Hong Kong: Diferi inter la revizi

Kontenajo efacita Kontenajo adjuntita
m Bot: Automatala remplaso di texto (-Popul Republiko Chinia +Popul-Republiko Chinia)
+texto, imaji, referi
Lineo 7:
| Chefurbo =
| MaximGrandaUrbo =
| TipoSubdividuro = Specala Regiono Administrala di Hong Kong<br>
| Lando = la Popul -Republiko Chinia
| Oficalalinguo = [[Chiniana linguo|Chiniana]], [[Angla linguo|Angla]]
| Guberniestro = Carrie Lam
Lineo 20:
| Internet = www.gov.hk
}}
'''Hong Kong''' ([[Chiniana linguo|Chiniane]]: 香港), oficale la '''Specala Regiono Administrala di Hong Kong''' esas autonoma regiono de la [[Popul-Republiko Chinia]] ed anciena kolonio dil [[Unionita Rejio]]. Jacanta an la delto dil [[Fluvio di la Perli]], ol konsistas ek peninsulo e kelka insuli, di qui l'insulo Hong Kong esas la maxim granda. Lua tota [[surfaco]] esas {{formatnum:1106}} km², ed ol havas 7,3 milion habitanti de diversa nacionalesi.
 
Pos l'[[Unesma opiumo-milito]] (1839-1842) Hong Kong divenis [[Unionita Rejio|Britaniana]] kolonio, kun la perpetua cedo dil insulo di Hong Kong, e pose di la Peninsulo Kowloon en 1860, e di lokacokontrato pri la Nova Teritorii dum 99 yari, de 1898. Dum la komenco di la yari 1980ma, komencis negocii inter la [[Popul-Republiko Chinia]] e l'Unionita Rejio pri Hong Kong, qua fine retrodonesis a Chinia en 1997. Nun, la regiono havas plua autonomio kam altra regioni de la Popul-Republiko Chinia.
La nomo dil teritorio devenas del Chiniana ''Xiāng gǎng'' (香港), signifikante 'favoroza aquo' o 'parfumoza portuo'.
 
La nomo dil teritorio devenas del Chiniana ''Xiāng gǎng'' (香港), signifikante 'favoroza aquo' o 'parfumoza portuo'. Ol havas ekonomio di [[libera merkato]], kun forta sektoro di servadi. Lua [[borso]] esas un ek la maxim granda del mondo. Lua moderna internaciona [[aeroportuo]] inauguresis en junio 1998, e povas recevar plu kam 72 milion veheri omnayare. En 2018, inauguresis sistemo di ponti e tuneli longa de 55 kilometri, qua ligas l'aeroportuo di Hong Kong a [[Makau]] e, de ibe, a [[Zhuhai]], en la kontinento.
Pos l'[[Unesma opiumo-milito]] (1839-1842) Hong Kong divenis [[Unionita Rejio|Britaniana]] kolonio, kun la perpetua cedo dil insulo di Hong Kong, e pose di la Peninsulo Kowloon en 1860, e di lokacokontrato pri la Nova Teritorii dum 99 yari, de 1898. Dum la komenco di la yari 1980ma, komencis negocii inter la [[Popul-Republiko Chinia]] e l'Unionita Rejio pri Hong Kong, qua fine retrodonesis a Chinia en 1997.
 
== Historio ==
Lineo 34:
L'unesma [[Europa]]no qua vizitis la regiono esis [[Portugal]]ano Jorge Álvares, en 1513. Portugalani establisis komercala kolonieto nomizita Tamão en la regiono, e komencis intensa komerco kun Chinia. Dum la 16ma yarcento, la [[dinastio Ming]] komencis politiko nomizita ''Haijin'', qua restriktis marala komerco e la koloniigo di la litoro. Konseque, granda parto del habitantaro di Hong Kong abandonis l'insulo por rezidar en la kontinento.
 
En 1624, l'imperiestro [[Kangxi]] revokis la politiko ''Haijin'', ed itere permisis stranjeri komercar en Chiniana portui.<ref>{{cite book|last= Zhihong |first= Shi |chapter= China's Overseas Trade Policy and Its Historical Results: 1522–1840 |title= Intra-Asian Trade and the World Market |fecha= 2006 |editorial= Routledge |isbn= 9780415372077 |language= {{en}}}}</ref> En 1757 l'imperiestro Qing establisis reguli qui limitizis l'eniro di stranjera navi en la portuo di [[Guangzhou|Kanton]], ecepte por Rusa navi.<ref>{{cite book |last=Schottenhammer |first=Angela |title=The East Asian Maritime World 1400–1800: Its Fabrics of Power and Dynamics of Exchanges |isbn=978-3-447-05474-4 |url=https://books.google.com/books?id=Ga-5mPOr2-wC |year=2007 |publisher=Harrassowitz Verlag}}</ref> Quankam existis granda intereso Europana pri Chiniana produkturi, nome [[teo]], [[silko]] e [[porcelano]], Chiniani havis poka interesi pri Europana produkturi. Do, stranjeri nur povis uzar precoza metali por pagar la produkturi Chiniana.
 
[[Arkivo:First_Opium_War_1839-42_Conflict_Overview_EN.svg|thumb|left|220px|L'[[unesma opiumo-milito]].]]
Por diminutar la desequilibro komercala, Britaniani komencis vendar granda quanto di [[opiumo]] produktita en [[India]] a Chiniani. Pro granda kresko di la drogodependado, Chiniana imperiestro decidis proskriptar la komerco di opiumo ed imperis la destrukto di opiumo-stoki. La responso Britaniana esis l'[[unesma opiumo-milito]]. La [[dinastio Qing]] kapitulacis e cedis l'insulo Hong Kong a Britaniani, tamen la du landi deskonkordis pri la termini dil paco-pakto. Erste en 1842 signatesis la kontrato di Nanking, per quo Chinia apertis quar altra portui por extera komerco: l'insulo Shamian en [[Guangzhou]], Amoy ([[Xiamen]]), Foochowfoo ([[Fuzhou]]) e [[Shanghai]], ed anke pagar en tri yari entote 21-milion-dolara indemno e liberigar omna militala kaptiti Britaniana. Chinia nominis ca kontrato e la sequanta "neegala-pakti".
 
Dum la [[revoluciono di Taiping]], qua komencis en decembro 1850, multa Chiniana komercisti refujis su en Hong Kong. La sequanta tensi inter Chinia e Britania pri la komerco di opiumo efektigis la [[duesma opiumo-milito]], e la dinastio Qing itere vinkesis, ed obligesis cedar [[Kowloon]] e tale-nomizita "Nova Teritorii" a Britania dum 99 yari. En 1911, Britaniani fondis l'[[Universitato]] di Hong Kong, ed en 1924 li inauguris l'[[aeroportuo]] Kai Tak.
 
Kande la [[duesma milito Chiniana-Japoniana]] komencis, Geoffry Northcote, lor la guberniestro di Hong Kong, deklaris l'urbo neutra zono, por asekurar lua stando kom libera portuo. La kolonial administrado preparis su por posibla atako en 1940, ed evakuis omna mulieri e pueri de la teritorio.<ref name="Snow"/> Fakte, [[Japonian imperio]] atakis ed okupis la kolonio ye la [[8ma di decembro]] [[1941]].<ref name="Snow">{{cite book |last=Snow |first=Philip |title=The Fall of Hong Kong: Britain, China and the Japanese Occupation |year=2003 |publisher=Yale University Press|url=https://books.google.com/books?id=Um5eZLwurzoC |isbn=978-0-300-10373-1}}</ref>
 
== Politiko ==