Volkswagen: Diferi inter la revizi

Kontenajo efacita Kontenajo adjuntita
Nula rezumo di redakto
+texto, imaji
Lineo 1:
[[Arkivo:Vw logos 2.gif|thumb|250px|Logotipi* de Volkswagen dum lua historio.]]
[[Arkivo:VW_Werk_Altes_Heizkraftwerk.jpg|thumb|250px|left|Historiala fabrikerio di Volkswagen, en [[Wolfsburg]].]]
'''Volkswagen''' esas [[automobilo|automobila fabrikanto]] kun sideyo en [[Wolfsburg]], [[Germania]]<ref name="escarabajo">{{cite web|url=http://www.dw-world.de/dw/article/0,2144,1837650,00.html|title=El "escarabajo" cumple 60 años |year =2005|publisher=Deutsche Welle 27.12.2005|accessdatelo= 20ma di septembro 2007|language={{es}}}}</ref>. "Volks Wagen" signifikas en la [[Germana linguo|Germana]] "automobilo dil populo".
 
NuneNun ol havas entote 45 fabrikerii en 20 landi: [[Germania]], [[Arjentinia]], [[Belgia]], [[Brazilia]], [[Populala Republiko di Chinia]], [[Hispania]], [[Slovakia]], [[Usa]], [[Francia]], [[Hungaria]], [[India]], [[Italia]], [[Israel]], [[Malaizia]], [[Mexikia]], [[Polonia]], [[Unionita Rejio]], [[Chekia]], [[Rusia]] e [[Sudafrika]]. La Grupo Volkswagen (Germane: Volskwagen AG) anke kontrolas la markibranchi [[Audi]], [[Seat]], [[Skoda]], Bentley, Bugatti, Lamborghini, Scania, e MAN SE. Pos [[2012]] l'automobila kompanio [[Porsche]] e l'Italiana fabrikanto di [[motorciklo|motorcikli]] Ducatti ankeank esasapartenas partoa della grupo.
 
== Historio ==
[[Arkivo:T77_Prototype-1.jpg|thumb|200px|Prototipo Tatra T77, 1933.]]
[[Arkivo:Ferdinand_Porsche.jpg|thumb|left|160px|[[Ferdinand Porsche]]]]
La nomo "Volks Wagen" originis dum la [[yari 1930ma]] en [[Naziista Germania]] kun la ideo pri konstruktar [[automobilo]] qua povus kompresar da un granda nomo di personi. Kande [[Adolf Hitler]] asumis la povo en [[1933]], ilu decidis developar l'automobilala industrio di GermaniaGermana, por konkurencar kun [[Anglia|Angla]] e [[Francia|Franca]] automobili. Segun la deziro di Hitler, ta automobilo mustis esar simpla e chipa, por ke ula laboristo povus komprar lo. [[Ferdinand Porsche]] (1875-1952) esis l'injenioro komisita por developar la projeto, quankam granda parto di la desegno inspiresis sur l'automobili de la kompanio Tatra, nome la modelo T77, kreita en [[Chekoslovakia]] da Hans Ledwinka.
 
[[Arkivo:VW_Kuebelwagen_1.jpg|thumb|200px|''Kübelwagen''.]]
Hitler deziris ke la fabrikerio dil "automobilo dil populo" esus la ma maxim granda de [[Europa]], e jacus proxim navigebla voyo. La fabrikerio mustus havar lua propra elektrerio, por furnisar elektro ambe a la fabrikerio ed a un nova urbo. Hitler selektis la vilajo Fallersleben apud la kanalo Mittelland, qua apartenis dum la 14ma yarcento a la komtio Schloss Wolfsburg. Cirkume {{formatnum:336000}} personi pagis anticipe por l'automobilo, nomizita en la GermanaGermane ''Kdf-Wagen'' (Kdf esis abreviuro di ''Kraft durch Freude'', "forco kun joyo") qua aparis unesmafoye en 1936. L'automobilo ja havis lua karakteriziva kurvi di lua korpo, e la 4-cilindra motoro koldigita per aero ed instalita dope dil vehilo.
 
La nova fabrikerio, qua baptesis ''KDF-Stadt'', nur povis fabrikar poka quanti di vehili kande komencis la [[Duesma mondomilito]] en 1939. Konseque de la milito, ol adaptesis por produktar militala vehili, qualeexemple la "tota tereni" ''Kübelwagen'' o l'amfibiaamfibiatra modelo ''Schwimmwagen''.
 
=== 1945: necerta futuro ===
[[Arkivo:VW Standard, Bj1950 2005-09-17.jpg|thumb|250px|Volkswagen ''Type 1'' o ''Käfer'' (Germane por "skarabeo")]]
[[Arkivo:1962_Volkswagen_Beetle_Engine_(3564060578).jpg|thumb|250px|left|La 4-cilindra motoro kun singla [[karburatoro]] e 1,.200 cc di kapaceso, koldigita per aero, 1962.]]
Pos finir la milito, komence la ideo dil Usani esis destruktar la fabrikerio, ma ol duris existar danko a Britaniana majoro Ivan Hirst. En aprilo 1945 la KdF-Stadt e lua fabrikerio, multe bombardita, kaptesis dal Usani e restis sub Britaniana administrado. L'unesma ideo esis uzar ol por facar manteni di granda militala vehili, e kom parto di la indemni pro la milito. Hirst kolorizis un automobilo verde e prizentis ol en Britaniana militala instaladi. Pro ollore ne havabishavar lejera transporto-vehili, Britanian armeo decidis komprar 20,.000 vehili en septembro 1945. L'unesma vehili esis por la l'okupeso-forci di okupeso e por la Germana postala servadokompanio.
 
En 1946 la firmo produktis 1.000 automobili omnamonate, lor remarkinda quanteso, pro la fabrikerio ankore ne rikonstruktabis komplete: pluvi interruptis la produktado pro manko di glasi en la fenestri e pro trui en la teguli. La stalo uzita por facar automobili pagesis kun la produktado di automobili.
 
[[Arkivo:Volkswagen-rapunzel.jpg|thumb|left|250px|Volkswagen ''Combi'' (anke ''Transporter'' e ''Bus'' en diferanta landi).]]
[[Arkivo:Volkswagen_Karmann_Ghia_(Typ_14),_Schaffen_Diest_Fly-Drive_2013.JPG|thumb|250px|Karmann Ghia.]]
La nomo dil automobilo e dil urbo chanjesis rispektive a Volkswagen e Wolfsburg. Dume, la produktado kreskabis. La fabrikerio ofrecesis a Britaniana, Usana e Franca kompanii, ma nulo montris intereso. La reprezentinti di [[Ford Motor Company]] dicis ke la modelo ne esis tam bona kam la Usana. En [[Francia]] [[Citroën]] komencis produktar la modelo 2CV, dumkontre ke [[Fiat]] komencis produktar la [[Fiat 500|modelo 500]] en [[Italia]].
 
Pos 1948 la modelo divenis simbolo dil "ekonomiala miraklo Germana". Ol gradope recevis surnomi en diversa landi, ofte relatinta a [[cimo|cimi]] o [[skarabeo|skarabei]] - qualeexemple ''Käfer'' en Germania, ''Beetle'' o ''Bug'' en Anglia ed Usa, ''Coccinelle'' ([[kocinelo]]) en [[Francia]], ''Carocha'' en [[Portugal]] e ''Escarabajo'' en [[Hispania]], ma anke recevis altra surnomi, qualeexemple ''Fusca'' en [[Brazilia]] o ''Vocho'' en [[Mexikia]]. NuneNun ol nominezas ''Type 1'', pro esir l'unesma modelo produktita da Volkswagen. Ank en 1948 aparis la modelo ''Combi'' o ''Type 2'' qua uzesis kom furgono o por transportar 9 til 12 pasajeri. Ol anke uzis la sama 4-cilindra motoro koldigita per aero dil ''Type 1''. En 1961 aparis la modelo ''Type 3'' kun 4 pordi e 4-cilindra motoro kun 1.600 cc, anke koldigita per aero, ed en 1973 aparis la modelo ''Type 4'' kun la sama motoro dil ''Type 3''. De 1955 til 1974 anke fabrikesis en Germania la sportala modelo ''Karmann Ghia'', kun 4-cilindra motori kun 1.200 cc, 1.500 cc e 1.600 cc.
 
[[Arkivo:VW Passat 1974 hl yellow TCE.jpg|thumb|250px|Volkswagen ''Passat'', 1974.]]
Lineo 32:
En [[1955]] la fabrikerio produktis la milionesma exemplero dil ''Type 1''<ref name="escarabajo"/>. En [[1972]] la mondala produktado dil ''Käfer'' superiris la historiala produktado dil [[Ford]] ''Model T'': plu kam 15 milion ''Käfer'' vendabis til lor. La modelo ''Type 1'' fabrikesis en altra landi, exemple [[Brazilia]] (ube vendesis plu kam 3 milion exempleri) e [[Mexikia]] (ube duris produktesar til [[2003]]). Entote la mondala produktado dil ''Type 1'' superiris 21.5 milion exempleri.
 
Tamen, Volkswagen sentis ke balde bezonabosbezonabus substitucarremplasar la motori koldigita per aero e, pos komprar la fabrikerio Auto Union dum la [[yari 1960ma]], ol komencis lansar automobili kun frontala motori koldigita per aquo. ''Passat'', l'unesma modelo kun ta motori, lansesis en [[1973]]. La sequanta yaro lansesis altra sucesoza modelo, ''Golf''.
 
En [[1998]] Volkswagen lansis ''New Beetle'', automobilo konstruktita en la platformo dil ''Golf'' e desegno qua semblas ''Käfer''. En [[2002]] ol lansis du luxoza modeli: la berlino ''Phaeton'' e la "tota tereno" ''Touareg''.
 
== 21ma yarcento ==
[[Arkivo:2018_Volkswagen_Tiguan_SE_Nav_TSi_1.4.jpg|thumb|250px|Volkswagen ''Tiguan''.]]
Pos ke Bernd Pischetsrieder divenis la prezidanto dil grupo Volkswagen en 2002 la kompanio komencis lansar nova modeli, exemple du luxoza modeli: la berlino ''Phaeton'' e la "tota tereno" ''Touareg''. En 2005 e 2006, ol vendis plu kam 200.000 vehili en [[Usa]]. En 2006 ol lansis la modelo ''Tiguan''. La 6ma generaciono dil modelo ''Golf'' aparis en 2008, por konkurencar kontre la modelo ''Insignia'' de [[Opel]]. Multa modeli originis de ''Golf'': VW ''Jetta'', VW ''Scirocco'', SEAT ''León'', SEAT ''Toledo'', Škoda ''Octavia'' ed Audi ''A3''.
 
== Referi ==