Vilnius: Diferi inter la revizi

Kontenajo efacita Kontenajo adjuntita
mNula rezumo di redakto
+texto
Lineo 24:
}}
[[Arkivo:Vilnius Modern Skyline, Lithuania - Diliff.jpg|thumb|250px|left|Anciena e moderna edifici de Vilnius.]]
'''Vilnius''' esas chef-urbo e la maxim populizitapopuloza urbo di [[Lituania]], e la 2ma maxim populizitapopuloza urbo de [[Baltika maro|Baltiko]]. Ol havis {{formatnum:542664}} habitanti en [[2015]].
 
Vilnius koncentras la maxim importanta politikala institucuri de Lituania, esante lua ekonomikala e kulturala centro, ed un ek la maxim importanta kulturala centri de la regiono di [[Baltiko]]. Ante la [[duesma mondomilito]] ol havis un ek la maxim granda habitantaro di [[Judo|Judi]] de Europa, e havis la surnomo "[[Ierusalem]] de Lituania". [[Napoléon la 1ma|Napoléon]] surnomizis ol "Ierusalem de Europa".<ref>{{cite news|url=https://web.archive.org/web/20180114152402/https://www.theguardian.com/commentisfree/2008/jun/20/secondworldwar |author=Jonathan Steele |title=In the Jerusalem of the North, the Jewish story is forgotten |publisher =The Guardian |date=19ma di junio 2008 |accessdate=4ma di marto 2018}}</ref>
Lineo 36:
[[Arkivo:Pot10.jpg|thumb|320px|left|Palaco di la granda-duki di Lituania.]]
Vilnius esis la prosperoza chef-urbo dil Granda-Dukio di Lituania, e habiteyo dil granda-duko. Gediminas expansis la grandeso dil granda-dukio tra mariajo e tra strategiala federi: an lua zenito, ol inkluzis omna teritorii de la moderna [[Lituania]], [[Bielorusia]], [[Ukraina]] e [[Transdnistria]], e parti de la moderna [[Polonia]] e [[Rusia]]. Tamen, lua nepotuli Vytautas la Granda e Jogaila ([[Władysław la 2ma Jagielo]]) luktis l'unu kontre l'altru en interna militi. Dum l'Interna Milito di Lituania (1389-1392) Vytautas siejis e rezigis l'urbo, probante arachar lua kontrolo de Jogaila. Pos serio di pakti dum la sequanta yari la konflikto finis, ed en 1569, tra la pakto konocita kom Uniono di Lublin, kreesis la federuro [[Polonia-Lituania]]. La chefi de ta federuro portis sive la titulo "granda-duko di Lituania", sive la titulo "rejo di Polonia", od amba. Ante, en 1387, Jogaila kom granda-duko di Lituania e rejulo di Polonia grantis la "yuri de Magdeburg" (autonomeso ekonomiala e politikala) a Vilnius.
 
Dum l'epoko di [[Polonia-Lituania]], l'urbo juis expanso. Lua murego konstruktesis de 1503 til 1522, e havis non pordi e 3 turmi. [[Sigismundus la 2ma Augustus]] instalis lua korto ibe en 1544. L'[[universitato]] di Vilnius kreesis en 1579.
 
== Geografio ==
[[Arkivo:Winter_cityscape_of_Vilnius.jpg|thumb|320px|left|Vilnius dum la vintro.]]
La [[reliefo]] di Vilnius esas plana e cirkondata da verda kolini, en loko ube la rivero Vilnia renkontrasdebushas an la [[fluvio Neris]]. De la 402 km² dil urbo, verda arei okupas 68,8%, konstrukturi okupas 29,1% e 2,1% okupesis per aqui. L'urbo distas 312 km de [[Klaipėda]], la precipua portuo di Lituania che Baltiko.
 
La klimato dil urbo esas humida kontinentala (''Dfb'' segun la [[klimatala klasifikuro da Köppen]]). La mezavalora [[temperaturo]] en julio ([[somero]]) esas 18,1°C, dum ke la temperaturo en januaro ([[vintro]]) esas -4,3°C.