Guangzhou: Diferi inter la revizi

Kontenajo efacita Kontenajo adjuntita
m Bot: Automatala remplaso di texto (-Populala Republiko di Chinia +Popul-Republiko Chinia)
+texto, imajo
Lineo 22:
| Reto= www.gz.gov.cn
}}
[[Arkivo:Mohammad nabil rais-Ghangzhu towerGuangzhou_Skyline_3.jpg|thumb|left|250px280px|[[Ciel-skrapero]] en konstrukturo, enEdifici Guangzhou.]]
'''Guangzhou''', en [[Chiniana linguo|Chiniana]] 广州, historialeolim konocita kom '''Kanton''' o '''Kwangchow''', esas la 3ma maxim grandapopuloza urbo dedi [[Popul-Republiko Chinia]] en totalo di habitanti. Lua habitantaro esis {{formatnum:11070654}} en [[2010]] (12.78 milioni en lua [[metropolala regiono]]). Lua tota surfaco esas 3 843 km².
 
Ol havas plu kam 2200 yari di historio e, del epoko di la [[Silko-Voyo]] til nun, ol duras esar importanta [[portuo]] en la [[fluvio di Perli]]. Ol distas cirkume 120 km nord-nord-weste de [[Hong Kong]] e 145 km norde de [[Makau]], ed esas un del maxim importanta urbi de [[portuoPopul-Republiko Chinia]]. enNun, pro granda lua ekonomiala importo, la [[fluviopreco di Perli]]imobli ibe esas un ek la maxim chera de la lando.
 
Guangzhou havas importanta [[universitato|universitati]], exemple tale nomizita "Megacentro pri Supera Eduko di Guangzhou", od "Universitatala Urbo di Guangzhou" (广州大学城), inaugurita en 2004 e kovranta entote 17,9 km², an insulo Xiaoguwei.
 
== Historio ==
Linio 35 ⟶ 37:
L'unesma [[Europa]]ni qua arivis en l'urbo esis [[Portugal]]ana komercisti, en [[1514]]. Li nomesis l'urbo ''Cantão'' ed establisis komercala [[monopolo]] en la portuo en [[1517]], ma pose ekpulsesis de la regiono. Tamen, li grantis l'uzado di [[Makau]] kom komercala bazo kun Guangzhou en [[1557]], e mantenis komercala monopolo preske kompleta til l'arivo di [[Nederlando|Nederlandani]] dum la [[17ma yarcento]].
 
La [[dinastio Qing]] aceptis komercar kun plusa landi en Guangzhou pos prenir kontrolo di [[Taiwan]] en 1683. [[Portugal]]ani de [[Makau]], [[Hispana imperio|Hispani]] de [[Manila]], ed anke [[Armenia]]na, [[Anglia|Angla]] e Mohamedana komercisti retroiris al urbo.<ref name=Gunn>{{cite book|title=History without Borders: The Making of an Asian World Region, 1000–1800|url=https://books.google.com/books?id=E10tnvapZt0C&pg=PA208 |author=Geoffrey Gunn}}</ref> De 1699 til 1714, Franci e l'Angla kompanio ''East India Company'' sendis omnayare un o du navi kun vari por vendar ibe.<ref name=Gunn/> En 1717 arivis l'[[Austrian imperio|Austriani]]; en 1729 arivis Nederlandani, ed en 1731 arivis [[Dania-Nederlando|DanianiDani-Nederlandani]]. Dum la fino di 1757, l'imperiestro [[Qianlong]] kreis tale-nomizita "sistemo di Kanton", qua establisis ke tota extera komercio di [[imperiala Chinia]] facesis tra la urbo, da tradicionala familii di komercisti, le ''Hong'', e kreis komercala monopolo konocita kom ''Cohong''. Kanton (Guangzhou) exportacis precipue [[teo]] e [[porcelano]].
 
Til la 19ma yarcento, la maxim multa konstrukturi del urbo havis un o du etaji; la maxim alta strukturi esis la [[minareto]] de la moskeo Huaisheng (alta de 36 metri), la Flora Pagodo (o Templo Liurong), e la 5-Etaja Pagodo (o templo Zhenhai, alta de 25 metri). L'urbo cirkondesis per muro longa de 10 km, alta de 8 metri e larja de 6 metri. La nomizita "sistemo di Kanton" duris til l'[[unesma opiumo-milito]], en 1839, qua komencis pos ke l'[[imperiestro Daoguang]] decidis proskriptar la komerco di [[opiumo]] kontrolita dal Britaniani, konfiskis l'opiumo enmagazinigita che l'urbo e minacis per mortopuniso ti qui ofensis la proskripto. Pos serio di batalii che [[fluvio di Perli]], Britaniani invadis Guangzhou unesmafoye ye la [[18ma di marto]] [[1841]], ed itere du monati pose. En 1842, pos tale-nomizita "neegala pakto" kun l'Unionita Rejio, Guangzhou perdis komercala monopolo, ed altra portui apertesis por extera komerco kun plusa landi.
 
En 1898, Usana kompanio ''American China Development Co.'' recevis koncesiono por konstruktar ed explotar [[ferovoyo]] de Guangzhou a Hankou. Dum la fino di la [[dinastio Qing]] eventis du importanta revolti kontre la monarkio probante instalar [[republiko]], qui faliis: la revolto di 1895, e la revolto di la 27ma di aprilo 1911. Dum ca lasta, 72 personi, pose surnomizita "la martiri de Guangzhou", mortigesis. Malgre faliir, la revolto di aprilo 1911 influis la revolto di oktobro 1911 en Wuchang (nun distrikto de [[Wuhan]]) qua rezultis la revoko di la monarkio e la kreo di la [[Republiko Chinia (1912-1949)|Republiko Chinia]].
 
== Referi ==
{{reflist}}
 
[[Kategorio:Urbi en Popul-Republiko Chinia]]