Kambodja: Diferi inter la revizi
Kontenajo efacita Kontenajo adjuntita
korektigo e modifiko en la texto |
kelka korektigi/modifiki/aktualigi |
||
Lineo 6:
| Imajo_mapo = LocationCambodia.svg
| Chefurbo = [[Phnom Penh]]
| Habitanti_chefurbo
| Precipua_urbo = [[Phnom Penh]]
| Oficala_lingui = [[Khmer-linguo|Khmer]]
Lineo 34:
{{PA|Historio di Kambodja}}
[[Arkivo:Evening view of Angkor Wat Temple, Angkor, Cambodia.jpg|260px|thumb|left|[[Angkor Wat]].]]
Dispersinta restaji montras ke homi ja habitis la nuna Kambodja dum [[pleistoceno]]. L'unesma [[civilizuro]] en la regiono aparis dum l'[[1ma yarmilo]], inter la [[3ma yarcento|3ma]] e la [[5ma yarcento]]. L'[[imperio Khmer]]
Pos longa serio di militi kontre vicina rejii, Angkor spoliesis dal [[rejio Ayutthaya]], e pose abandonesis en [[1432]]. To produktis longa periodo di stagno, kande la regiono divenis kontrolita da lua vicini. En [[1511]], [[Portugal]]ani unesmafoye mencionis la nomo ''Kambodja'' en dokumenti. Li deskriptis l'urbo kom prospera e richa pro l'exterlanda komerco. En 1594, Longvek konquestesis dal rejulo [[Naresuan la Granda]], de Ayutthaya. En 1618 le Khmer establisis lia nova chef-urbo en Oudong, sude de Longvek, tamen lia monarki maxim-multa-kaze mustis mantenar vasaleso a la vicina reji de Siam e de Vietnam, kun kurta periodi di kompleta nedependo.
[[Arkivo:Norodom-I Cambodia.jpg|thumb|200px|left|[[Norodom la 1ma]]]]
En [[1863]], rejulo [[Norodom la 1ma|Norodom]], qua asumis la povo helpita da [[Tailando]], demandis protekto kontre Franci. En 1867, la rejo di Tailando signatis pakto kun Franci e renuncis suvereneso super Kambodja kambie la kontrolo di [[Battambang]] e [[Siem Reap]], qui divenis Tailandana provinci. Kambodja divenis protektorato Franca de 1867 til [[1953]], kom parto di [[Franca Indochinia]].
Kambodja nedependanteskis ye la [[9ma di decembro]] [[1953]] kom [[monarkio]], kun [[Norodom Sihanouk]] kom rejulo. Kande Franca Indochinia nedependanteskis, la delto dil [[fluvio Mekong]] cedesis a [[Vietnam]]. En 1955, Sihanouk abdikis por lua patro e por partoprenar en la politiko. Ilu elektesis chefministro ma, pos la morto di lua patro en 1960, Sihanouk itere divenis chefo di stato. Komence, Sihanouk adoptis politiko di neutreso pri la [[milito di Vietnam]], ma permisis Vietnamana komunisti uzar lua teritorio kom refujeyo e por transportar armi vers [[Sud-Vietnam]]. En [[1967]], Sihanouk deklaris dum interviuvo a jurnalisto de ''Washington Post'', ke se Usa bombardus la refujeyi di komunisti en Kambodja ilu ne protestus, ecepte se Kambodjani anke mortigesus.
=== La Reda Khmeri ===
[[Arkivo:US_aircraft_LORAN_bombing_over_Cambodia_c1973.JPG|thumb|left|
En [[1969]] [[Usa]] komencis bombardar Kambodja pro exterminor la partizani di [[Vietkong]], qui uzis la sulo di Kambodja por ataki kontre [[Sud-Vietnam]]ana armeo.
En [[1970]], generalo [[Lon Nol]], lor la chefministro dil rejulo [[Norodom Sihanouk]],
Ye la [[17ma di aprilo]] [[1975]] Reda Khmeri marchis
{{PA|Kampucea}}▼
▲{{PA|Kampucea}}
En novembro [[1978]], Vietnaman armeo marchis tra [[Phnom Penh]], kontre l'ataki dal Khmeri en la frontiero inter la du landi. Kontre la nova rejimo, formacesis en 1981 koalisuro inter la suporteri di Norodom Sihanouk, kelka membri de Khmer Rouge, e la Fronto pri Liberigo dil Populo Khmer. En [[1989]], Vietnam retretis ek Kambodja. La partizana milito inter l'armeo dil rejimo e Reda Khmerani duris en la junglo. Gradope la mondo saveskis pri la kruelegi da Reda Khmerani.
En [[1991]] en [[Paris]], signatesis kontrato pri la paco en Kambodja. La paco-trupi di [[Unionita Nacioni]] envenis la lando. En [[1993]], l'Unionita nacioni organizis unesma demokrat elekti parlamentala en Kambodja.
| |||