Morto di Mahsa Amini
Ye la 16ma di septembro 2022 mortis Mahsa Amini anke konocata kom Jina Amini, muliero Kurd-Iranan, en Tehran ye evo 22. El mortis sub suspektinda cirkonstanci, posible pro konsequo di policala violento.
Amini arestesis da la polico di mori, di la komando di lego-koakto dil Islamala Republiko Iran, qua kontrolas l'exekuto di preskripto pri la hijab, pro ne sequar la preskripto pri elua hijab. Segun la polico Amini mortis pro kordiala krizo, segun testi pro severe esir asomata da la polico. Amini esis du dii en komato pos qua el mortis.
La morto di Amini rezultis en granda-skala manifesti e protesti kontre la violento kontre mulieri.
Kom reakto ye la manifesti la guvernerio di Iran ne nur violentoze supresis la manifesti, ma anke pafis a morto manifestanti, uzis lakrimifo-gaso ed aquo-kanoni, blokusis aplikaji (i.a. Wacap ed Instagram) e limitizis l'aceso ad interreto.
En oktobro 2022 rap-muzikanto Tumaj Salehi esis arestita pro suportar la landala protesti kontre l'autoritati, fino di aprilo 2024 il esis kondamnit a morto. La 22ma di junio 2024 Amir Raisian, l'advokato di Salehi, anuncis sur X ke la kondamno a morto destruktesis da la Suprega Korto[1].
Fino di julio 2024 la 31-evanta Arezu Badri pafesis en l' urbo Nur pro ne obediir l'extrema preskripti di vestizo. El enhospitaligesis paralizite.