Kristanismo: Diferi inter la revizi

Kontenajo efacita Kontenajo adjuntita
Nula rezumo di redakto
Lineo 1:
{{revizo}}
[[Arkivo:Koroinen_cross_Turku.jpg|250px|right|thumb|La [[kruco]], simbolo dil Kristanismo.]]
'''Kristanismo''' esas [[monoteismo|monoteista]] kredo qua predikas ke [[Iesu]] esas la [[mesio]]. La vorto signifikas la religiala sistemi, dogmati e praktiki de la Kristani. Kristani kredas ke Iesu, Juda voyajanta predikero konsiderata Kristo, esas la filiulo di [[Deo]] sendita a [[Tero]] por salvar homi de [[peko]]. La Kristanismo kreskis dum la unesma yarcento ek la [[Judaismo]]. Kristani konsideras la [[Biblo]], inkluzante l'Anciena Testamento e la [[Nova Testamento]], kom sua sankta texto. Importanta rituali es [[bapto]] ed [[eukaristio]], ma anke esas altra ritui, kun diferi inter la Kristana subdividuri.
 
Quale [[Islamismo]] e [[Judaismo]], Kristanismo esas klasifikata kom "Abrahamana religio". La 3 religii konsideras [[Abraham]] l'unesma [[profeto]]. Existas inter altri diferi inter la kredi pri la rolo di Iesus e la naturo di Deo. Kristanismo esas kredo universalista, qua aceptas kredanti de omna [[populo]], [[kulturo]] e [[sexuo]] ed aktive konvertas homi a sua kredaji. Ol anke emfazas kredaji ed opinioni plu multe kam altra religioni ed observado di religiala regli esas relative min importanta. Do lu ofte konsideresas ortodoxa religio. Teologio relative importantesas inter Kristani.
Lineo 24:
Kande la ne-Juda Kristanaro kreskis, la influo di klasika Greka e Romana pensado augmentesis. Komencante kun Justino la Martiro, elita Kristani kun radiki en la klasika kulturo esforcis krear racionala sistemo por traktar e defendar lia nova religiono. Li kombatis l'akuzajo, ke Kristanismo esas novacha supersticiono, per argumentar ke ol ne vere esas nova religiono, ma la predicajo di anciena profeturi. La apologisti pluse emfazis la sociala moral efekto. Ica Kristani ofte tamen kritikis la antiqua filozofio pro lua spekulemeso e diverseso, ma li anke uzis la argumenti dil skeptiki kontre la skoli filozofiala tradicional ed apelis a vertui stoika. Pose la [[neo-Platonismo]] divenis grandega influo sur la religio, speciale dum e pos la 3ma yarcento. Anke naskis debato pri la statuso dil dei di l'anciena paganismo Greko-Romana. Ula Kristani kredis, ke la dei pagana existas ma esas demoni, altri opinionis ke ita dei ne existas. Ulamaniere on povas partale konsiderar la klasikatra Kristanismo kom popularigita formo dil klasika filozofio a la min elita strati di antiqua socio.
 
Dum la [[2ma yarcento]] [[gnostismo]] konkursis tre serioze kun l'ekleziala Kristanismo pro ta Greko-Roman influo. Ica tendenco komencis ye la fino di la 1ma o la komenco di la 2ma yarcento, e ne nur existis en Kristanismo. Gnostika Kristanismo kredis ke la deo dil Anciena Testamento e ta dil Nova Testamento esis diferanta dei. Kelki, quale Markion, dicis ke la deo dil Anciena Testamento esis la diablo. Ica stilo di pensar venis del Grekian opiniono ke lo eterna, anmala esas plu bona kam lo perisebla, karnala.
 
L'edikto di [[Milano]] en [[313]] da [[Costantinus la 1ma|Costantinus]], Romana [[cezaro]] e pose imperiestro, yurizas Kristanismo. Il anke kunvokis konsilo di Nikea en 325, ube on diskutis [[Arianismo]], la kalendro Kristana, la naturo di Kristo ed altra temi. Gratiano en l'ocidenta Romana Imperio e [[Theodosius la 1ma|Theodosius]] en l'orienta Imperio promocas kristanismo a rango di unika oficala ed obligata religio per edikto ye la [[28ma di februaro]] [[380]].