Montréal: Diferi inter la revizi
Kontenajo efacita Kontenajo adjuntita
+texto |
+texto, imaji |
||
Lineo 19:
| Reto = ville.montreal.qc.ca
}}
[[Arkivo:
'''Montréal''' esas la duesma maxim populoza urbo di [[Kanada]], ed anke la duesma maxim granda [[Franca linguo|Franca]]-lingual urbo del mondo, dop [[Paris]] en [[Francia]]. Ol esas la maxim populoza urbo di la [[Kebekia|provinco Quebec]]. Segun statistiki dil yaro 2016 ol havis {{formatnum:1704694}} habitanti.
Montréal nomizesis segun "Monto Royal", kolino kun tri kulmino-punti an la centro dil urbo. Ol havas kontinentala klimato kun quar sezoni, kun varma someri e kolda e nivoza vintri.
Historiale, ol esas l'ekonomiala chef-urbo di Kanada. Lua vivo-kusto esas minima, ma la kulturo esas abundanta. Ol gastigas quar importanta [[universitato|universitati]] Kanadana: l'universitato ''McGill'' e l'universitato ''Concordia'' (Angle parolanta), e l´''Université de Montréal'' e l´''Université du Québec à Montréal'' (France parolanta).
L'urbo gastigis l'Universal Expozo dil yaro 1967, e la [[Olimpiala Ludi en Montréal, 1976|Somerala Olimpiala Ludi]] di 1976. De 1978 til nun, ol anke gastigas un ek la konkursi dil Internaciona Championkonkurso [[Formulo 1]], pri [[automobilismo]].
== Historio ==
[[Arkivo:Jacques_Cartier_a_Hochelaga.jpg|thumb|320px|left|[[Jacques Cartier]] che Hochelaga.]]
Arkeologiala restaji montras ke indijeni habitis l'insulo Montréal cirkume 4.000 yari ante nun. Cirkume la yaro 1000 li komencis kultivar [[maizo]]. Pos poka yarcenti li komencis konstruktar fortifikita vilaji. L'indijeni ''Iroquois'' de la [[fluvio Saint Lawrence]], etnio diferanta del Iroquois de Haudenosaunee qui habitis la nuna [[New York]], kreis la vilajo
En 1760, Britaniani kaptis Montréal, e kontrolis ol definitive pos 1763, pos paco-pakto kun Franci. En 1776, l'urbo kaptesis da la [[Dek e tri kolonii]], dum la [[milito pri Usana nedependo]]. [[Benjamin Franklin]] ed altra Usani probis sensucese obtenar suporto de Franca-Kanadani por la nedependo Usana. Ye junio sam yaro, Usani retretis.
Dum la komenco dil 19ma yarcento, kande [[Skotia|Skota]] enmigranti komencis arivar, Montréal havis cirkume 9 mil habitanti. Malgre esinta poka personi, en 1825 li konstruktis la kanalo Lachine, quo permisis la navigado di granda bateli en la fluvio St. Lawrence, e transformis la urbo en importanta portuala centro.
== Geografio ==
[[Arkivo:Montréal Satellite.jpg|thumb|left|280px|Satelital imajo pri Montréal.]]
La [[reliefo]] di Montréal esas ordinare plana, kun la montareto Lawrenciana sude. La mezavalora [[altitudo]] dil urbo esas 57 metri, e lua maxim basa punto, 23 metri super la [[marala nivelo]], jacas apud la [[fluvio Saint Lawrence]], an la punto ube la rivero Ottawa debushas an ol. L'urbo okupas 74 insuleti an la fluvio.
La klimato dil urbo esas humida kontinentala (''Dfa'' segun la [[klimatala klasifikuro da Köppen]]). La mezavalora [[temperaturo]] en januaro ([[vintro]]) esas -9,7°C, kontre ke la mezavalora temperaturo en julio ([[somero]]) esas 21,2°C.
La pluvo-quanto esas bone distributata dum la tota yaro. La mezavalora yarala [[pluvo-quanto]] esas 784,9 mm, e la maxim pluvoza monato esas agosto, kun mezavalore 94,1 mm.
{{panoramo|Montreal_-_panoramio_(4).jpg|1000px|Panoramo pri Montréal.}}
{{commons|Montréal|Montréal}}
| |||