Lesoto: Diferi inter la revizi

Kontenajo efacita Kontenajo adjuntita
mNula rezumo di redakto
kelka korektigi/modifiki/aktualigi + texto
Lineo 5:
| Blazono = Coat of arms of Lesotho.svg
| Imajo_mapo = LocationLesotho.svg
| Chefurbo = [[Maseru]]
| Lojanti_chefurboHabitanti_chefurbo = {{formatnum:169554}} ([[2003]])
| Precipua_urbo =
| Oficala_lingui = [[Sotho-linguo|Sotho]], [[AnglianaAngla linguo|AnglianaAngla]]
| Guvernerio = [[Monarkio]]
| Nomo_listo_chefo_stato = Listo pri monarki di Lesoto
Lineo 15:
| Nomo_listo_chefo_guverno = Listo pri chefministri di Lesoto
| Titulo_chefo_guverno = Chefministro
| chefo_guverno = [[PakalithaTom MosisiliThabane]]
| Surfaco = {{formatnum:30355}}
| Rango_surfaco = 140
| Surfaco_aquo = neglijebla
| Habitanti = {{formatnum:1962461}}<ref name=CIA>{{Cite web|url=https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/lt.html |title=Africa::Lesotho - The World Factbook|publisher=CIA|accessdate=21ma di junio 2019|language={{en}}}}</ref>
| Habitanti = {{formatnum:1795000}}
| Rango_habitanti = 146
| Yaro = 20052018
| Denseso di habitantaro = 59
| Reto_kodoReto_kodexo = .ls
| Nomo_himno = ''Lesotho Fatse La Bontata Rona''
| Pekunio = [[loti]]
| Religii = [[kristanismo]] (91%)
}}
'''Lesoto''' esas lando quajacanta jacas enan sudal [[Afrika]]. Ol esas enklavo en [[Sudafrika]]na teritorio.
 
'''Bazala fakti pri Lesoto.'''
=== Historio ===
{{PA|Historio di Lesoto}}
Unesma habitanti di la nuna Lesoto esis [[populi Khoisan]], remplasita da [[populo Bantuo|Bantua]] populi dum l'expanso Bantua. L'nesma rejulo di moderna Lesoto esis [[Moshoeshoe la 1ma]], qua regnis de [[1822]] til [[1870]].
 
[[Unionita Rejio]] transformis Lesoto en protektorato nomizita ''Basutolando'' en [[1884]], e donis lu la nomo ''Basutolando'',qua konservitakonservesis til la nedependo. Lesoto divenis nedependantanedependanteskis de Unionita Rejio ye la [[4ma di oktobro]] [[1966]] kom [[monarkio]], kun [[Moshoeshoe la 2ma]] kom rejiorejulo.
 
En [[1970]] la partiso ''Basotho National Party'' (BNP) perdis l'unesma elekto pos nedependo. ''Basutoland Congress Party'' ganis 36 reprezentisti en la parlamento kontre 23 de BNP. Lora chefministro [[Leabua Jonathan]] ne aceptis la rezulto, ed enkarcerigis la chefo di BCP. OnBalde komencis [[militeto]]-ataki kontre la guvernerio. Leabua Jonathan guvernis ''de facto'' til [[1986]] kande militaralamilitistala [[stato-stroko]] revokis ililu. Militisti donistransferis povo a la rejulo [[Moshoeshoe la 2ma]] qua, talor epoko,havis nur havis ceremoniala autoritato. Ma kande la rejulo deziris pluplura povi, militisti koaktis ilu abdikar, e lua filiulo [[Letsie la 3ma]] divenis rejulo.
 
=== Politiko ===
Lesoto esas [[konstituco|konstitucala]] [[monarkio]]. La [[chefo di guvernerio]] esas la [[chefministro]], qua havas exekutiva autoritato. NuneNun esas [[Tom Motsoahae Thabane]]. La rejo, pos [[1996]] [[Letsie la 3ma]], nur havas ceremoniala autoritato e ne povas exercar influi en la politiko.
 
La [[parlamento]] havas du chambri. La [[Senato]] havas 33 membri di qui 22 esas heredala chefi e 11 elektesas da la rejo. La Nacionala Asemblajo (''National Assembly'') esas la basa chambro, e havas 120 membri, di qui 80 elektesas en elektala distrikti e 40 elektesas segun proporcionala reprezento. Omna membri de la du chambri elektesas por 5 yari.
 
=== Geografio ===
[[Arkivo:African landscape.jpg|thumb|rightleft|Peizajo di Lesoto.]]
La teritorio di Lesoto - {{formatnum:30355}} km² - cirkondesas tote da [[Sudafrika]]. Lesoto esas l'unika lando dil mondo qua jacas tote super 1000 metri di [[altitudo]]. Lua maxim basa punto jacas 1400 metri super la [[marala nivelo]]. La maxim alta monto, [[Thabana Ntlenyana]], jacas 3.482 metri super la [[marala nivelo]].
 
Lua [[klimato]] esas plu kolda kam altra regioni enan la sama [[latitudo]]. En alta monti povas [[nivo|nivar]].
 
=== Ekonomio ===
{{PA|Ekonomio di Lesoto}}
L'ekonomio di Lesoto dependas precipue delde exportacajol'exportaco di [[diamanto]] por tota mondo, ede ankedi [[aquo]] por [[Sudafrika]], plu la. L'[[industrio]], agrokultivo e, l'edukado di [[kapro|kapri]] e bovi, e precipue la [[pekunio]] sendata da Lesotoani qui verkas exterlande esas importanta fonto di revenui.
 
=== Demografio ===
[[Arkivo:Lesotho_class.jpg|thumb|250px|Pueri en primara skolo.]]
Statistiki indikas ke 29% de la habitantaro havas [[AIDS]]. Pro to, la nuna viv-espero esas nur 48 yari por la viri e 56 yari por la mulieri.
Segun statistiki de ''The World Factbook'' por julio 2018<ref name=CIA/>, Lesoto havis {{formatnum:1962461}} habitanti. La maxim multa (99,7%) esas Sotho. Europani, Aziani ed altri esas 3%.<ref name=CIA/> Segun statistiki, 29% de la habitantaro havas [[AIDS]]-viruso. Pro to, la nuna vivo-expekto esas nur 48 yari por viri e 56 yari por mulieri.
 
L'oficala linguo di la lando esas [[Sesotho linguo|Sesotho]] o sudala Sotho, ed [[Angla linguo|Angla]]. Zulu e Xhosa lingui anke parolesas.<ref name=CIA/>
 
La [[religio|religii]] kun maxima nombro di adepti esas [[kristanismo|kristana religii]], di qui [[protestantismo|protestanti]] esas 47,8% (nome pentekostalisti (23,1%), ed altri), katoliki esas 39,3%, ed altra kristani esas 9,1%. Religii ne-kristana esas 1,4%, e 2,3% praktikas nula religio.<ref name=CIA/>
 
La precipua urbo esas [[Maseru]]. Altra urbi esas Maputsoe e Teyateyaneng.
 
=== Kulturo ===
Tradicionala [[muziko|muzikal instrumenti]] esas ''lekolulo'' (fluto pleata da pueruli), ''setolo-tolo'' (qua semblas bokala harpo, pleata da viri), e ''thomo'', pleata da mulieri. Religiala muziki kantata en kirki en linguo Sesotho esas populara, e povas audesar en radiostacioni.
{{nekompleta}}
 
=== Referi ===
{{Commons|Kategorio:Lesoto|Lesoto}}
{{reflist}}