Montenegro: Diferi inter la revizi
Kontenajo efacita Kontenajo adjuntita
Nula rezumo di redakto |
aktualigo di ligilo a The World Factbook + texto, imaji |
||
Lineo 1:
{{Landi
| Nomo = Montenegro
| Lokala_nomo = Република Црна Гора<br />Republika Crna Gora
| Flago = Flag of Montenegro.svg
| Blazono = Coat of arms of Montenegro.svg
| Imajo_mapo = Europe_location_MNE.png
| Chefurbo = [[Podgorica]]
| Habitanti_chefurbo = {{formatnum:169132}} (
| Precipua_urbo = [[Podgorica]]
| Oficala_lingui = [[Montenegrana linguo|Montenegrana]]
| Guvernerio
| Nomo_listo_chefo_stato
| Titulo_chefo_stato
| Chefo_di_stato
| Nomo_listo_chefo_guverno
| Titulo_chefo_guverno
| chefo_guverno
| Surfaco
| Rango_surfaco = 160
| Surfaco_aquo = 1,5
| Habitanti = {{formatnum:678326}}
| Rango_habitanti = 164
| Yaro = 2017
| Denseso di habitantaro
| Reto_kodexo = .me
| Nomo_himno = ''Oj, svijetla majska zoro''
| Pekunio = [[Euro]]
}}
'''Montenegro''' esas lando jacanta sude de [[Europa]]. Lu havas kom vicini [[Kroatia]] weste, [[Bosnia e Herzegovina]] nordweste, [[Serbia]] nordeste, ed [[Albania]] sudeste. L'[[Adriatika Maro]] jacas sudweste de la lando.
'''Bazala fakti pri Montenegro.'''
[[Arkivo:South-Eastern_Europe,_ca._1090,_by_User-Hxseek.png|thumb|250px|left|Princio di Duklja (Dioklea) c. 1080.]]
{{PA|Historio di Montenegro}}
Dum la yaro [[9]] [[Roman imperio|Romani]] konquestis la regiono. Dum la [[6ma yarcento]] [[slavi]] koloniigis ol. Dum la [[9ma yarcento]] existis tri princii en la regiono: Duklja (korespondanta a la suda duimo di Montenegro), Travunia (weste) e Rascia, norde. En [[1042]] [[Stefan Vojislav]] duktis revolto qua efektigis la nedependo di Duklja. Ta princio havis lua apogeo c. 1046, kande [[Mihailo la 1ma di Duklja|Mihailo la 1ma]] e pose [[Konstantin Bodin]], rispektive filiulo e nepotulo di Stefan Vojislav, guvernis.
Dum la [[16ma yarcento]] Montenegro developis certa autonomio relate ad [[Otoman imperio]]. Tamen, Montenegrani ne aceptis Otomana
[[Otoman imperio]] fine agnoskis la nedependo di Montenegro em [[1878]]. Pos [[1918]] ol divenis parto de la [[Rejio di Serbiani, Kroatiani e Sloveniani]] e pos de [[Yugoslavia]] e de la [[Republiko Socialista Federala di Yugoslavia]].
Kun la rupturo di Yugoslavia, Montenegro divenis parto di [[Serbia e Montenegro]]. Ol
Montenegro esas parlamentala republiko. La prezidanto elektesas dal populo por 4-yara periodo. La Parlamento havas unika chambro e konsistas ek 81 membri, qui elektesas por 4-yara periodo dal populo. Lua [[konstituco]] adoptesis ye la [[22ma di oktobro]] [[2007]].
[[Arkivo:Montenegro Map.png|thumb|180px|left|Mapo di Montenegro.]]
Tereni en Montenegro esas montoza, e lua maxim alta monto esas Zla Kolata, kun {{formatnum:2534}} metri di [[altitudo]].
{{PA|Ekonomio di Montenegro}}
[[Arkivo:MontenegroEthnic2011.PNG|thumb|250px|Rasala distributo en Montenegro.]]
Segun la [[demografiala kontado]] di 2011, Montenegro havis {{formatnum:620029}} habitanti.<ref name="census2011">{{cite web |url=http://monstat.org/userfiles/file/popis2011/saopstenje/saopstenje(1).pdf |format=PDF |language={{en}}|title=Popis stanovništva, domaćinstava i stanova u Crnoj Gori 2011. godine (Census of Population, Households and Dwellings in Montenegro 2011)|publisher=Statistical office, Montenegro |date=12ma di julio 2011 |accessdate=30ma di marto 2011}}</ref> La maxim multa (45%) esas Montenegrani. Serbi esis 28,7%, Bosniani esis 8,7%, Albaniani esis 4,9%, Mohamedani esis 3,3%, Cigani esis 1%, Kroati esas 1%, 2,6% esis de altra etnio, e 4,9% ne informis pri etnio en 2011.<ref name=CIA/>
Linio 58 ⟶ 57:
L'oficala linguo di la lando esas [[Montenegrana linguo|Montenegrana]], parolata da 37% de la habitantaro. La [[Serbiana linguo|Serba]] parolesas da 42,9% de la habitanti, la Bosniana parolesas da 5,3%, l'Albaniana parolesas da 5,3%, Serbi-Kroati parolesas da 2%, 3,5% parolas altra lingui, e la cetera 4% ne informis, segun la kontado di 2011.<ref name=CIA/>
La [[religio]] kun
[[Arkivo:Kotor_Cathedral_church.jpg|thumb|280px|Katedralo di Kotor.]]
La [[kulturo]] di Montenegro recevis diversa influi dum la historio, nome de kulturi Ortodoxa, Otomana (Turka), Slava, central Europana e de populi del Adriatiko (exemple, [[Venezia]]ni). La lando havas multa historiala loki, kun arkitekturi pre-romanala, Gotika e Baroka. La litoro di la lando havas multa religiala monumenti, exemple la katedralo di [[Kotor]], qua konsekracesis en 1166.
En Montenegro [[aqua-balono]] esas la maxim populara sporto. En [[2008]] la maskulala esquado di Montenegro vinkis la mondala championkonkurso pri aqua-balono.▼
La chef-urbo di Montenegro, [[Podgorica]], e l'anciena rejala chef-urbo, [[Cetinje]], esas la du maxim importanta centri pri kulturo - inkluzite [[literaturo]] - ed arto di la lando. Malgre existar libri skribita en la regiono de adminime 800 yari ante nun, exemplo la "Kroniko dil sacerdoto di Duklja", la maxim reprezentiva texti skribesis dum la 19ma e la 20ma yarcenti. En Cattaro (la nuna [[Kotor]]) existis grupo di skriptisti qui introduktis la [[Renesanco]] en la regiono e skribis per Latina od Italiana, exemple Ludovico Pasquali, Giovanni Bona de Boliris, Giovanni Polizza, Giorgio Bisanti, Girolamo Pima, Timoteo Cisilla, Giovanni Crussala, Giuseppe Bronza and Girolamo Panizzola. Exempli pri skriptisti de la 18ma e 19ma yarcenti esis princo Petar la 2ma Petrović Njegoš, [[Andrija Zmajević]], l'episkopo [[Vasilije Petrović]], Petar la 1ma Petrović-Njegoš, [[Vuk Vrčević]], Marko Miljanov e [[Marko Miljanov]]. Exempli pri skriptisti de la 20ma yarcento: [[Mihailo Lalić]], Milovan Đilas, Radovan Zogović, Ćamil Sijarić, Čedo Vuković, Mirko Kovač, Dragan Radulović e [[Vito Nikolić]]. Exempli pri nuntempa skriptisti: Balša Brković, Borislav Jovanović, Jevrem Brković, Andrej Nikolaidis, [[Tanja Bakić]], [[Bosiljka Pušić]] e Dragana Kršenković Brković.
▲
== Referi ==
| |||