Republiko Irlando: Diferi inter la revizi

Kontenajo efacita Kontenajo adjuntita
kelka korektigi/modifiki
kelka korektigi, aktualigi e plugrandigo dil artiklo. + imaji e referi
Lineo 5:
| Blazono = Coat_of_arms_of_Ireland.svg
| Imajo_mapo = EU location IRL.png
| Chefurbo = [[Dublin]]/Baile Átha Cliath
| Lojanti_chefurboHabitanti_chefurbo = 505 739 ([[2006]])
| Precipua_urbo = [[Dublin]]/ Baile Átha Cliath
| Oficala_lingui = [[Irlandana linguo|Irlandana]], [[AnglianaAngla linguo|anglianaAngla]]
| Guvernerio = [[Republiko]]
| Nomo_listo_chefo_stato = Listo dipri prezidanti di Irlando
| Titulo_chefo_stato = Prezidanto
| Chefo_di_stato = [[Michael D. Higgins]]
Lineo 19:
| Rango_surfaco = 129
| Surfaco_aquo = 2,00
| Habitanti = 4.459.300{{formatnum:4857000}}<ref>[http{{cite web |url= https://www.cso.ie/releasespublicationsen/documentsreleasesandpublications/populationer/currentpme/popmig.pdfpopulationandmigrationestimatesapril2018 |title=Population and CSOmigration Irelandestimates -april April2018|date=29ma 2009di Populationalagosto Estimates]2018}}</ref>
| Rango_habitanti = 126
| Yaro = 20092018
| Denseso di habitantaro= {{#expr: 4857000/70273 =round 60,31}}
| Reto_kodoReto_kodexo = .ie
| Nomo_himno = ''Amhrán na bhFiann''
| Pekunio = [[Euro]]
| Religii = [[katolikismo]]
}}
La '''Republiko di Irlando''' (oficala nomo: '''Éire / Ireland''') esas stato quajacanta jacas enan nord-westala [[Europa]], che l'insulo Irlando. La regiono di [[Nord-Irlando]], nord-este del insulo, apartenas ad [[Unionita Rejio]].
 
'''Bazala fakti pri Irlando.'''
Lineo 35:
De [[1845]] til [[1849]] Irlandana habitantaro falis de 8 milioni til 5.6 milioni personi, pro granda mortado per [[famino]], konsequo de la la diminutado en la produktado di [[terpomo]]. Cirkume 1.5 milion personi enmigris, e 1 milion mortis.
 
De la [[1ma di januaro]] [[1801]] til la [[6ma di decembro]] [[1922]], Irlando esis parto de [[Unionita Rejio]]. PosYe la [[6ma di decembro]] [[1922]], ol divenis nedependantanedependanteskis.
 
=== Politiko ===
Irlando esas parlamentala [[republiko]]. La [[prezidanto]] elektesas dal populo por 7-yara periodo. La chefministro (en Irlandana: ''Taoiseach'') selektesas dal prezidanto, ordinare inter membri de la precipua politikala partiso dil [[parlamento]].
 
La parlamento havas 2 chambri: [[Senato]] (''Seanad Éireann'') e la chambro di deputati (''Dáil Éireann''). La ''Seanad'' havas 60 membri di qui 11 elektesas da la Taoiseach, 6 elektesas da du universitati, e la cetera 43 dal populo. La ''Dáil Éireann'' havas 166 membri qui elektesas dal populo por 5 yari. La nuna [[konstituco]] adoptesis ye la [[29ma di decembro]] [[1937]].
 
=== Geografio ===
[[Arkivo:Ireland physical medium.png|thumb|left|180px|Precipua monti, fluvii e lagi di Irlando.]]
L'insulo Irlando jacas an la nordal [[Oceano Atlantiko]]. La Republiko di Irlando okupas 83% ek lua totalatota surfaco. Lua maxim alta monto esas Carrauntoohil (Irlandane ''Corrán Tuathail''), kun 1038 metri di [[altitudo]].
 
La centro dil insulo esas plana regiono. Nordo e sude jacas montari. La maxim importanta [[fluvio]] dil insulo esas [[fluvio Shannon|Shannon]] (en Irlandana ''Abha na Sionainne''), longa de 386 km.
Lineo 54:
 
=== Demografio ===
[[Arkivo:IrelandRepublicPopulation1841.PNG|250px|thumb|Habitantaro di la Republiko Irlando (1841 til 2011).]]
La maxim granda urbo esas la chefurbo, [[Dublin]]. Altra importanta urbi esas [[Cork, Irlando|Cork]] (190 384 habitanti), [[Limerick]] (110 458) e [[Galway]] (72 729 habitanti).
Segun statistiki de ''The World Factbook'' por julio 2018, Republiko Irlando havis {{formatnum:5068050}} habitanti. Segun etnio, 82,2% esis Irlandani. Altra Irlandani esas 0,7%, altra blanki esas 9,5%, Aziani esas 2,1%, negri esas 1,4%, altri esas 1,5%, e sen informo esas 2,6%.<ref name=CIA>{{cite web|url=https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/ei.html |title=Europe::Ireland - The World Factbook|publisher=CIA|accessdate=22ma di junio 2019}}</ref>
 
La linguo oficala esas [[Angla linguo|Angla]] ed [[Irlandana linguo|Irlandana]] (''Gaeilge''), ta lasta parolata da cirkume 39,2% de la habitantaro en 2016, nome en westala regioni..<ref name=CIA/>
 
La procento di habitantaro segun [[religio]] esas: [[katolikismo|katoliki]] (78,3%). Cirkume 2,7% esas adepti dil Eklezio di Irlando, 1,3% esas Ortodoxi, 1,6% esas altra kristani, 1,3% esas Mohamedani, 2,4% praktikas altra religii, e 2,6% ne informis pri religio..<ref name=CIA/>
 
La maxim grandapopuloza urbo esas la chefurbo, [[Dublin]]. Altra importanta urbi esas [[Cork, Irlando|Cork]] (190 384 habitanti), [[Limerick]] (110 458) e [[Galway]] (72 729 habitanti).
 
=== Kulturo ===