Yari 1770a

La yari 1770a dil 18ma yarcento komencis ye la 1ma di januaro 1770 e finis ye la 31ma di decembro 1779. Dum la yari 1770a eventis, inter altri:

Europa

• 5ma di agosto 1772 - Komencas l'unesma partigo di Polonia-Lituania.
• 10ma di mayo 1774 - Louis la 16ma divenas rejulo di Francia pos la morto di lua patro, Louis la 15ma.
• 15ma di februaro 1775 - Papo Pius la 6ma sucedas papo Klemens la 14ma e divenas la 250ma papo.
• 1775 - Komencas industriala revoluciono en Britania.
• 9ma di marto 1776 - Adam Smith publikigas unesmafoye "La Richeso di la Nacioni".
• 10ma di julio 1778 - Louis la 16ma di Francia deklaras milito kontre Britania.
• 16ma di junio 1779 - Hispana imperio deklaras milito kontre Britania, en suporto ad Usa.

Azia

• 12ma di agosto 1772 - Volkano Papandayan eruptas en Java e krulas partale. L'avalancho di eskombri mortigas mili di personi.

Afrika

• Tukolor-stato kreskas en l'areo di fininta Songhai en sud-Afrika.

Nord-Amerika

• 18ma di agosto 1775 - Tucson fondesas.
• 19ma di aprilo 1775 - Komencas milito pri nedependo di la Dek e tri kolonii kontre Britania. La milito duros til 1783.

Usana Deklaro di Nedependo.

• 4ma di julio 1776 - La Kontinentala Kongreso deklaras nedependo di la Dek e tri kolonii de Britania.
• 21ma di agosto 1776 - Usana nedependo-milito: trupi de la Dek e tri kolonii siejas Fort St. Jean, en Kanada.
• 25ma di septembro 1776 - Dum la siejo di Fort St. Jean la trupi de la Dek e tri kolonii lansas atako kontre Montréal, qua falias.
• 23ma di februaro 1778 - Barono Friedrich Wilhelm von Steuben arivas en Valley Forge, Pensilvania e komencas diciplinar Usana trupi.
• 3ma di julio 1778 - Che Batalio di Wyoming - proxim la nuna Wyoming, Pensilvania - Britaniana trupi helpita da Iroquois-indijeni vinkas e masakras Usana trupi.

Central-Amerika

• 6ma di septembro - Uragano frapas Guadelupa e produktas plu kam 6 000 morti.

Oceania

James Cook.

• 26ma di marto 1770 - Dum lua unesma voyajo, Angla kapitano James Cook kompletigas la cirkum-navigo di Nova-Zelando.
• marto 1777 - En lua triesma voyajo, kapitano James Cook deskovras l'insuli Mangaia ed Atiu, en nuna Insuli Cook.
• 6ma di marto til la 24ma di oktobro 1778 - Kapitano James Cook exploras e facas mapi pri nort-estala litori di Pacifiko, del kabo Foulweather en la nuna Oregon til la stretajo di Bering.
• 24ma di decembro 1777 - Kapitano James Cook deskovras Insulo Christmas (nune Kiritimati, en Kiribati).
• 26ma di januaro 1778 - En lua triesma voyajo James Cook, komandero di la navi HMS Resolution e HMS Discovery, desembarkas en Australia.
• 26ma di novembro 1778 - James Cook divenas l'unesma Europano a desembarkar en Maui, Havayi.
• 14ma di februaro 1779 - Kapitano James Cook mortigesas en Havayi dum lua triesma e lasta voyajo.