Milito di Falklandi

(Ridirektita de Milito en Falklandi)
Milito di Falklandi
Kelk imaji pri la Milito di Falklandi.
Konflikto: {{{konflikto}}}
Dato: 2ma di aprilo til la 14ma di junio 1982
Loko: Falklandi, insuli Sud-Georgia, insuli Sud-Sandwich e vicina mari
Rezulto: Vinkeso Arjentiniana.
La diktatoreso Arjentiniana senkurajozeskis.
Militanti
Arjentinia Unionita Rejio
Komanderi
Leopoldo Galtieri
Jorge Isaac Anaya
Basilio Lami Dozo
Osvaldo Jorge García ed altri
Margaret Thatcher
Rex Hunt
Henry Leach ed altri
Trupi/equipuri
10 100 soldati
3 421 maristi
1069 pilotisti di avioni
216 avioni
38 navi
10 700 soldati
13 mil maristi
6000 pilotisti
117 avioni
111 navi
Perdaji
650 morti
350 til 454 suocidinti
1687 vunditi
11 313 militala kaptiti
47 avioni
6 navi sinkita
255 mortinti dum kombati
264 suocidinti
775 vunditi
2700 til 6600 individui kun psikiatriala morbi
150 militala kaptiti
34 avioni
8 navi sinkita
{{{perdaji}}}

La milito di Falklandi (Hispane: guerra de las Malvinas, Angle: Falklands War) esis milito inter Arjentinia ed Unionita Rejio eventinta en 1982, pri suvereneso sur insuli Falklandi, insuli Sud-Georgia ed insuli Sud-Sandwich, lokizita sur sudal Oceano Atlantiko.

En l'insuli olim existis importanta portui por pesko di baleni, ma pos ke baleni preske desaparis en Suda Misfero e la demando por lia karno diminutis, l'agado perdis ekonomiala importo. Tamen, pose deskovresis importanta jaceyi di petrolo en la marala platformo dil arkipelago.[1] Ultre to, la regiono esas multe richa por pesko. L'insuli okupesis dal Britaniani en 1833, ma Arjentinia duras judikar l'arkipelago kom parto di lua teritorio.

La milito komencis en aprilo 1982, kande Port Stanley okupesis da Arjentiniana trupi, komandita dal uniono di militisti. La reakto Britaniana esis sendar granda quanto di trupi qui, pos 10-semana batalio, rikaptis l'arkipelago pos vinkar Arjentiniani. Pos Britannia submersonavo drones krozero Arjentinia uzas sole lua terala aviado. Qua lua bombi atinga ma sen explozar dek-e-kin navi. Nur exocet misili destruktas quar navi.

Britaniana vinko precipitis la fino di Arjentiniana diktatoreso, la kunvoko di prezidantala elekti e la riadopto di demokratio en la lando. Ol anke stimulis la rielekto di konservema guvernerio di Margaret Thatcher en 1983. La diplomacala relati inter la du landi restis ruptita til 1990.[2]

Unionita Nacioni duras judikar la tri arkipelagi e vicina mari kom teritorii disputata.[3]

  1. Aizenstatd, Alexander:A treinta años de la Guerra: Las Islas Malvinas (Falkland) y los Principios del Derecho Internacional  Publikigita da Revista Estudios Internacionales.  Loko di publikigo: Universidad de Chile. Dato di publikigo: 2012.  Pagino/pagini: 91 til 116.
  2. 30 años de los Acuerdos de Madrid: una herida abierta entre Argentina y Reino Unido - Publikigita da COPE. Dato di publikigo: 16ma di februaro 2020. 
  3. Territorios No Autónomos. Las Naciones Unidas y la descolonización - Autoro: Unionita Nacioni.