|
[[Arkivo:Judiciary logo.jpg|thumb|right|220px|Balanco, simbolo pri justeso e judiciala povo.]]
[[Arkivo:County or Supreme Court - Trial.png|thumb|left|320px|Judiciisto, akuzato ed altra personi dum judicio.]]
'''Judiciala povo''' esas un ek la «povi» di ula [[Statostato]], asemble kun l'[[Exekutivaexekutiva povo]] e la [[Legifalalegifala povo]], segun la subdividuro propozita da [[Montesquieu]]. La skopo di la judiciala povo esas grantar yusteso poral lacivitani socio quaqui habitas lla akoncernatakoncernata Statostato. Montesquieu propozis la subdividuro di la povi dil Statostato pos vizitir [[Anglia]] e konkluzir ke nedependanta judiciala povo povas kontrolar efikive l'ecesi da autoritatoza exekutiva povo e grantar liberesi a la civitani.
La judiciala povo administras la yusteso en la socio per uzar normi, nomizita [[lego|legi]], por solvar konflikti ed eventi inter individui, od inter individui e la Statostato. En kelka landi, e segun kelo laestablisata legaro dida singla lando establisas lo, la judiciala povo povas anke analizar kakad ula lego konfliktas o ne kun la [[konstituco]], to esas, kun la supra lego di la lando, e fine deklarar ke ta lego ne povas aplikesar, pro ke ol violacas la konstituco<!-- , istot.e. é,ol declaradeklaras quela alego leikom é inconstitucionalkontrekonstituca. En la landi qui aplikas ca sistemo, --><!--la adeklaro declaraçãopri dekontrekonstituceso inconstitucionalidadefacesas éda feitaSupra porKorto umao Supremada Cortespecala ouKonstitucala umaKorto. Corte Constitucional especial -->.
La strukturo di ula judiciala povo ordinare konsistas ek tri o plusa niveli od instanci: supra korti (la maxim alta korti), tribunali od apelo-korti, e singla judicianti. Tamen ol povas havar plusa instanci, e subdividesar segun temi: komercala korti, civila korti, kriminala korti, militala korti, edc.. La quanto de instanci o la quanto de subdividuri segun temi varias segun singla konstituco di singla lando. Ordinare, l'analizo di la procesi en l'unesma instanco facesas da singla judicianti. Se ula parto en la proceso od amba ne konkordas kun la decido, lu o li povas apelar a la duesma instanco. Eventuale, e segun kelo singlaestablisata konstitucoda establisassingla lokonstituco, povas esar posibla apelar pri la decido dal duesma instanco ad ulaa supera tribunalo od al supra tribunalo, segun la terminaro di singla lando.
[[Kategorio:Politiko]]
|
