Elektro: Diferi inter la revizi

Kontenajo efacita Kontenajo adjuntita
m Rekuperita redakti da 124.123.51.47 (Debato); <br>rekuperita la lasta redakto di Joao Xavier
Etiketo: Volvar addope
kelka korektigi/modifiki
 
Lineo 1:
{{specala revizo}}
[[Arkivo:Lightning3.jpg|thumb|200px|[[Fulmino]] esas un ek la maxim dramatoza efekti del elektro.]]
'''Elektro''' esas vorto qua venas de Greka linguo, signifikante [[sucino]]. Dum l'[[Antiqueso]], Greki deskovris ke sucino fricionita atraktis altra objekti e sat longe cintili. En ta formo ol nominesas nemova[[statikal elektro]].
 
Elektro es [[energio|energiala]] manifesto devita diversa materio-charji kequi respektas [[konserv-lego]].
 
'''Elektrala charjo''' esas abstrakta nociono, kande komparata, exemple, a [[maso]], qua permisas explikar certa kondukti. Diferante de maso, l'elektrala charjo povas prenar du formi, qua experienco ad-duktas ad konsiderar kom « opozita »; on qualifikas arbitriale di pozitiva e negativa. Du charji di sama naturo, du pozitiva charji exemple, retropulsas, lore qua du charji di opoza naturo atraktas. On nomas ta fenomeno elektromagnetala interago. L'interago inter la charji ed [[elektromagnetismo|elektromagnetala feldo]] esas la fonto di un ek la quar [[elementala interago|fundamentala forci]]. Ta elektromagnetala feldi, en [[klasika mekaniko]] obedias pri l'[[equacioni di Maxwell]].
'''Elektrala charjo''' esas abstrakta nociono, komparebla kun to di [[maso]], qua permisas explikar certa kondukti.<br />
Kontre pri maso, l'elektrala charjo povas prenar du formi, qua experienco ad-duktas ad konsiderar kom « opozita »; on qualifikas arbitriale di pozitiva e negativa. <br />
Du charji di sama naturo, du pozitiva charji exemple, retropulsas, lore qua du charji di opoza naturo atraktas. On nomas ta fenomeno elektromagnetika interago. <br />
L'interago inter la charji ed [[elektromagnetismo|elektromagnetisma feldo]] esas la fonto di un ek la quar [[elementala interago|fu ndamentala forci]]. <br />
Ta elektromagnetisma feldi, en [[klasika mekaniko]] obedias pri [[Maxwell-equacioni]].
 
L'elektrala charjo povas esas direte mezurita kun [[elektrometro]]. LiaLua [[unajo]]mezurounajo esas [[coulombCoulomb]]. <br />
L'observita partikuli posedas di charji quaqui esas di integra multoplimultoplo di [[elementaelementala charji]] quaqui esas fondamentalafundamentala [[fizikafizikala konstanto]]. <br />
La [[quarki]] esas supozita havar di charji qua esas multopla di triima di fundamentala charjo, ma ta partikuli ne esas observebla. <br />
La distinta naturo di elektrikaelektrala charjo demonstrabis da [[Robert Andrews Millikan|Robert Millikan]] [[ole-guto experimento]].
 
== Historio ==
{{ wikivortaro}}
[[Charles Du Fay]] propozis en [[1733]] ke elektro venis en du variiformi quaqui internihiligas, ed expresasexpresis to en termi disegun du flui teorio. Kande glaso esasfricionesas fricionita kunper silko, ilon dicas ke esas ''glasala elektro'', e kande suciono[[sucino]] esas fricionita kun furo, la sucionosucono charjabas kun ''rezinala elektro''.
 
[[Kategorio:Elektro|*]]