Batalio di Chacabuco

Batalio di Chacabuco
Patriota trupi marchas vers Chacabuco.
Konflikto: Milito por la nedependo di Chili
Dato: 12ma di februaro 1817
Loko: Proxim Santiago, Chili
Rezulto: Vinko di patrioti kontre royalisti
Militanti
Andi armeo Royalisti loyala a Hispania
Komanderi
José de San Martín Rafael Maroto
Trupi/equipuri
3.600 soldati (infantrio e kavalrio), 9 pafili 1.500 (infantrio) o 1.650[1]
Perdaji
110 morti o vunditi 500 morti o vunditi
600 militala kaptiti
{{{perdaji}}}

La Batalio di Chacabuco esis importanta batalio dum la nedependo-procedo di Arjentinia e Chili. Ol eventis ye la 12ma di februaro 1817 en Chacabuco, 55 kilometri norde de Santiago. Patriota trupi komandita da José de San Martín vinkis la trupi komandita da Rafael Maroto, loyala a Hispania.

Skiso di atako

redaktar

Pos tale nomizita "dizastro di Rancagua", kande patriota trupi Chiliana vinkesis dal Hispani, Chiliani exilis su en Cuyo, ed aceptis esar komandita da José de San Martín, lor la guberniestro di la provinco, qua projetis atakar Hispani en la vicerejio Peru. Ilu decidis lansar marala atako uzanta Chiliana portui.

San Martín savis ke por liberigar komplete Arjentinia ed altra regioni en Sud-Amerika de Hispana dominaco, oportis vinkar rejal armeo en Supra Peru (la nuna Bolivia), ma to nur esus posibla kun la helpo del armeo komandita da Simón Bolívar, veninta de norde. La du armei unionus en Peru e pose atakus Supra Peru.

San Martín anke kalkulis ke atakar de sude kontre Supra Peru afrontus granda rezisto. Tale, il projetis atakar Hispani ante en Chili e pos marchar norde til renkontrar Bolívar en Peru. Il projetis trairar Andi, e facis to en 4 punti por trompar Hispani pri la loko ube l'atako eventus. De Mendoza kun la helpo di Bernardo O'Higgins ilu komencis trairar la montaro ye la 19ma di januaro 1817 e finis ye la 8ma di februaro. Quankam la suceso, San Martín perdis 1/3 de lua armeo en la voyajo.

 
Batalio di Chacabuco, segun graburo de 1902.

Kande Hispani savis ke San Martín jacis en Chili, li movis norde por blokusar il, ed establisis su en la valo di Chacabuco. San Martín deskovris da ula spionisto la skiso di Hispani, e lansis atako ye la 12ma di februaro. Lua trupi cirkondis Hispani, kaptis importanta punto di artilrio e vinkis la batalio. Ye la 13ma di februaro vinkoza San Martín eniris Santiago. Patrioti perdis nur 12 soldati en la batalio, ma cirkume 120 mortis pose pro la vunduri dum la kombati.[2]

  1. Los Defensores del Rey Fernando Campos Harriet - Editorial Andrés Bello
  2. Harvey, Robert (2000). Liberators: Latin America’s Struggle for Independence. New York: The Overlook Press.