Tirane: Diferi inter la revizi
Kontenajo efacita Kontenajo adjuntita
+texto |
+texto |
||
Lineo 37:
En 1889 [[Albaniana linguo]] komencis docesar en la skoli dil urbo. En 1908 inauguresis patriota klubo ''Bashkimi''. Ye la [[28ma di novembro]] [[1912]] Albaniana flago levesis en la urbo. Dum la Balkana militi di 1912-1913 l'urbo tempale okupesis dal Serba trupi. En 1916, l'unesma kompleta mapo dil urbo kompleteskis dal [[Austria-Hungaria]]ni.<ref>{{cite journal |year= 2007|title=Klan magazine |journal=Klan |volume= |issue=527-534 |pages=265 |id= |url=https://books.google.al/books?id=z7Q8AQAAIAAJ&q=Madje,+planimetria+e+par%C3%AB+e+qytetit+n%C3%AB+shkall%C3%ABn+1:5.000+%C3%ABsht%C3%AB+hartuar+n%C3%AB+gusht+1916,+nga+specialist%C3%ABt+e+ushtris%C3%AB+austro-hungareze&dq=Madje,+planimetria+e+par%C3%AB+e+qytetit+n%C3%AB+shkall%C3%ABn+1:5.000+%C3%ABsht%C3%AB+hartuar+n%C3%AB+gusht+1916,+nga+specialist%C3%ABt+e+ushtris%C3%AB+austro-hungareze&hl=sq&sa=X&ved=0ahUKEwivkvjXkvzdAhWpo4sKHSiqCgMQ6AEIJDAA |accessdate=10ma di oktobro 2018-10-10}}</ref> Ye la 8ma di februaro 1920 la Kongreso di Lushnjë proklamis Tirane la provizora chef-urbo di Albania, qua ja esis nedependanta pos 1912.<ref name="Pearson">{{cite book|url=https://books.google.com/?id=3_Sh3y9IMZAC&pg=PA140&dq=Congress+of+Lushnj%C3%AB+capital+tirana+Albania+and+King+Zog:#v=onepage&q&f=false|year=2006|publisher=IB Taurus|last=Pearson|first=Owen |title= Albania and King Zog: independence, republic and monarchy 1908–1939 |isbn=1-84511-013-7 |page=140}}</ref> Ol divenis definitive la chef-urbo di la lando ye la 31ma di decembro 1925. En 1923 Austrian arkitekti elaboris l'unesma urbala projeto dil urbo.
[[Arkivo:Anëtarë_të_Familjes_Zogu.jpg|thumb|320px|left|[[Zog la 1ma di Albania]] e rejala familio.]]
En septembro 1928, [[Ahmet Zogu]] proklamis su rejulo [[Zog la 1ma di Albania]] en la urbo. Dum ilua regno, multa ''Muhaxhirë'' (Mohamedana refujinti) de Serbia e Grekia enmigris al urbo, qua augmentis lua habitantaro dum la yari 1930a. Zog la 1ma signatis pakto kun fashista Italia, tamen en 1939 Italiani invadis la urbo ed instalis marioneta guverno. En novembro 1941, du reprezenteri de la Komunista Partiso di [[Yugoslavia]] renkontris su kun lokala komunisti por fondar la Komunista Partiso di Albania
De 1944 til 1991 multa fabrikerii e rezidala apartamenti kun stilo socialista konstruktesis, e la placo Skanderbeg aumentesis. L'anciena [[bazaro]] e l'Ortodoxa katedralo demolisesis, por konstruktar la Palaco di la Kulturo segun Sovietiana stilo. La nordo di la precipua bulvardo rinomesis "bulvardo Stalin". Pro l'aboliso di privata automobili, la maxim multa transporto en la urbo facesis per bicikli, autobusi o kamioni.
Dum la komenco dil yari 1990a, studenti del Universitato di Tirane komencis protesti en la kampuso, iris a la placo Skanderbeg e renversis la statuo di [[Enver Hoxha]]. Pos la revoko di komunista rejimo l'urbo vizitesis da James Baker, sekretario di stato Usana, e dal [[papo Ioannes Paulus la 2ma]]. En 1997 l'urbo afektesis dal interna milito di Albania, e da faliita stato-stroko ye la 14ma di septembro 1998. En 1999, dum la [[milito di Kosovo]], [[NATO]] uzis l'aeroportuo dil urbo kom bazo.
De 2000 til 2011, lora urbestro [[Edi Rama]] komencis kampanio por demolisar nelegala konstrukturi, nome proxim la fluvio Lana, probante restaurar l'urbala aspekto de ante 1990.
== Geografio ==
[[Arkivo:Et'hem Bey Mosque Tirana 1.JPG|thumb
La mezavalora [[altitudo]] dil urbo esas 110 metri sur la [[marala nivelo]], e lua maxim alta punto jacas 1.828 m super la marala nivelo.
| |||