Unionita Rejio: Diferi inter la revizi
Kontenajo efacita Kontenajo adjuntita
Chefministro |
Nula rezumo di redakto |
||
Lineo 86:
'''Unionita Rejio''' esas lando en nord-westal [[Europa]] en [[Atlantiko]] este de [[Irlando]]. Ol konsistas ek [[Britania]] ([[Anglia]], [[Skotia]] e [[Wals]]) e [[Nord-Irlando]].
Unionita Rejio anke administras la regioni di:
Lineo 106:
'''Bazala fakti pri Unionita Rejio.'''
{{PA|Historio di Unionita Rejio}}
Ye la [[1ma di mayo]] [[1707]] L'Unionita Rejio di Britania<ref>{{cite web|url= http://www.parliament.uk/actofunion/ |title=''Parliament.uk''}}</ref> kreesis kun la politikala uniono di la rejio di [[Anglia]] (qua inkluzis [[Wals]]) kun la [[rejio di Skotia]]. Ta evento esis la rezulto di la Kontrato di Uniono, signatita ye la [[22ma di julio]] [[1706]]<ref>{{cite web|url=http://www.nationalarchives.gov.uk/pathways/citizenship/rise_parliament/docs/articles_union.htm |title=Acts of Union with Scotland 1707|publisher= www.parliament.uk}}</ref>. Preske 1 yarcento pose, la [[Rejio di Irlando]], dominacita dal Angli pos [[1691]], unionesis a Britania por formacar L'Unionita Rejio di Britania ed Irlando.
Lineo 114:
Kande [[Napoléon la 1ma]] vinkesis, l'Unionita Rejio divenis la maxim povoza lando del mondo, e divenis importanta povo til l'unesma duimo de la [[20ma yarcento]]<ref>L. Sondhaus, ''Navies in Modern World History'' (London: Reaktion Books, 2004)</ref>. Kun [[Rusa Imperio]], [[Francia]], e pos [[1917]] anke kun [[Usa]], ol kombatis [[Germana Imperio]] e lua federiti en l'[[Unesma mondomilito]]<ref>J. Turner, ''Britain and the First World War'' (Abingdon: Routledge, 1988)</ref>. Lando sufris la perdajo di cirkum 2,5 milioni di soldati, e finis la milito kun granda exterala debo<ref>I. Westwell and D. Cove, eds, ''History of World War I, Volume 3'' (London: Marshall Cavendish, 2002)</ref>. Lando recevis delego de la [[Ligo di la nacioni]] por administrar ex-[[Otoman imperio|Otomana]] kolonii en [[Mez-Oriento]]. Tale, [[Britaniana Imperio]] expansis a sua maxim granda vasteso, e kovris 1/5 de la tota surfaco e 1/4 de la totala habitantaro di [[Tero]]<ref>J. Turner, ''Britain and the First World War'' (Abingdon: Routledge, 1988</ref>.
[[Arkivo:Elizabeth II greets NASA GSFC employees, May 8, 2007 edit.jpg|thumb|140px|[[monarkio|Rejino]] [[Elizabeth la 2ma di Unionita Rejio]].]]
Unionita Rejio esas [[konstitucala monarkio]]. Rejino [[Elizabeth la 2ma di Unionita Rejio]] esas chefo di stato pos la [[2ma di junio]] [[1953]]. [[David Cameron]], la [[chefministro]] havas la povo ''de facto''.
Lineo 125:
Unionita Rejio esas membro dil Uniono Europana. En 2016 plebicito organizesis pri Britanian Ekiro de l'Uniono ([[Brekiro]]).
Unionita Rejio formacesas per l'[[insulo]] di Britania, de parto di l'insulo di Irlando, e de altra insuli.
▲=== Ekonomio ===
{{PA|Ekonomio di Unionita Rejio}}
Unionita Rejio nune esas la 6ma maxim granda [[ekonomio]] del mondo e la 3ma maxim granda de [[Europa]], pos [[Germania]] e [[Francia]]. Ol esis la 9ma maxim granda konsumanto di [[energio]] del mondo en [[2006]], ma la 15ma maxim granda produktero<ref>[http://tonto.eia.doe.gov/country/country_energy_data.cfm?fips=UK "United Kingdom Energy Profile"] U.S. Energy Information Administration</ref>.
La maxim granda urbo di lando esas [[London]]. Altra importanta urbi esas [[Birmingham]], [[Leeds]], [[Glasgow]], [[Sheffield (Unionita Rejio)|Sheffield]] e [[Manchester]]. Segun [[2001]] [[demografiala kontado]], blanka Britaniani esas 85.67% de omna habitantaro. Altra blanki esas 5.27%.
Kom rezulto di [[Britaniana imperio]], Britaniana influo super altra [[kulturo|kulturi]] esas videbla en [[Angla linguo]] parolata che multa regioni, ed anke en la kulturi e la legaro di kelka landi.
==== Literaturo ====
▲[[Arkivo:William Shakespeare Chandos Portrait.jpg|thumb|140px|[[William Shakespeare]].]]
Britaniana [[literaturo]] esas mondale konocata. En [[2005]] cikum 206.000 libri publikigesis en la lando. [[William Shakespeare]] konsideresas la maxim importanta dramataro di tota tempi. Altra importanta skriptisti esis [[Geoffrey Chaucer]] ([[14ma yarcento]]), [[Thomas Malory]] ([[15ma yarcento]]), la [[filozofio|filozofi]] [[Thomas More]] ([[16ma yarcento]]) e [[John Milton]] ([[17ma yarcento]]). En [[18ma yarcento]] [[Daniel Defoe]] (autoro di ''[[Robinson Crusoe]]'') e [[Samuel Richardson]] esis pioniri di moderna [[novelo]]. Dum la [[19ma yarcento]] la precipua nomi esis [[Jane Austen]], [[Mary Shelley]], [[Lewis Carroll]], [[Charles Dickens]], [[Emily Brontë]] e lua fratini Anne e Charlotte, [[Thomas Hardy]], [[George Eliot]], e la poeti [[William Blake]] e [[William Wordsworth]]. Inter la precipua nomi de la [[20ma yarcento]] esas [[H. G. Wells]], [[Rudyard Kipling]], [[D. H. Lawrence]], [[Virginia Woolf]], [[George Orwell]], [[Skotia]]n skriptisto [[Arthur Conan Doyle]] (kreinto di [[Sherlock Holmes]]), [[T. S. Eliot]], [[Agatha Christie]], [[J. R. R. Tolkien]], edc.
==== Muziko ====
▲[[Arkivo:The Fabs.JPG|thumb|140px|[[The Beatles]], la maxim influiva bando de l'historio.]]
Pos la [[yari 1960ma]] Britaniana [[rock]] dissendis su em omna parto dil mondo, unesme kom [[The Beatles]], grupo ke vendis plu kam 1 miliardi di kopii de lua muziki til nun ed esas konsiderata la maxim influiva bando en l'historio di populala muziko<ref>[http://www.belfasttelegraph.co.uk/entertainment/music/news/beatles-a-big-hit-with-downloads-15013117.html "Beatles a big hit with downloads"] www.belfasttelegraph.co.uk</ref>. Altra important artisti e grupi esas [[The Rolling Stones]], [[Led Zeppelin]], [[Pink Floyd]], [[Queeen (bando)|Queen]], [[Bee Gees]], [[Elton John]] (qua vendis plu kam 200 milioni kopiuri de lua muziki), [[The Who]], [[David Bowie]], [[Eric Clapton]], [[Rod Stewart]], e [[The Police]]. Plu recente esas [[Coldplay]], [[Radiohead]], Oasis, Muse, [[Spice Girls]], [[Amy Winehouse]] ed [[Adele (kantistino)|Adele]].
{{reflist}}
{{Unionita Rejio}}
{{EU-stati}}
|