Ciencala klasifikuro di speci

Diverseso di klasifikuri

klasika klasifikuro

Rejio: Animalaro

Rejio: Plantaro

Rejio: Fungaro

Rejio: Protisturo

Rejio: Bakteriuro

Rejio: arkeobakteriuro

Pro lua ligilo kun la kulturala evoluciono di la homaro e l'evoluciono di la konoco, omna klasifikuro devas obligate evolucionar e do variar kun la socio-chanjo.

E se tradicion-socio evolucionas poke o tre lenta, to es inverso per socii nominita ‘ciencala’. Logike, naskas di ta fakto, klasifikuro-vario.

Populala klasifikuro

Esante la maxim anciena formo por klasifikuro qua aparis en la historio, lua bazo esas simpla kriterii: simileso, supoza mori, brami, ec . Ul embarasas poka di ciencala donaji. Ante nekonocita, procedas per extenso e/o komparo : exemple, muso → vespertilio → kivo (shirma di pili, kivo es por chinini kom vegetala muso...).

Kulture lia kompara studio es tre savura (exemple komuna nomi di papavereto).

Ul dicernas mem, exemple otuso e strigo, rospo e rano, rato e muso ... omna speci parentigas qua es en kelka spiriti, supozita esar “spozulo e spozino”.

Ciencala klasifikuro

Dure richigita til kreado ciencala klasifikuro di speci, nune kaduka ma ankore ofte uzita, de Karl von Linné. Divisas viva mundo en kin rejii.

Filogenezala klasifikuro

La bazo di la filogenezala klasifikuro esas la "parenteso" inter speci. La filogenezo studias l'evoluciono di la speci de lua primitiva ancestri per studio di lua DNA.

(vivinta) → rejio → bifurkeyo → klaso → rango → familio → genero → speco

Prokarioti esas unicelulala*, e lia genetikala materio ne jacas en ula nukleo. Li posedas enzimi lokita en celula parieto e genitas per diviziono celulala. Omna altra organismi nominezas eukarioti. La riprodukto celulala eventas per mitozo e ofte prizentas riprodukto di sexuala tipo.

Nominita konvenciono

La latina linguo ofte uzesas por klasifikar speci, ma l'Angla anke povas uzesar.