Celuli di Bénard

Bénard celuli esas konceptajo aparanta lor la studio dil konvekto.

Esas obtenita da simpla experimento, realigita da Henri Bénard, Franca fizikisto ye 1900 klarigas la teorio di disipanta sistemo.

L'experimentala establiso uzas strato di liquido, e.c. aquo, inter du paralela plani. L'alto dil strato esas mikra komparita a la horizontala dimensiono.

Equilibro e termala konduktado

Unesme, la temperaturo dil basa plano esas la sama ke la suprajo. Lor la liquido tendencos vers equilibro, ube lua temperaturo esas la sama kom l'uno extere. Unfoye ibe, la liquido es tote uniforma: observanto en ulu vidus la sama cirkumajo en tota loko, en omna direcioni. Ta equilibro esas anke asimptotale stabila: pos lokala, tempala perturbo di extera temperaturo, retroiros a lua uniforma stando, en lineo kun duesma lego di termodinamiko.

Lore, la temperaturo di baza plano es augmentita poke: permananta fluo di energio eventos tra la liquido. La sistemo komencos havar strukturo di termala konduktiveso: la temperaturo, e la denseso e la preso kun lo, varios lineare inter la baza e supera plano. Ta sistemo esas modlita tre bona en statistikala mekaniko.

Fora de equilibro: konvekto e petulemeso

Se ni progresive augmentas la temperaturo di baza plano, esos temperaturo a qua ula dramato eventas en la liquido: konvekto celuli aparos. La mikroskopala hazarde movado spontane divenos ordinar en makroskopala nivelo, kun karakteriziva korelato longeso. La rotacado dil celuli esas stabila ed alternos de segun-horloje ad inverse-horloje kom ni movas alonge horizontale: ta es spontana simetreso rupturo.

Bénard celuli esas metastabila. Ta signifikas ke mikra perturbo ne esas kapabla chanjar la rotacado di celuli, ma la plu larja povas afektar la rotacado; expozas formo di histereso.