad ulu telefonale od per e-posto ula informo quale pasovorti od sekreta nombri. Se vu recevas ica sorto di sendaji, ne fidez li. Se vu havas dubiti pri ula komunikajo, voluntez konsultar pri ol direte en vua banko.

Ica pagino uzas kontenajo de la revuo ADAVANE numero 7, publikigita sub la Creative Commons Licence 2.0.

Extera ligili

• Anti-Phishing Working Group - Novaji pri phishing.
• Phishing Scams - Multa exempli di phishing.