Serbia: Diferi inter la revizi

Kontenajo efacita Kontenajo adjuntita
informi aktualigita
kelka korektigi/modifiki ed aktualigi +texto, imaji, referi
Lineo 5:
| Blazono = Coat of arms of Serbia.svg
| Imajo_mapo = Europe location Serbia2.png
| Chefurbo = [[Belgrade]]
| Habitanti_chefurbo = {{formatnum:1670000}}<ref>https://zis.beograd.gov.rs/upload/G_2007E.pdf</ref> ([[2007]])
| Precipua_urbo = [[Belgrade]]
Lineo 18:
| Surfaco = 88 361
| Rango_surfaco = 113
| Surfaco_aquo = ?
| Habitanti = {{formatnum:74980017001444}}<ref>Sen Kosovo. Fonto:{{cite web|url= http://webrzswww.stat.gov.rs/axd/index.php|title=PBS Stat|accessdate=2ma di aprilo 2019}}</ref>
| Rango_habitanti = ?104
| Yaro = 20092017
| Denseso di habitantaro = 8391,1
| Reto_kodexo = .rs
| Nomo_himno = ''Bože pravde''
Lineo 28:
| Religii = [[kristanismo]]
}}
'''Serbia''' esas lando en sudal [[Europa]]. LuaLu vicinahavas landikom esasvicini [[Hungaria]] norde, [[Rumania]] e [[Bulgaria]] este, [[Kosovo]] e [[Macedonia]] sude, [[Montenegro]], [[Bosnia e Herzegovina]] e [[Kroatia]] weste.
 
'''Bazala fakti pri Serbia.'''
=== Historio ===
{{PA|Historio di Serbia}}
[[Roman imperio|Romani]] konquestis la regiono dum l'[[1ma yarcento aK]] e la regiono divenis parto di kelka Romana provinci. Ne min-multa kam 17 Roman imperiestri naskis en la regiono di nuna Serbia<ref>[http://brendovisrbije.com/vesti/ave-srbijo.html ''Ave, Srbijo'' Aleksandra Krsmanović (en Serbiana)]</ref>. Dum la [[11ma yarcento]] la regiono divenis parto di [[Bizancana Imperio|Bizancana]] e [[Bulgarian imperio|Bulgariana]] imperii. En [[1217]] lando adoptis la maxim oldaanciena [[konstituco]] dedi la l'historio.
 
En [[1386]] [[Otoman imperio|Otomani]] vinkis Serbi enche la [[Batalio di Plocknik]]. Parto di la regiono divenis okupitaokupesis dadal Otomani e pose da [[Austrian imperio|Austriani]].
[[Roman imperio|Romani]] konquestis la regiono dum l'[[1ma yarcento aK]] e la regiono divenis parto di kelka Romana provinci. Ne min-multa kam 17 Roman imperiestri naskis en la regiono di nuna Serbia<ref>[http://brendovisrbije.com/vesti/ave-srbijo.html ''Ave, Srbijo'' Aleksandra Krsmanović (en Serbiana)]</ref>. Dum la [[11ma yarcento]] la regiono divenis parto di [[Bizancana Imperio|Bizancana]] e [[Bulgarian imperio|Bulgariana]] imperii. En [[1217]] lando adoptis la maxim olda [[konstituco]] de l'historio.
 
En [[1386]] [[Otoman imperio|Otomani]] vinkis Serbi en [[Batalio di Plocknik]]. Parto di la regiono divenis okupita da Otomani e pose da [[Austrian imperio|Austriani]].
 
Serbia divenis nedependanta de [[Otoman imperio]] ye la [[13ma di julio]] [[1878]]. De [[1918]] til [[1945]] ol divenis parto di [[Rejio di Yugoslavia]], e de [[1945]] til [[1991]] ol divenis parto di [[Yugoslavia]].
Linio 44 ⟶ 43:
 
{{PA|Serbia e Montenegro}}
Kun la nedependonedependantesko di [[Montenegro]] en [[2006]], Serbia divenis sola stato. En februaro [[2008]] [[Kosovo]] deklaris lua nedependo, ma ne esas agnoskata da Serbia e da plu kam 100 landi.
 
{{PA|Kosovo}}
Ye la [[22ma di decembro]] [[2009]] Serbia oficale prizentis lua kandidateso por enirar almembreskar l'[[Europana Uniono]]<ref>[http://noticias.uol.com.br/midiaglobal/elpais/2009/12/23/ult581u3722.jhtm ''Sérvia bate à porta da Europa dez anos depois da guerra de Kosovo''] - UOL (tradukuro di artiklo de HispanianaHispana jurnalo ''El País'').</ref>.
 
=== Politiko ===
Linio 57 ⟶ 56:
[[Arkivo:Serbia-CIA WFB Map.png|thumb|right|160px|Serbia.]]
[[Arkivo:Danube near Iron Gate 2006 3.JPG|thumb|160px|Danubio en Đerdap.]]
Serbia jacas inter 41º e 47º N. Lua tereni esas basa en nordo ([[Voivodina]]) ed alta en sudo (sudala Karpati). [[Danubio]] esas la precipua fluvio di Serbia. Altra importanta fluvii esas Granda Morava (493 km, tote en SerbianaSerba teritorio) [[rivero Sava|Sava]], kun 945 km (di qui 206 km en Serbia), e Tisza o Tisa, kun 1358 km di extenso (di qui 168 en Serbia). La maxim alta monto di la lando esas [[Monto Midzhur]], kun {{formatnum:2169}} metri di [[altitudo]], an la frontiero kun [[Bulgaria]].
 
Lua [[klimato]] subisas influi de [[Mediteraneo]] e de [[Eurazia]]. La mezavalora [[temperaturo|temperaturi]] esas 0&nbsp;[[celsius|°C]] dum [[vintro]] e 22&nbsp;°C dum [[somero]]. [[Pluvo]] esas bone distributata dum omna yaro.
 
Cirkume 31% di Serbiana teritorio kovresas perda [[foresto|foresti]]<ref>[http://www.balkans.com/sr/open-news.php?uniquenumber=53766 "Dragin obrazlozio predloge zakona u oblasti poljoprivrede".] Vlada Srbije. 2005</ref>. Nacionala parki kovras cirkum 10% dil teritorio<ref>[http://www.poslovnimagazin.biz/magazin/privreda/u-srbiji-do-2010-godine-10-teritorije-nacionalni-parkovi-30-377 "U Srbiji do 2010. godine 10% teritorije nacionalni parkovi".] Poslovni Magazin - Business Surfer</ref>.
 
=== Ekonomio ===
{{PA|Ekonomio di Serbia}}
Dum recenta yari, granda entraprezi, qualeexemple US Steel, Philip Morris, [[Microsoft]], [[FIAT]], [[Coca-Cola]] ed altre kolokis en Serbia<ref>[http://archive.is/20120629003659/www.siepa.gov.rs/site/en/home/2/success_stories/ SIEPA - Success stories]</ref>.
 
=== Demografio ===
[[Arkivo:Serbia_Ethnic_Map_2011.png|thumb|220px|Etniala mapo di Serbia en 2011.]]
Segun la [[demografiala kontado]] di 2002, 82,66% de la habitantaro esas Serbi, 3,91% esas Hungari, e 1,82% Bosni. Plu kam 84% de la habitantaro esas [[Ortodoxa kristanismo|Ortodoxa kristani]], 6,24% esas [[katolikismo|katoliki]] e nur 3,24% esas [[islamo|Mohamedani]].
[[Arkivo:Cathedral_of_Saint_Sava,_Belgrade.jpg|thumb|320px|left|Katedralo di Santa Sava, en [[Belgrade]], un ek la maxim granda Ortodoxa katedrali de la mondo.]]
Segun statistiki de ''The World Factbook'' por julio 2018, Serbia havis {{formatnum:7078110}} habitanti. Segun la [[demografiala kontado]] di 2011, la maxim multa (83,3%) esas Serbi. Hungari esas 3,5%, Cigani esas 2,1%, Bosniani esis 2%, e 5,7% apartenis ad altra etnii e 3,4% ne deklaris l'etnio.<ref name=CIA>{{cite web|url=https://www.cia.gov/library/publications/resources/the-world-factbook/geos/ri.html|title=Europa::Serbia - The World Factbook|publisher=CIA|accessdate=2ma di aprilo 2019 |language={{en}}}}</ref}>
 
L'oficala linguo di la lando esas [[Serbiana linguo|Serbiana]], parolata da 88,1% de la habitantaro. Hungara parolesas da 3,4%, 1,9% parolas Bosniana, Romani parolesas da 1,4%, 3,4% parolis altra lingui, e 1,8% ne informis pri la linguo.
 
Segun la demografiala kontado di 2011, la [[religio]] kun maxima nombro di adepti esas Ortodoxa kristanismo (84,6% de la habitantaro). Katoliki esas 5%, Mohamedani esas 3,1%, Protestanti esas 1%, atei esas 1,1%, 0,8% praktikis altra religii, e 4,5% ne informis pri religio.
 
La maxim granda urbo esas [[Belgrade]]. Altra importanta urbo esas [[Novi Sad]] e [[Niš]].
Linio 75 ⟶ 80:
Lando havas multa monumenti de l'epoki Romana e [[Bizancana Imperio|Bizancana]], note en Sirmium, Gamzigrad, e Justiniana Prima. Lua monumenti de la [[Mezepoko]] esas precipue [[kirko|kirki]] e monakeyi. Dum Turka okupeso, Serbiana [[arto]] preske desaparis, ecepte por Serbian artisti qua vivis en regioni sub [[Habsburgo|Habsburga]] dominacajo. Dum la fino di la [[18ma yarcento]] Serbian arto montris kelka influi de [[baroko]], e dum la [[19ma yarcento]] ol subisis influi de [[romantikismo]] e realismo. Dum la [[20ma yarcento]] la maxim importanta piktisti esis [[Paja Jovanović]], [[Milan Konjović]], [[Marko Čelebonović]], [[Petar Lubarda]], [[Uroš Predić]], Milo Milunović, [[Vladimir Veličković]], Mića Popović, Sava Šumanović e [[Milena Pavlović-Barili]].
 
EnPri [[literaturo]] dum la [[20ma yarcento]] la maxim importanta skriptisti di [[prozo]] esis [[Isidora Sekulić]], [[Miloš Crnjanski]], [[Ivo Andrić]], [[Branko Ćopić]], [[Meša Selimović]], [[Borislav Pekić]], [[Dobrica Ćosić]], Danilo Kiš, [[Aleksandar Tišma]] e [[Milorad Pavić]].
 
[[Sporto|Sporti]] en Serbia jiras precipue cirkum kolektiva sporti, qualeexemple [[futbalo]] e [[basketbalo]]. Recente, [[teniso]] anke divenis populara. Ye la [[6ma di oktobro]] [[2008]] Serbiana tenisistino [[Jelena Janković]] divenis la numerorangizesis unl'unesma del mondo.
 
=== Referi ===