Zimbabwe: Diferi inter la revizi
Kontenajo efacita Kontenajo adjuntita
kelka korektigi/modifiki/aktualigi |
+texto, imaji |
||
Lineo 34:
=== Historio ===
{{PA|Historio di Zimbabwe}}
Arkeologial restaji montras ke Zimbabwe habitesas de adminime 100 mil yari ante nun. La maxim anciena populo konocita esis le San, qui produktis pikturi en kaverni. L'unesma habitanti qui parolis bantua lingui arivis cirkume 2.000 yari ante nun, dum la Bantua expanso tra Afrika.<ref>{{cite web|url=http://www.sahistory.org.za/article/pre-colonial-history-sa|title=Pre-colonial history of SA|website=South African History Online|accessdate=17ma di julio 2016}}</ref><ref>{{cite web|url=https://www.sahistory.org.za/place/zimbabwe|title=Zimbabwe |website=South African History Online|accessdate=19ma di januaro 2019}}</ref>
En [[1888]] [[Cecil Rhodes]] recevis de Lobengula, rejulo dil populo [[Populo Ndebele|Ndebele]], la yuro por minar. Pos kelka yari, [[Unionita Rejio|Britaniani]] fondis kolonio, qua recevis nomo ''Rodesia''.
Linio 41 ⟶ 43:
=== Politiko ===
[[Arkivo:
Zimbabwe esas [[republiko]] kun prezidantala sistemo. La mi-prezidantala sistemo abolisesis kande nova [[konstituco]] adoptesis en 2013, pos referendumo. La prezidanto esas ambe [[chefo di stato]] e [[chefo di guvernerio]] di la lando e, segun la nova konstituco, ilu elektesas dal populo por 5 yari, e povas rielektesar unfoye por la sequanta periodo. De la [[24ma di novembro]] [[2017]], esas [[Emmerson Mnangagwa]]. La partiso ''Zimbabwe African National Union - Patriotic Front'', konocata kom ZANU-PF, dominacas la politiko di Zimbabwe de la nedependantesko.
Zimbabwe esas prezidantala [[republiko]]. La [[chefo di stato]] e la [[chefo di guvernerio]] esas la prezidanto. De [[1987]] til nun lu esas [[Robert Mugabe]]. Lua partiso, ''Zimbabwe African National Union - Patriotic Front'', konocata kom ZANU-PF, dominacas Zimbabwe de la nedependo. En 1987 Mugabe, lore chefministro, modifikis la [[konstituco]] di la lando e transformis ol a prezidantala republiko. Lua partiso ZANU vinkis omna elekti delore. En 1990 l'opozanta partiso ''Zimbabwe Unity Movement'' - ZUM - recevis nur 20% de la voti. En 1995 preske la tota opozantaro boikotis l'elekto, e ZANU ganis preske omna plasi en la parlamento. En 2000 l'opozantaro decidis itere partoprenar l'elekto e ganis 57 plasi, nur 5 minuse kam ZANU.<ref name="Frankel">Frankel, Matthew. [http://www.brookings.edu/opinions/2010/0526_myanmar_boycott_frankel.aspx "Myanmar Boycott is Misguided"], [http://www.brookings.edu/ The Brookings Institution], 26ma di mayo 2010.</ref>▼
▲
La [[legifala povo]] konsistas ek l'Asemblitaro (''House of Assembly'') qua havas 210 membri qui elektesas direte dal populo por admaxime 5 yari. En [[2013]] Zimbabwe rikreis la Senato, pos konstitucala reformi aprobita en [[2005]]. La Senato nun havas 93 membri.
La maxim alta instanci di la [[judiciala povo]] esas la Chef-judiciisto e la Supera Korto di Zimbabwe. Li indikesas dal prezidanto, segun konsilo da Komisitato pri Servadi Judiciala. La [[konstituco]] havas deklaro di yuri qui protekas [[homala yuri]].
=== Geografio ===
[[Arkivo:ZmbziRvr.jpg|thumb|left|200px|[[Fluvio Zambezi|Fluvio Zambezi.]]]]
[[Arkivo:Curled_trunk.jpg|thumb|250px|Elefanto en Nacionala Parko Hwange.]]
La teritorio di Zimbabwe jacas inter [[latitudo|latitudi]] 15º e 23º S e [[longitudo|longitudi]] 25º e 34º E. Granda parto de la lando konsistas ek platajo centrala kun [[altitudo|altitudi]] inter 1,200 e 1,600 metri, qua
Lua [[klimato]] esas [[tropikala klimato|tropikala]], e la pluvoza sezono eventas del fino di oktobro til marto. L'[[altitudo]] influas la klimato. La mezvalora [[temperaturo|temperaturi]] esas 21.1ºC en [[januaro]] e 15.6º en [[julio]]. Omnayare la mezvalora [[pluvo]] esas 890 mm e 610 mm sur basa tereni.
L'[[aquofalo]]
=== Ekonomio ===
Linio 63 ⟶ 69:
=== Demografio ===
Zimbabwe havas 12.97 milion habitanti.
Cirkume 85% de la habitantaro esas [[Kristanismo|kristani]], e 62% asistas religiala oficii.<ref>{{cite web|date=31ma di oktobro 2007|title=MSN Encarta |url=https://web.archive.org/web/20071031022353/http://encarta.msn.com/encyclopedia_761575825_3/Zimbabwe.html|accessdate=13ma di novembro 2007}}</ref> La precipua eklezii esas l'[[Anglikanismo|Anglikana]], [[Katolikismo|Katolika]], [[Eklezio Adventista|Adventisti de la 7ma Dio]]<ref>{{cite web|url=http://adventistatlas.org/ViewCountry.asp?CtryCode=zw|title=Zimbabwe|accessdate=22 January 2008}}</ref> e [[Eklezio Metodista|Metodista]].
| |||