Freetown
Urbo Freetown.
Lando: Sierra Leone
Informo:
Latitudo: 8°30'N
Longitudo: 13°07'W
Altitudo: 26 m
Surfaco: 81,48 km²
Habitanti: 1 055 964[1] (2015)
Denseso di habitantaro: 13000 hab./km²
Horala zono: UTC+0
Urbestro: Yvonne Aki-Sawyerr[2]
Mapo di Freetown

Freetown esas la chef-urbo e maxim populoza urbo di Sierra Leone. Ol ank esas importanta portuo che l'Atlantiko. Segun la demografiala kontado di 2015 ol havis 1 055 964 habitanti.[1] Lua tota surfaco esas 81,48 km². L'urbo esas la precipua centro urbala, ekonomiala, financala, kulturala, edukala e politikala de la lando.

Komerco en strado di Freetown.

La bazo di lua ekonomio esas la portuala agadi. Lua portuo okupas granda parto dil estuario di la fluvio Sierra Leone, qua formacas un ek la maxim larja e profunda naturala portui de la mondo.

La habitantaro di Freetown esas etniale diversa. Nula etniala grupo reprezentas plua kam 29% de lua habitantaro totala. Quale en altra regioni de Sierra Leone, la linguo Krio esas la maxim parolata, e la precipua formo di komuniko inter lua habitanti.

Historio redaktar

La regiono koloniigesis unesmafoye en 1787, sub auspicii da Britaniani Jonah Hanway ed abolisismano Granville Sharp, qui sendis 400 ex-sklavi por habitar ibe. L'ex-sklavi venis de Nord-Amerikana kolonii, de Karibia, de Afrika, de sud-estal Azia, e negri naskinta en Anglia. Li establisis tale nomizita "provinco di la Libereso", en tereno komprita de lokala chefo Naimbana, rejo de Koya Temne (rejio Temne, o rejio Koya). L'urbo Freetown, signifikanta 'libera urbo' en l'Angla, formale fondesis ye la 11ma di marto 1792.

Un yaro ante, en 1791, Thomas Peters, veterano qua naskis en Usa e luktis alonge militistala grupo Black Company of Pioneers fidela a Britaniani, iris ad Anglia raportar la neyustaji kontre negri en Nova-Skotia. Kelka membri de Black Pioneers esis ex-sklavi qui fugis de Usa dum Usana Revoluciono, recevis libereso e recevis arei por koloniigar da Britaniana krono.

Geografio redaktar

 
Aerala imajo pri Freetown.

Jacanta apud l'estuario dil fluvio Sierra Leone, la a reliefo di Freetown esas partale plana, kun milda kolineti. Lua mezavalora altitudo esas 26 metri e lua maxim alta punto jacas an monto Leicester.

La klimato dil urbo esas tropikala kun influo da musono (Am segun la klimatala klasifikuro da Köppen). La temperaturi ne varias multe dum la sezoni, esanta cirkume 27,3°C. La alta atmosferala humideso diminutas de decembro til februaro, kande sika vento Harmattan suflas de Sahara vers la litoro.

La pluvoza sezono iras de mayo til novembro. La mezavalora yarala pluvo-quanto esas 4433 mm, e la maxim pluvoza monato esas julio, kun mezavalore 1190 mm. Dum januaro e februaro pluvas min kam 10 milimetri, omnamonate.

Referi redaktar

  1. 1,0 1,1 2015 Population and Housing Census Key Figures Fact Sheet - Publikigita da Statistics Sierra Leone. URL vidita ye 16ma di agosto 2017. 
  2. Sierra Leone capital Freetown elects female mayor, the first since 1980 - Nomo di la publikigo: africanews.com. URL vidita ye 30ma di aprilo 2018.