Napoléon la 3ma: Diferi inter la revizi

Kontenajo efacita Kontenajo adjuntita
mikra korektigi (eliminis "venko" de la texto. "Venko" esas Esperanto, ne Ido.)
Xavy (diskutez | kontributadi)
mNula rezumo di redakto
Etiketi: Redakto per VisualEditor Redaktita per smartfono Redaktita per informatikoprogramo "app"
Lineo 16:
| Mort-urbo= [[Chislehurst]], [[Kent]], [[Anglia]]
}}
'''Charles Louis Napoléon Bonaparte''' ([[1808]] til [[1873]]) esis prezidanto di [[Francia]] e pospose [[listo di monarki di Francia|imperiestro]] sub la titulo '''Napoléon la 3ma'''.
 
Dum liasua yuneso, il esis membro di [[Carbonari]], organizuro di rezisto kontre [[Austrian imperio|Austriana]] dominaco di Nord-[[Italia]]. To esus pose efekto sur l'externa politiko.
 
Enkarcerigita de oktobro [[1836]] til agosto [[1840]] pos duesmafoye probarprobir [[stato-stroko]], il fugis ad [[Unionita Rejio]] loreye mayo [[1846]], e retrovenis pos la revoluciono ye februaro 1848 per ganar la prezidantala elekto ye 10la 10ma di decembro. Ye la 2ma di decembro [[1851]] Napoléon prenis diktatoriala povi do sendar politikapolitikala kaptiti a punisala kolonii kom [[Diabl-insulo]] [[Franca Guyana]] od (en modera kazi) [[Nova-Kaledonia]]. En 28la 28ma di aprilo 1855 il trans-vivastransvivas tentativa asasino.
 
Napoléon 3ma opoza [[Rusia]] ad [[Otoman imperio]] en [[Krimea-milito]] (marto 1854 til marto 1856). En 14la 14ma di januaro 1858 Napoléon trans-vivis altra tentativa asasino. En mayo-julio 1859 Franca interveno sekurigas Austria vinkeso en Italia, e la rezulto di to esis l'uniono di Italia e l'aquiro di [[Savoya.]] e [[Nice]] regiono da Francia ye 1860, lasta foyelastafoye Francia extensas liasua teritorio en Europa. Francia prenispartoprenis parto enla [[duesma opiumo-milito]] kumkun Unionita Rejio, e ye 1860 franca trupi entris Beijing.
 
Tamen, l'interveno en [[Mexikia]] (januaro 1862 - marto 1867) finita da vinkeso e mortigo dil imperiestro [[Maximilian la 1ma]]. Plu importanta [[Prusia]] pos granda vinko sur Austria dum somero 1866 insidiis il pro unitar Germania tra milito. Malada di reno Napoléon komandis armeo qua blokusesis en [[Batalio di Sedan|Sedan]] e kapitulacis ye la [[2ma di septembro]] [[1870]].
Lineo 28:
== Legacajo ==
 
Importanta chanjo dum liailua rejorejeso esis la Paris-rekonstrukturo de labirinto nesalubra a larja rekta avenui kon petro-domopetra domi e arbori ke anke permisita uzar kanoni direktita da [[Baron Haussmann]] (1809-1891).
 
Il extensis Franca [[fervoyo|fervoyala]] reto akompaninta industriala revoluciono.