Panama: Diferi inter la revizi
Kontenajo efacita Kontenajo adjuntita
kelka korektigi ed aktualigi |
|||
Lineo 5:
| Blazono =Coat_of_arms_of_Panama.svg
| Imajo_mapo = LocationPanama.svg
| Chefurbo = [[Panama-Urbo]]
|
| Precipua_urbo = [[Panama-Urbo]]
| Oficala_lingui = [[
| Guvernerio = [[Republiko]]
| Nomo_listo_chefo_stato = Listo
| Titulo_chefo_stato = Prezidanto
| Chefo_di_stato = [[Juan Carlos Varela]]
Lineo 16:
| Rango_surfaco = 118
| Surfaco_aquo = 2,9
| Habitanti = {{formatnum:
| Rango_habitanti =
| Yaro =
| Denseso di habitantaro =
|
| Nomo_himno = ''Himno Istmeño''
| Pekunio = Balboa<br />''De facto'': [[Dolaro di Usa]]
| Religii = [[katolikismo]], 77,4%
}}
'''Panama''' ([[Hispana linguo|Hispane]]: ''Panamá'') esas lando
'''Bazala fakti pri Panama'''
Lineo 31:
{{PA|Historio di Panama}}
[[Arkivo:Balboa südsee.jpg|thumb|180px|left|[[Vasco Núñez de Balboa]].]]
Kande [[Hispania|Hispana]] [[Rodrigo de Bastidas]] navigis de [[Venezuela]] e arivis en Panama en [[1501]], posible vivis en la regiono cirkume 2 milion [[indijeno|indijeni]],
Kom rezulto di la desfacileso pri kontrolar vasta teritorii, la regiono di Panama esis vundebla al atako di [[Anglia|Angla]] e [[Nederlando|Nederlandana]] [[pirato|pirati]] e di [[sklaveso|ex-sklavi]], nomizita ''cimarrones''
Panama esis parto
[[Arkivo:Culebra Cut 1904.jpeg|thumb|left|250px|Konstrukto dil [[Kanalo di Panama]], 1904.]]
Lineo 46:
== Politiko ==
[[Arkivo:Asamblea Nacional de Panamá.JPG|thumb|250px|Nacional
[[Arkivo:Palacio de las garzas1.JPG|thumb|left|250px|''Palacio de las Garzas'', oficala domo dil prezidanto di Panama.]]
Panama esas demokratiala [[prezidantala republiko]]. La prezidanto esas la [[chefo di stato]] e la [[chefo di guvernerio]], ed elektesas dal populo por 5 yari. Nune esas [[Juan Carlos Varela]].
Lineo 52:
La [[parlamento]] havas unika chambro kun 78 deputati, elektita dal populo por 5 yari. La nuna [[konstituco]] adoptesis en [[1972]] e subisis reformi en 1978, 1983, 1993, 1994, e 2004.
La [[judiciala povo]] esas nedependanta de la povi exekutiva e legifala, ma lua membri elektesas dal chefo di stato. Ol havas tri niveli: la Supra Korto, la tribunali e la lokala judiciisti.
== Geografio ==
Lineo 64:
[[Arkivo:Beluga Family on Gatun Lake.JPG|thumb|250px|Navo trairas l'artificala [[lago Gatún]].]]
Panama havas cirkume 500 fluvii e riveri. La maxim granda esas la
[[Arkivo:Volcán_Barú_and_the_mountain_city_of_Boquete_(8375649877).jpg|thumb|left|250px|[[Volkano]] Barú (3.475 metri di altitudo).]]
Lua [[relevo]] konsistas ek basa tereni en la du litori, e monti e kolini en la centro. La monti ne esas parto di la montari di Nord- o Sud-Amerika, e nur proxim la frontiero kun [[Kolumbia]] la monti esas parto dil sistemo di [[Andi]]. La maxim alta monto di lando esas [[volkano]] Barú, kun 3.475 metri di [[altitudo]]. La [[marsh-lando]] di Darién, an la frontiero kun Kolumbia, esas longa de 160 km e larja de cirkume 50 km, ed impedas konstruktar choseo por unionar [[Nord-Amerika]] kun [[Sud-Amerika]] tra Panama.
La [[klimato]] di Panama subisas modifiki segun l'altitudo. En regioni infre 1.000 metri di altitudo esas [[tropikala klimato|tropikala]] e varma dum tota yaro; la regioni de 1.000 til 2.000 metri di altitudo havas agreabla klimato, dum ke en regioni super la 2.000 metri di altitudo la klimato esas kolda. La mezavalora yarara [[
== Ekonomio ==
Lineo 77:
[[Arkivo:Panama-Kuna_0605a.jpg|thumb|250px|Mulieri de raso Kuna, en Panama.]]
[[Arkivo:Banda_de_musica.jpg|thumb|250px|left|Defilo di Panamana studianti.]]
En 2016 Panama havis {{formatnum:4015816}} habitanti, esante un ek la min populoza landi de [[Amerika]]. Segun statistiki de 2010 pri raso, 65% de la habitantaro esis mestici di indijeni kun blanki, 12,3% esis indijeni, 9,2% negri o decendanti de Afrikani, 6,8% mestici di blanki kun negri, e 6,7% esis blanki.<ref name=CIA>{{Cite web|url=https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/pm.html|title="Panama"|publisher=CIA - The World Factbook|accessdate=9ma di oktobro 2017}}</ref> Existas 7 indijena grupi en Panama: Ngäbe, Kuna (Guna), Emberá, Wounaan, Naso Tjerdi (Teribe) e Bri Bri.<ref>{{cite web|url=http://www.iwgia.org/regions/latin-america/panama/887-update-2011-panama|title="Update 2011 - Panama"|publisher=Iwgia.org |accessdate=15ma di junio 2013}}</ref> La maxim multa negri e decendanti de Afrikani
[[Arkivo:Iglesia_San_Pedro,_Panama.jpg|thumb|250px|Kirko di Santa Petrus an l'insulo Taboga, la 2ma maxim Anciena de Amerika.]]
[[Arkivo:BahaiPanama.JPG|thumb|left|250px|Templo di la [[fido Bahaa]] en [[Panama-Urbo]].]]
La guvernerio di Panama ne kolektas statistiki pri [[religio]], ma diversa fonti kalkulas ke 75% til 85% ek la habitantaro esas [[katolikismo|katoliki]] dum ke 15% til 25% esas [[Protestantismo|protestanti]]. Cirkume 2% de la habitantaro praktikas la [[fido Bahaa]], e 40 mil personi esas membri del [[Eklezio di Iesu Kristo di Lasta Dia Santi]]. Existas mikra grupi di Adventisti, [[Testi di Jehova]], Episkopalisti (c. 7 mil til 10 mil adepti), e
Pri eduko, segun statistiki de 2010, 94,1% de la habitantaro savis lektar e skribar (94,7% ek la viri, e 93,5% ek la mulieri). Eduko en Panama esas obligenda por pueri ed adolecanti evante 6 til 18 yari.
{{Maxim granda urbi
| regiono= Panama
Linio 119 ⟶ 118:
[[Arkivo:Tuna_panama.jpg|thumb|250px|Paro dansas ''[[cumbia]]''.]]
[[Arkivo:El general.jpg|thumb|250px|left|"[[El General]]" kreinto dil ''[[reggae en Español]]''.]]
Panamana kulturo havas granda Hispana influo, ma mixas kultural elementi Afrikana ed Indijena. Exemple la danso ''tamborito'', qua havas Hispana origino, kun ritmi, movi e temi Afrikana. La danso e muzikala ritmo ''[[cumbia]]'', simila a Kolumbiana ''cumbia'', havas granda populareso.
La [[koquoarto]] Panamana mixas Hispana, Afrikana ed Indijena influi, kun multa tropikala frukti. La precipua ingredienti uzata esas [[maizo]], [[rizo]], farino di frumento, [[banano]] koquita, [[manioko]], karni de bovo, hano e porko, e fishi.
Linio 126 ⟶ 125:
[[Arkivo:Estadio_b%C3%A9isbol_La_Chorrera.jpg|thumb|250px|[[Basbalo]]-stadio en La Chorrera.]]
[[Basbalo]] esas la maxim populara [[sporto]] en Panama, pro Usan influo. Adminime 140 Panamani ludas en Usana basbalo-esquadi
Pos la fino
== Referi ==
|