Batalio di Somme: Diferi inter la revizi

Kontenajo efacita Kontenajo adjuntita
+texto, imaji
+texto, imaji
Lineo 57:
Dum l'unesma du semani di kombati, Britaniani komencis kelka izolita kombati, ante ke granda atako lansesis. La rezulto por la Britaniani esis 25 mil morti, sen ul avanco. Altralatere, dum ta tempo Joffre e [[Ferdinand Foch]] rezervis lia trupi por granda kombato. Britaniani nur obtenis kelka suceso kande [[Erich von Falkenhayn]] translojis parto ek lua trupi por repulsar l'[[Batalio di Verdun|atako Federita en Verdun]]. De la 14ma til la 17ma di julio la 4ma Armeo atakis la 2ma defenso-lineo Germana inter Pozières e High Wood, e fine kaptis la vilajo Bazentin le Petit. De la 19ma til la 20ma di julio la Federiti (Britaniana ed Australiana soldati) atakis Germani en Fromelles, e la rezulto esis 7.080 perdaji por la Federiti (di qui 5.533 Australiani) kontre 1.600 til 2.000 perdaji por la Germani.
 
Altra severa kombati eventis til lal'unesma duimo di septembro, kande la Federiti decidis lansar granda atako en Flers-Courcelette, ed unesmafoye uzis militala tanki dum la batalio.
 
== L'uzo di tanki e la fino di la batalio ==
{{revizo}}
[[Arkivo:British Mark I male tank Somme 25 September 1916.jpg|250px|left|thumb|Britaniana tanko Mark-1.]]
[[Arkivo:Map of the Battle of the Somme, 1916-es.svg|thumb|300px|Progreso di la batalio di Somme, de julio til novembro 1916.]]
L'atako en Flers-Courcelette komencis ye la 15ma di septembro, ed ibe unesmafoye uzesis militala tanki en batalio. La tanki esis multe lenta (3,2 km di maxma rapideso) ed uzis mikra kanoni. Min importanta kam lia rapideso esis la kapaceso pri rezistar kontre la pafado di mitraliosi e pri movar super fangoza tereno kovrita per tranchei, pintoza metalfili e krateri. Tamen, la tanki ne esis tam fidinda kam komence kredesis, pro li esis domajebla per la pezoza artilrio e subisis multa mekanikala falii. Fakte, nur 21 ek la 49 tanki disponebla ye la 15ma di septembro partoprenis en kombati. Tamen, lia efekto super la Germana linei esis importanta, exemple kande la 41ma Diviziono, suportita dal tanko D-17, kaptis la vilajo Flers. An la sinistra flanko, la 2ma Diviziono Kanadana kaptis Courcelette kun la helpo di tanki. La fortifikita poziciono surnomizita "la quadrilatero" kaptesis ye la 18ma di septembro. Ye la 25ma di septembro, l'urbeti Gueudecourt, Lesbœufs e Morval kaptesis, tamen sen l'uzo di tanki.
 
Ye la 26ma di septembro la rezervoarmeo komandita da Gough lansis granda atako kontre la Germana fortreso Thiepval, e kaptis parto ek ol dum l'unesma dio. Pose komencis intensa e sangoza kombati an l'alta tereni di Ancre, qui duris de la 1ma di oktobro til la 11ma di novembro, kande fine la Britaniani vinkis.
== de septembro til mi-decembro ==
Pluvo komencis rendinta la kombat-agro fangoza.
Ye la 3ma di septembro, quik de prima hori di atako, Guillemont kaptesis. Ye la 4ma di septembro, sude, la 10ma Armeo prenis tota l’unesma poziciono inter Demiecourt e Vermandovilliers : Soyecourt e Chilly okupesis, nam 2.700 soldati kaptesis; Chaulnes minacesis direte per Lihons.
 
De la 13ma til la 18ma di novembro eventis la lasta atako di la batalio di Somme, kande Haig decidis atakar alonge la rivero Ancre, ante la komenco dil vintro. L'atako kontra Serre faliis, ma sude de ol Britaniani kaptis Beaumont Hamel e Beaucourt-sur-l'Ancre. La batalio di Ancre konsideresis finita kande 45 transvivinti Germana (di qui 30 vunditi) qui celabis en la surnomizita trancheo ''Frankfurt'' kapitulacis.
Ye la 6ma di septembro, l'unesma Franc armeo kaptis granda parto di Berny en Santerre. Ye la 17ma di septembro, la 1ma armeo prenis Vermandovillers e Berny.
 
== RetretoRezulti ==
Ye la 26ma di septembro fine, glorioza dio : Federiti kaptis ambe Combes, la « klefo » inter Bapaume e Peronne; e, altra parto, extremajo nord, Britaniani kaptas Thiepval pos uzajo mineyi. L’atako cesis.
[[Arkivo:Mametz_Western_Front_(Frank_Crozier).jpg|thumb|250px|Westala fronto en Mametz, dum la vintro, segun pikturo.]]
 
Ne povas dicesar klare ke la batalio di Somme signifikis kompleta "vinko" por la Federiti, pro lia granda perdaji. Tamen, segun la historiisto Gary Sheffield:
== Retreto ==
{{frazo|La batalio di Somme ne rezultis vinko, tamen sen ica batalio la Federiti ne povis esir vinkoza en 1918.}}
Ye la 24ma di februaro [[1917]] German armeo facis strategiala retreto, e destruktis omno dop li por plukurtigar lua defenso-lineo, surnomizita "lineo Hindenburg".
Ante la batalio, Germani pensabis ke l'Unionita Rejio nur esis povoza che la mari, e ne pensabis ke li povus vinkar batalii che la tero, od adminime ke Britanian armeo esis min povoza kam Franca o Rusa armei, quin la Germani konsiderabis esir multe plu povoza.
 
[[Kategorio:Batalii dil unesma mondomilito|Somme]]