Kristalografio

Kristalografio esas la cienco qua examinas l'aranjo di atomi en solidi. La vorto "kristalografio" derivas de la Greka vorti crystallon ("konjelita guto", kun sua signifiko extensata ad omna solidi kun kelka grado di translucideso. En julio 2012, l'Unionita Nacioni agnoskis la ciencala importo di kristalografio, e proklamis ke 2014 esus l'internacionala yaro di la kristalografio.

Ante la developo di kristalografio per radiografuro difrakto, la studio di kristali facesis segun sua geometrio. To facesis per mezuro dil anguli di la facii de ula kristalo, segun teoriala refero axi (kristalografiala axi), establisanta la simetreso di la kristalo traktata. Ta lasta facesas uzanta goniometro. La situeso en 3D spaco di omna kristalo facio trasesas sur stereoskopiala reto, c. e, Wulff-reto o Lambert-reto. Fakte, la polo di omna facio trasesas sur la reto. Omna punto markizesas kun lua Miller-indexo. La finala skizuro permisas establisar la simetreso dil kristalo.

Kristalografiala metodi nun dependas del analizo di modeli pri difrakto di specimeno vizata per radiaco di sama tipo. Quankam radiografuro esas maxim ofte uzita, la radiaco ne esas sempre elektromagnetika radiaco. Elektroni o neutroni uzesas por kelka projekti. To faciligesas pro la propraji dil ondo di la partikuli. Kristalografi ofte apertite konstatas la tipo di lumizo uzata kande referita a metodo, exemple la termini radiografuro difrakto, neutrono difrakto ed elektrono difrakto.

Ca tri tipi di radiaco interagas kun la specimeno en diversa manieri. Radiografuro interagas kun la spacala distributo di la valenco elektronikala, kontre ke elektroni esas partikuli portanta charjo, do nutrivas la tota charjo distributo di amba atomala nuklei e la cirkumaji elektroni. Neutroni esas dissemita da l'atomala nuklei tra la forta nukleala forci, ma pluse, la magnetala momento di neutroni esas diferanta de zero. Esas do anke dispersita da magnetala feldi. Kande neutroni esas dispersita de hidro-kontenanta materii, produktas difrakto shabloni kun alta bruiso niveli. Tamen, la materio povas kelkafoye esar traktita por remplasar deuterio per hidro.