Historio di Egiptia: Diferi inter la revizi
Kontenajo efacita Kontenajo adjuntita
mNula rezumo di redakto |
kelka korektigi/aktualigo, e plusa texto |
||
Lineo 1:
[[Arkivo:Predynastic_collage.png|thumb|150px|Predinastiala restaji trovita en Egiptia.]]
[[Egiptia]] havas tre longa historio e
Cirkume 3.900 yari ante Kristo, [[Sahara]] divenis plu arida, e multa populi enmigris vers la valo dil Nilo. Cirkume la yaro 3.150 aK, [[faraono]] (rejulo) Menes fondis l'unesma dinastio. Ne esas klara se Menes esas la sama faraono konocita kom Narmer, qua anke
▲[[Egiptia]] havas tre longa historio e konsideresas un ek la "bersili" di homala kulturo. Restaji pri homala agadi de [[Paleolitiko]] (cirkume 35.500 til 30.000 yari ante nun) trovesis en lua teritorio. Dum [[mezolitiko]] Halfan-kulturo prosperis en la valo dil [[Nilo]] de 18l000 til 15,000 yari aK. En la regiono di Der Tasa, Alta Egiptia, on trovis restaji de Tasiana-kulturo, qua existis cirkume 4.500 yari aK. Multa altra kulturi prosperis dum yarcenti en Alta e Basa Egiptia.
Egiptiana kulturo - [[religio]], [[arto]], [[linguo]], kustumi - prosperis dum la tri sequanta yarmili. L'unesma quar dinastii konstruktis multa [[piramido|piramidi]], inkluzite la [[piramido di Djoser]] (de la triesma dinastio) e la [[piramidi di Giza]] (de la quaresma dinastio). La periodo historiale
▲Cirkume 3.900 yari ante Kristo, [[Sahara]] divenis plu arida, e multa populi enmigris vers la valo dil Nilo. Cirkume la yaro 3.150 aK, [[faraono]] (rejulo) Menes fondis l'unesma dinastio. Ne esas klara se Menes esas la sama faraono konocita kom Narmer, qua anke konsideresas un ek la faraoni qui unigis Egiptia.
L'unesma periodo nomizita "Meza Egiptia" iras de cirkume 2155 aK til 2040 aK. La granda inundadi del fluvio [[Nilo]] e la stabila administrado adportis richeso a l'imperio, nome dum la regno dil [[faraono]] Amenemhat la 3ma. Dum la nomizita "duesma Meza Egiptia" (2040 aK til 1650 aK), l'imperio invadesis dal populo Hykso, de raso Semita, qua fondis nova chef-urbo en Avaris, proxim la komenco dil delto di Nilo. Le Hykso ekpulsesis de la regiono da Ahmose la 1ma, qua fondis l'Okesma dinastio cirkume 1549 aK.
▲Egiptiana kulturo - [[religio]], [[arto]], [[linguo]], kustumi - prosperis dum la tri sequanta yarmili. L'unesma quar dinastii konstruktis multa [[piramido|piramidi]], inkluzite la [[piramido di Djoser]] (de la triesma dinastio) e la [[piramidi di Giza]] (de la quaresma dinastio). La periodo historiale konocita kom Anciena Dinastio od Anciena Imperio duris de cirkume 2.700 til cirkum 2.200 aK.
La nomizita "Nova Rejio" komencis c. 1550 aK ed iris til c. 1070 aK. Dum ca epoko, Egiptian imperio expansis su a [[Nubia]] ed al Oriento (nuna [[Palestina]], [[Israel]], [[Siria]], [[Libano]]). Importanta faraoni, exemple [[Hatshepsut]], Tutmosis la 3ma ed [[Akhenaton]] regnis dum ca epoko.
Kronologiala periodi di Egiptia:
* Triesma Meza periodo, 21ma—24ma dinastii: 1080 aK—712 aK.
* Pos-Egiptiana periodo, 25ma—31ma dinastii: 712 aK—332 aK.
| |||