Formulo 1

Formulo 1, abreviuro F1, esas la maxim populara e prestijoza championkonkurso pri automobilismo de la mondo. Ol superiras en prestijo e populareso la konkursi NASCAR, la Formulo Indy, la ralii, edc. Singla konkurso nominesas "Granda Premio" (France ed Angle: Grand Prix), e la turniro mondala nominesas Mondala Championkonkurso pri Formulo 1.

Logotipo* di la Formulo 1

Damon Hill vehas automobilo Williams dum la Granda Premio di Kanada, en 1995.

Kelka teknologiala plubonigi developesis unesmafoye en l'automobili di Formulo 1 ante uzesar en la komuna automobili, exemple la freno per disko e l'injektado di kombustivo, qua remplasis la karburatoro. La prodaji dil automobili di Formulo 1 dependas multe de l'elektroniko - quankam l'elektronikala kontrolo di traciono proskriptesis en 2008 - e de l'aerodinamiko. Dum kelka konkursi pri Formulo 1, l'automobili povas acelerar til 375 km/h, e la motori jiras admaxime a 15.000 rotaci po minuti.

Historio

Alfa Romeo 159, de Juan Manuel Fangio.

Britaniana pilotisto Mike Hawthorn vinkas en Nurburgring, West-Germania, 1957.

L'unesma championkonkurso pri Formulo 1 de la historio eventis en 1950, kun la partopreno di esquadi de Ferrari, Alfa Romeo e Maserati. Pose altra esquadi divenis famoza dum la historio di la Formulo 1, quale McLaren, Williams, Lotus e Renault.

L'unesma konkurso eventis ye la 13ma di mayo 1950 en Silverstone, Anglia. La mondala championo ta yaro esis l'Italiano Giuseppe Farina de Alfa Romeo, pos vinkar lua kompano di esquado Arjentiniano Juan Manuel Fangio. Tamen, Fangio vinkis la championkonkursi di 1951, 1954, 1955, 1956 e 1957, kun l'automobilo Alfa Romeo modelo 159. La modelo di automobilo de Fangio, anke konocita kom Alfetta, uzis 8-cilindra motoro kun 1.5 litri e turbokompresilo, qua produktis 420 bhp (equivalanta a 313 kW) di forco maxima. La championkonkursi di 1952 e 1953 disputesis kun automobili min potenta, nomizita Formulo 2, pro la mikra quanteso di automobili Formulo 1 lor disponebla.

L'unesma F1-automobilo qua uzis motoro nek dopa, nek frontala (to esas, centrale instalita) esis la Type 251 de Bugatti en 1955, qua ne sucesis. Jack Brabham, mondala championo en 1959, 1960 e 1966, pruvis ke la projeto di automobili kun centrala motoro esis superiora. Balde, l'altra fabrikanti decidis adoptar centrala motori por lua automobili. L'unesma Britaniano qua divenis championo di Formulo 1 esis Mike Hawthorn en 1958.