James Fraser Stoddart

James Fraser Stoddart
Profesiono: Kemiisto
Lando: Skotia / Usa
Naskodato: 24 di mayo 1942
Nasko-loko: Edinburgh, Skotia
Mortodato:
Retoloko: http://stoddart.northwestern.edu

Sir James Fraser Stoddart FRS FRSE FRSC (24ma di mayo 1942) esas Skote-naskinta Usana kemiisto qua esas profesoro di kemio e duktas la Stoddart Mechanostereochemistry Group en la Fako di Kemio che l'Universitato Northwestern en Usa.

Il laboras en la fako di supramolekula kemio e nanoteknologio. Stoddart developis tre eficienta sintezi di mekanikale-interkuplita molekulala arkitekturi quala Boromeana ringi, katenani e rotaxani, uzante molekulala rikonoco e molekulala su-asemblo-procedi. Il demonstris ke ca topologii povas employesar kom molekulala swichili. Lua grupo mem aplikis ica strukturi en la fabriko di nanoelektronikala aparati e nanoelektromekanikala sistemi (NEMS).

Lua esforci agnoskesis da plura premii inkluzanta la King Faisal International Prize in Science en 2007. Il ganis la Nobel-Premio pri Kemio kun Ben Feringa e Jean-Pierre Sauvage en 2016 pro desegno e sintezo di molekulala mashini.

Frua vivo redaktar

Fraser Stoddart naskis en Edinburgh, Skotia, ye la 24ma di mayo 1942. Il kreskis che la farmeyo Edgelaw ed asistis lokala vilajo-skolo en Carrington, Midlothian, e pose Melville College, Edinburgh. Il recevis grado Bachelor of Science en 1964 e plusa grado Doctor of Philosophy en 1967 del Universitato di Edinburgh, la lasta pro resercho pri naturala gumi en akacii sub Edmund Langley Hirst e D M W Anderson.

Kariero redaktar

En 1967, il komencis che Queen's-Universitato (Kanada) kom National Research Council Postdoctoral Fellow, e pose, en 1970 che l'Universitato di Sheffield kom Imperial Chemical Industries (ICI) Research Fellow, ante divenar docento di kemio. Il esis Science Research Council Senior Visiting Fellow che l'Universitato di Kalifornia, Los Angeles (UCLA) en 1978. Pos sabatiko (1978–81) che ICI Corporate Laboratory en Runcorn, Anglia, il retroiris a Sheffield ube il promocesis a lektoreso en 1982.

Il recevis grado Doktoro di Cienco del Universitato di Edinburgh en 1980 pro lua resercho pri stereokemio preter la molekulo. En 1990, il movis al Chair of Organic Chemistry che la Universitato di Birmingham ed esis ibe Chefo dil Skolo di Kemio (1993–97) ante movar a UCLA kom Saul Winstein Professor of Chemistry en 1997, sucedinta Nobel-laureato Donald Cram.

En julio 2002, il divenis Supleanta Kun-Direktisto di California NanoSystems Institute (CNSI). En mayo 2003, il divenis Fred Kavli Chair of NanoSystems Sciences e servis de lore til agosto 2007 kom Direktisto di CNSI.

Resercho redaktar

Stoddart esis pioniro dil uzo di mekanikale interkuplita molekulala arkitekturi por krear nanomekanikala sistemi. Il demonstris ke tala aparati povas fabrikesar per kombinar de-suba metodo di molekulala su-asemblo e de-supra metodo di litografio e mikrofabriko.

"Agnoskesas pro atraktivigar molekulala mashini a kemiisti Fraser Stoddart, ... Il havis la viziono konstatar ke ca arkitekturi posibligas granda amplitudo-direktata movi, e to povus esar la bazo di molekulala mashini." - David Leigh

"Lua laboro pontizas la lakuno inter kemio e la ciencala ed injeniorala aspekti di nanoelektromekanikala sistemi." - La Rejala Societo

Listo di Nobel-laureati pri kemio

1901: van 't Hoff 02: E.Fischer 03: Arrhenius 04: Ramsay 05: von Baeyer 06: Moissan 07: Buchner 08: Rutherford 09: Ostwald 10: Wallach 11: Curie 12: GrignardSabatier 13: Werner 14: Richards 15: Willstätter 18: Haber 20: Nernst 21: Soddy 22: Aston 23: Pregl 25: Zsigmondy 26: Svedberg 27: Wieland 28: Windaus 29: Harden, von Euler-Chelpin 30: H.Fischer 31: BoschBergius 32: Langmuir 34: Urey 35: F.Joliot-Curie, I.Joliot-Curie 36: Debye 37: HaworthKarrer 38: Kuhn 39: ButenandtL. Ružička 43: de Hevesy 44: Hahn 45: Virtanen 46: SumnerNorthropStanley 47: Robinson 48: Tiselius 49: Giauque 50: DielsAlder 51: E. McMillanSeaborg 52: MartinSynge 53: Staudinger 54: Pauling 55: du Vigneaud 56: HinshelwoodSemyonov 57: Todd 58: Sanger 59: Heyrovský 60: Libby 61: Calvin 62: PerutzKendrew 63: ZieglerNatta 64: Hodgkin 65: Woodward 66: Mulliken 67: EigenNorrishPorter 68: Onsager 69: BartonHassel 70: Leloir 71: Herzberg 72: AnfinsenMooreStein 73: E.O.FischerWilkinson 74: Flory 75: CornforthPrelog 76: Lipscomb 77: Prigogine 78: Mitchell 79: BrownWittig 80: BergGilbertSanger 81: FukuiHoffmann 82: Klug 83: Taube 84: Merrifield 85: HauptmanKarle 86: HerschbachLeePolanyi 87: CramLehnPedersen 88: DeisenhoferHuberMichel 89: AltmanCech 90: Corey 91: Ernst 92: Marcus 93: MullisSmith 94: Olah 95: CrutzenMolinaRowland 96: CurlKrotoR. E. Smalley 97: BoyerWalkerSkou 98: KohnPople 99: Zewail 2000: HeegerMacDiarmidShirakawa 01: KnowlesNoyoriSharpless 02: FennTanakaWüthrich 03: AgreMacKinnon 04: CiechanoverHershkoRose 05: GrubbsSchrockChauvin 06: Kornberg 07: Ertl 08: ShimomuraChalfieTsien 09: RamakrishnanSteitzYonath 10: HeckNegishiSuzuki 11: Shechtman 12: KobilkaLefkowitz 13: Karplus, Levitt, Arieh Warshel 14: Betzig, Hell, Moerner 15: Lindahl, Modrich, Sancar 16: Stoddart, Sauvage, Feringa 17: Dubochet, Frank, Henderson 18: Arnold, Smith, Winter 19: Goodenough, Whittingham, Yoshino 20: Charpentier, Doudna 21: List, MacMillan 22: Bertozzi, Meldal, Sharpless 23: Bawendi, Brus, Ekimov