Hanoi: Diferi inter la revizi

Kontenajo efacita Kontenajo adjuntita
+texto
+texto, imaji, referi
Lineo 1:
{{Urbi
|nomo = Hanoi
|Imajo = Panorama_of_Hanoi.jpg
|TextodilImajo = L'urbo Hanoi
|Mapo = Ha_Noi_in_Vietnam.svg
|Lando = Vietnam
|Shablono_lando = {{VNM}}
|Regiono=
|Regiono =
|FonditaYe= [[1010]] (kom chef-urbo di Đại Việt rejio).
|FonditaYe = 1010
|FonditaDa =
|Surfaco= {{formatnum:3328.9}}
|HabitantiSurfaco = {{formatnum:75878003328.9}}
|Habitanti = {{formatnum:8053553}}
|Yaro= 2015
|Yaro = 2019
|Denseso di habitantaro = 2.3002400
|Latitudo= = 21°2' N
|Longitudo= = 105°51' E
|Altitudo = 19
|Urbestro =
|Reto= = www.hanoi.gov.vn
|Mapo= LocationVietnamHaNoi.png
}}
[[Arkivo:Ao dai APEC.jpg|thumb|250px|left|Mulieri kun tradicionala vestarivestaro en Hanoi.]]
'''Hanoi''' esas la [[chef-urbi|chef-urbo]] e la 2ma maxim populoza urbo di [[Vietnam]]. Segun statistiki de 20152019, ol havis {{formatnum:75878008053553}} habitanti. Lua tota surfaco esas {{formatnum:3328.9}} km². Lua [[metropolala regiono]] havas cirkume 20 milion habitanti.
 
Ol fondesis cirkume [[43]] dal Chiniani. Komence ol nomizesis '''Long Biên''' (龍邊, bordo dil dragono) e pose '''Tống Bình''' (宋平, "paco dil (dinastio) Song"). Lua nuna nomo devenas delde [[Chiniana linguo|Chiniana]] frazeto signifikante 'interne difluvio'. riveroEn 1873 l'urbo konquestesis dal [[Francia|Franci]], e de 1883 til 1845 ol esis la chef-urbo di [[Franca Indochinia]]. Exempleri del [[arkitekturo]] Franca, e de lua mixo kun tradicionala Vietnamana arkitekturo esas videbla til nun en multa avenui ed edifici.
 
Hanoi esas chef-urbo dil riunigita Vietnam depos 1976. Nun ol esas sideyo di edukerii e kulturala institucuri kun nacionala importo, exemple l'[[Universitato]] Nacionala, la nacionala stadio Mỹ Đình, e la Nacionala Muzeo pri Bel Arti.
 
== Historio ==
[[Arkivo:Co_Loa_drums.JPG|thumb|280px|left|Bronza tamburo trovita en Cổ Loa.]]
Hanoi habitesas de adminime 3000 yari aK. En 197 aK, ol anexesis dal rejio Nanyue, qua okupis parti de nuna Vietnam e de la provinci [[provinco Guangdong|Guangdong]], Guangxi ed Yunnan. En [[1010]] ol divenis chef-urbo dil rejio Đại Việt, e til 1802 ol esis la maxim importanta politikala centro di Vietnam. En 1873, Franci konquestis l'urbo. De 1883 til 1945 ol divenis l'administrala centro di [[Franca Indochinia]].
Hanoi habitesas de adminime 3000 yari aK. Cirkume 1000 yari aK, la kulturo Dong Song okupis la valo dil [[Reda fluvio]]. En 208 aK, pos konquestir lora rejio Văn Lang, An Dương Vương fondis la rejio Âu Lạc e transferis lua chef-urbo a Hanoi, ube nun jacas la citadelo Cổ Loa. En 197 aK, Âu Lạc anexesis dal rejio Nanyue, e to enduktis plu kam 1 yarmilo di [[Chinia]]na dominaco. La rejio Nanyue okupis porcioni de la nuna Vietnam e de la provinci [[provinco Guangdong|Guangdong]], Guangxi ed Yunnan. Cirkume la yaro 679, la [[dinastio Tang]] de Chinia rinomizis la regiono ''Annan'', signifikante "pacema sudo", e transferis lua chef-urbo a Songping.<ref name="en.hanoi.vietnamplus.vn">{{cite web |url=https://web.archive.org/web/20131104062703/http://en.hanoi.vietnamplus.vn/Home/Historical-stages-of-Thang-Long-Hanoi/20099/89.vnplus |title=Historical stages of Thang Long- Hanoi – 1000 Years Thang Long (VietNamPlus) |publisher=En.hanoi.vietnamplus.vn}}</ref> Dum la historio dil urbo sub Chiniana dominaco eventis kelka revolti de lua habitantaro, represita violentoze.
 
En [[1010]], Lý Thái Tổ fondis la dinasto Lý, e transformis Hanoi en chef-urbo dil rejio Đại Việt. Ilu ribaptis l'urbo kom Thăng Long ("fluganta dragono") pro ke ilu dicis vidir fluganta dragono super la [[Reda fluvio]]. Thăng Long restis chef-urbo di Đại Việt til la yaro 1397, kande la chef-urbo dil rejio transferesis a [[Thanh Hóa]]. L'urbo ribaptesis kom Đông Đô, signifikanta "estala chef-urbo".
 
En [[1408]], Chiniana [[dinastio Minh]] atakis ed okupis Vietnam, e ribaptis Đông Đô kom Dongguan, "estala pordeyo". En 1428, Lê Lợi ekpulsis Chiniani, e fondis la dinastio Lê. De 1778 til 1802, Đại Việt guvernesis dal dinastio Tây Sơn. Til 1802, Hanoi esis la maxim importanta politikala centro di Vietnam.
 
En 1873, Franci konquestis l'urbo. De 1883 til 1945 ol divenis l'administrala centro di [[Franca Indochinia]].
 
De la [[2ma di septembro]] [[1945]] til la [[2ma di julio]] [[1976]] ol esis chef-urbo di [[Nord-Vietnam]].
Linio 33 ⟶ 42:
La [[reliefo]] di Hanoi esas partale plana, e l'altitudo ordinare diminutas denorde adsude, e deweste adeste. Ol jacas an la delto dil [[Reda fluvio]] e distas cirkume 90 km de la litoro. Zoni kolinoza e montoza jacas norde ed weste de la urbo. La maxim alta punto (monto Ba Vi) jacas weste del urbo, 1281 metri super la [[marala nivelo]].
 
La klimato di Hanoi esas [[subtropikala klimato|humida subtropikala]] (''Cwa'' segun la [[klimatala klasifikuro da Köppen]]) kun quar sezoni klare definita. [[Somero]] iras de mayo til agosto, ed esas varma e pluvoza sezono. Septembro til oktobro esas [[autuno]], kande la temperaturi e la pluvozesopluvo-quanto diminutas. [[Vintro]] iras de novembro til januaro, ed esas kolda e sika kompare l'altra epoki. Februaro e marto esas [[printempo]], kande l'atmosfero esas multe nuboza ed existas poka sunala lumo dum la dii. La mezavalora [[temperaturo]] en julio esas 29,2°C, dum ke la mezavalora temperaturo en januaro esas 16,5°C.
 
La mezavalora yarala [[pluvo-quanto]] esas 1676,2 mm, e la maxim pluvoza monato esas agosto, kun mezavalore 318 mm. De decembro til februaro la monatala pluvozesopluvo-quanto esas infre 25 mm.
 
[[Arkivo:West_Hanoi.jpg|thumb|250px|left|Moderna edifici an la westala quarteri di Hanoi.]]
 
== Referi ==
{{reflist}}
[[Kategorio:Urbi en Vietnam]]