Hamburg: Diferi inter la revizi
Kontenajo efacita Kontenajo adjuntita
+texto |
+texto, referi |
||
Lineo 36:
En 1529, l'urbo adoptis [[Luteranismo]], e pose recevis protestanta refujinti qui fugis de [[Nederlando]] e [[Francia]]. Dum la [[17ma yarcento]], ol recevis [[judo|juda]] refujinti de [[Portugal]]. Dum la komenco dil 19ma yarcento, l'urbo okupesis da [[Napoléon Bonaparte]], ma en 1814, Rusa trupi komandita dal generalo Bennigsen liberigis ol. En 1842, granda fairo, komencita ye la 4ma di mayo ed extingita erste ye la 8ma di mayo, destruktis 1/4 del urbo e produktis 51 morti e 20 mil plusa homi restis senhema. La kompleta rikonstrukto dil urbo duris dum plu kam 40 yari.
Pos epoko di politikala agiteso en 1848, en 1860 Hamburg adoptis midemokrata [[republiko|republikala]] [[konstituco]]. Ol membreskis la [[Kunfederuro Germana]] (1815 til 1866), la Norda Federuro Germana (1866 til 1871), e pos 1871, [[Germana imperio]]. Depos la duimo dil 19ma yarcento lua [[portuo]] kreskis, e divenis la 3ma maxim granda portuo dil Atlantiko, ed importanta loko de ube departis ekmigranti vers la Nova Mondo. En 1892 eventis granda epidemio di [[kolero]], qua produktis 8600 morti, la maxim granda epidemio en Germania dum la 19ma yarcento.
En 1903, inauguresis en Hamburg l'unesma sociala klubo por nudismo, ''Freilichtpark'' ("parko di la libera lumo"). Pos l'unesma mondomilito, Germania perdis lua kolonii, e Hamburg perdis multa ek lua komercala voyi. Pos la revoluciono di novembro, la konsilistaro di Soldati e Laboristi decidis facar elekto ye la 6ma di marto 1919. Entote 6 elekti eventis til 1933. En ca lasta, [[Nacional-Socialismo|NSDAP]] obtenis 35% ek la voti, kontre 15% por komunisti. Pos la kapto di povo dal Naziisti, la politikala strukturo di Germania modifikesis multe. La lego ''Gesetz über den Neuaufbau des Reiches'' aprobita ye la 30ma di januaro di 1934 extingis la federuro, ed en 1935 la stati transformesis en distrikti regionala (Germane: ''Gau''). En 1938 la limiti del urbo expansesis, e Hamburg enkorpigesis Wandsbek, Harburg, Wilhelmsburg ed Altona. Ye la 1ma di aprilo 1938 l'ofico di urbestro, lokala senato e la konstituco di Hamburg supresesis per lego, e l'urbo rinomizesis ''Hansestadt Hamburg''.
Dum la [[duesma mondomilito]], Hamburg subisis serioza bombardi qui mortigis cirkume 42 000 personi. Britanian avioni lasis 23.000 tuni di bombi, ed Usan avioni lasis plusa altra 16.000 tuni. Pro la durigo di bombardi, multa habitanti livis Hamburg: en mayo 1945, cirkume 500 mil personi, o 35% de la habitantaro, livabis ol.<ref>Richard Overy, '' The Bombers and the Bombed: Allied Air War Over Europe 1940-1945'' (2014) pp 301, 304</ref> De 1938 til 1945, Naziisti establisis [[koncentreyo]] che quartero Neuengamme. Kelk ek lua edifici prezervesis e transformesis en memorialo en 2008.
L'urbo perdabis multa ek lua kulturala pasintajo dum la milito. De 1945 til 1949 ol okupesis dal Britaniani.
== Geografio ==
[[Arkivo:Hamburger Hafen-St. Michaelis.jpg|thumb|left|320px|left|
La [[reliefo]] di Hamburg esas plana, jacanta en amba rivi dil [[fluvio Elbe]]. Lua maxim alta monto esas Hasselbrack, jacanta 116,2 metri sur la marala nivelo. L'urbo esas vicina de Germana stati [[Schleswig-Holstein]] ed [[Infra Saxonia]].
Linio 46 ⟶ 52:
La mezavalora yarala [[pluvo-quanto]] esas 792,6mm. La maxim pluvoza monato esas junio (78,6 mm), kontre ke la maxim sika monato esas aprilo (43 mm).
==Transporto==
[[Arkivo:Hamburg.Highflyer.Speicherstadt.wmt.jpg|thumb
Dek-ed-un chosei por rapida trafiko (''Autobahnen'') konvergas a Hamburg, e ligas ol ad altra regioni de [[Germania]], exemple ''Bundesautobahn 1'', qua ligas [[Köln]] a Heiligenhafen, an la litoro di [[Schleswig-Holstein]]. Altra importanta ''Autobahn'' esas ''Bundesautobahn 24'', longa de 150 km, qua ligas Hamburg a Berlin.
Linio 58 ⟶ 66:
Hamburg havas 101 km kilometri di [[metroo]] (''U-bahn'') dividita inter 4 linei, kun entote 91 stacioni, e 147 kilometri di la nomizita ''S-bahn'', ube kelka linei uzas komuna treko. L'unesma lineo dil ''U-bahn'' inauguresis en 1912, kontre ke l'unesma lineo dil ''S-bahn'' inauguresis en 1907. Inkluzanta la suburbala treni, ''U-bahnen'' ed ''S-Bahnen'', l'urbo havas entote 930 km di ferovoyala linei e 289 stacioni.
== Referi ==
▲[[Arkivo:Binnenalster Panorama.jpg|1000px|thumb|center|Panoramo pri Hamburg, de Kennedybrücke.]]
{{Commons|Hamburg}}
{{reflist}}
[[Kategorio:Urbi en Germania]]
| |||