Bielorusia: Diferi inter la revizi

Kontenajo efacita Kontenajo adjuntita
informi aktualigita
kelka korektigi/modifiki + texto
Lineo 1:
{{Landi
| Nomo = Bielorusia
| Lokala_nomo = Рэспубліка Беларусь<br />Республика Беларусь
| Flago = Flag of Belarus.svg
| Blazono = Coat of arms of Belarus.svg
| Imajo_mapo = Europe-Belarus.svg
| Chefurbo = [[Minsk]]
| Habitanti_chefurbo = {{formatnum:1830700}} ([[2007]])
| Precipua_urbo = [[Minsk]]
| Oficala_lingui = [[Bielorusiana linguo|Bielorusiana]], [[Rusa linguo|Rusa]]
| Guvernerio = [[Republiko]]
| Nomo_listo_chefo_stato = Listo pri prezidanti di Bielorusia
| Titulo_chefo_stato = Prezidanto
| Chefo_di_stato = [[Alexander Lukashenko]]
| Nomo_listo_chefo_guverno = Listo pri chefministri di Bielorusia
| Titulo_chefo_guverno = Chefministro
| chefo_guverno = [[Siarhiej Rumas]]
| Surfaco = {{formatnum:207600}}
| Rango_surfaco = 85
| Surfaco_aquo = neglijebla
| Habitanti = {{formatnum:9491800}}<ref>{{cite web|url=http://www.belstat.gov.by/ofitsialnaya-statistika/ssrd-mvf_2/natsionalnaya-stranitsa-svodnyh-dannyh/naselenie_6/chislennost-naseleniya1_yan_poobl//|title=Численность населения на 1 января 2018 г. по областям Республики Беларусь|publisher=Belstat|accessdate=17ma di aprilo 2019}}</ref>
| Habitanti = {{formatnum:9648533}}<ref>[https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/bo.html ''Belarus'' - CIA The World Factbook]</ref>
| Rango_habitanti = 86
| Yaro = 20092018
| Denseso di habitantaro = 4645,78
| Reto_kodexo = .by
| Nomo_himno = ''My Belarusy''
| Pekunio = [[Bielorusa Rublo Bielorusa]]
| Religii = [[Kristanismo]] 70.3% (ortodoxaortodoxisti 48,7%, katolikakatoliki 13.2%)
}}
'''Bielorusia''' esas lando jacantejacanta enan central [[Europa]]. LuaLu vicinahavas landikom esasvicini [[Lituania]] ed [[Latvia]] norde, [[Rusia]] este, [[Ukraina]] sude, e [[Polonia]] weste.
 
'''Bazala fakti pri Bielorusia.'''
Lineo 43:
En [[1939]] pos [[nacional-socialista Germania]] invadir la westo di [[Polonia]], l'esto okupesis da Sovietia, e granda parto dil nord-esto di Polonia divenis parto di la [[Republiko Socialista Sovietiana di Bielorusia]]<ref>Abdelal, Rawi (2001).[http://books.google.com/books?id=o85YDMTeMrUC&dq=reunification+of+western+belarus&hl=ru&source=gbs_navlinks_s ''National purpose in the world economy: post-Soviet states in comparative perspective''] Cornell University press</ref>, e ta teritorii nune formacas West-Bielorusia.
 
En [[1941]] nacional-socialista Germania invadis Sovietia, e la rezisto di Bielorusiani divenis famoza. Nacional-socialisti okupis la regiono til [[1944]], e dum l'okupeso li destruktis 209 deek 290 urbi de la regiono, 85% del industrii, e plua kam 1 milion edifici<ref name=Axell>Axell, Albert (2002). ''Russia's Heroes, 1941-45''. Carroll & Graf Publishers. p. 247</ref>. On kalkulas ke 2 til 3 milioni di Bielorusiani mortis, e [[judo|juda habitantaro]] di Bielorusia devastesis<ref name=Axell/>. Pose, til 1971 la habitantaro di Bielorusia nulatempe atingis la sama quanto kam ante la Duesma mondomilito<ref>Fedor, Helen (1995) [http://countrystudies.us/belarus/11.htm "Belarus - Stalin and Russification"] ''Belarus: A Country Study''. Library of Congress.</ref>.
 
Kande la milito finis, Bielorusia esis un ek la 51 nacioni qui signatis la charto di fondeso dil [[Unionita Nacioni]] en [[1945]], kun [[Ukraina]]. Li recevis yuro por votar apud Sovietia. Lua rikonstruktado komencis quik pos finir la milito, ed ol divenis importanta [[industrio|industriala]] regiono. [[Yosif Stalin]] stimulis l'enfluo di etniala Rusi en Bielorusiana teritorio.
Lineo 50:
 
== Politiko ==
[[Arkivo:House_of_Representatives_of_Belarus.jpg|thumb|250px|left|Parlamento di Bielorusia.]]
Bielorusia esas [[Parlamento|parlamentala]] [[republiko]]. La prezidanto esas la [[chefo di stato]], e pos modifiko en la [[konstituco]], ol elektesas dal populo por 7-yara periodo. La [[chefministro]] elektesas da la Chambro di reprezentanti, la basa chambro dil Parlamento.
 
La Parlamento havaskonsistas ek du chambri. LaHavanta basa110 chambromembri esasqui laelektesas Chambrodal dipopulo por 4 reprezentantiyari, quala havasChambro 110di membri,reprezentanti quiesas elektesasla dalbasa populochambro pordi 4la yarilando. La supra chambro esas la "KonsilantaroKonsilistaro di la Republiko", qua havas 64 membri qui ank elektesas dal populo por 4 yari. La [[konstituco]] di la lando adoptesis en [[1994]].
 
La Supera korto esas la maxim alta revizo-korto di la lando por subjekti civila e kriminala. La procesi en qui diskutesas se ula lego esas kontrekonstituca judiciesas dal Konstitucala korto. L'Ekonomiala korto judicias procesi pri ekonomiala, aferala e monetala temi. Anke questioni pri Stata sekreti diskutesas dal Ekonomiala korto.
 
La [[konstituco]] di la lando adoptesis en [[1994]], e havas non secioni e 146 artili.<ref>{{cite web|publisher=BelTA|title=15ma di Marto - Dio di la konstituco di la Republiko di Bielorusia|url=https://web.archive.org/web/20070607184243/http://www.belta.by/ru/info?id=78573 |date=2007-06-07|date=13ma di marto 2007|language={{ru}}}}</ref> Lua strukturo e kontenajo influesis da westala landi e dal experienci di Bielorusia dum Sovietian epoko. Un ek la secioni de lua texto detalizas la yuri e liberesi de lua civitani e rezidanti.
 
== Geografio ==
[[Arkivo:Belarus provinces english.png|thumb|200px|Provinci di Bielorusia.]]
[[Arkivo:Strusta_Lake_-_Panorama.jpg|thumb|250px|left|Lago Strusta.]]
Bielorusia ne havas [[litoro]]. Lando esas plana, kun vasta [[marsho|marshala]] surfaci. La precipua [[fluvio|fluvii]] esas [[fluvio Neman|Neman]], [[fluvio Pripyat|Pripyat]] e [[fluvio Dniepr|Dniepr]]. Cirkum 40% de lua surfaco kovresas da [[foresto|foresti]]<ref>[http://hdr.undp.org/en/reports/nationalreports/europethecis/belarus/belarus_2005_en.pdf Belarus:Window of Opportunity (see table 15, page 66)]</ref>.
Bielorusia ne havas [[litoro]]. La lando esas plana, kun vasta [[marsho|marshoza]] surfaci. Lua maxim alta monto esas Dzyarzhynskaya Hara, havanta 345 metri di [[altitudo]]. Lua maxim basa punto, havanta 90 metri di altitudo, jacas apud la [[fluvio Neman]].
 
BielorusiaExistas necirkume havas1500 [[litoro]].speci Landodi esasplanti plana,en kun vasta [[marsho|marshala]] surfaci. La precipua [[fluvio|fluvii]] esas [[fluvio Neman|Neman]]Bielorusia, [[fluviodi Pripyat|Pripyat]]qui e1422 [[fluviohavas Dniepr|Dniepr]]flori. CirkumCirkume 40% de lua surfaco kovresas da [[foresto|foresti]].<ref>[http://hdr.undp.org/en/reports/nationalreports/europethecis/belarus/belarus_2005_en.pdf Belarus:Window of Opportunity (see table 15, page 66)]</ref> La tereni kultivebla okupas 27,21% de la surfaco.
 
Existas multa fluvii e riveri, e cirkume 11.000 [[lago|lagi]] en la lando. La precipua [[fluvio|fluvii]] esas [[fluvio Neman|Neman]], [[fluvio Pripyat|Pripyat]] e [[fluvio Dniepr|Dniepr]].
La tereni ordinare esas plana. La maxim alta monto di lando esas Dzyarzhynskaya Hara, kun 345 metri di [[altitudo]].
 
La [[klimato]] di Bielorusia esas temperema kontinentala. [[Vintro|Vintri]] duras de 105 til 145 dii, dumkontre ke someri duras cirkume 150 dii. En [[januaro]] la mezvaloramezavalora [[temperaturo]] esas -6º°C, dum ke en julio la mezvalora temperaturo esas 18º°C.
 
== Ekonomio ==