Batalio di Somme: Diferi inter la revizi
Kontenajo efacita Kontenajo adjuntita
kelka korektigi/modifiki. Se ulu konocas bone la temo, lua helpo esos bonvenonta. |
Nula rezumo di redakto |
||
Lineo 6:
|dato= fino di [[junio]] til mi-[[decembro]] [[1916]]
|loko= [[Pikardia]], apud [[fluvio Somme]]
| rezultajo= Angla decidiganta vinko. Tamen, la fronto movis mikre, e
| armeo1= {{GBR}} e {{FRA}}
| armeo2= [[Germana Imperio]]|
Lineo 20:
La batalio memoresis precipue pro la kombati dum lua unesma dio, la [[1ma di julio]] [[1916]], kande Britaniani subisis {{formatnum:57740}} homala perdaji, di qui {{formatnum:19240}} mortinti. Ol divenis la maxim sangoza batalio de la historio dil Britanian armeo.
Same kruela esis la batalio por Germana armeo. Un ek lua oficiri nomizis ol «la l'argiloza tombeyo por l'armeo en kombato». Kande la batalio finis, amba armei sentis quale mortiganta povus esar ula milito moderna. La batalio di Somme divenis importanta, segun la vorti dil Britaniana oficiro e historiisto [[James Edmonds]]: «Ne esas tre riskoza dicar ke la bazi
== Preludo di la batalio ==
La decido di la Triopla Interkonsento pri impulsar atakado en [[Flandria]] selektesis lor la konfero di [[Chantilly]], de la 6ma til la 8ma di decembro 1915. Dum la konfero decidesis lansar tri ataki sam-instanta kontre l'armei de la Centrala Povi, esperinte ke li ne esis kapabla pri militar en tri fronti. [[Rusa imperio|Rusi]] atakus de este, [[Italia]]ni (lor ja federita a la Triopla Interkonsento) atakus [[Austria-Hungaria]] de l'[[Alpi]] desude, dum ke Britaniani e Franci atakus
[[Arkivo:Bassin_de_la_Somme.svg|thumb|left|300px|Mapo pri la valo dil Somme.]]
En decembro 1915, la generalo [[Douglas Haig]] sucedis John French en la komando dil Britanian Armeo (FEB). Haig lore projetis granda atakado Britaniana en [[Flandria]] kun skopo ekpulsar Germani de Belgia e desfaciligar l'ataki da [[submara navo|submara navi]] Germana kontre la transportonavi Britaniana qui voyajis vers [[Normandía]]. Por komencar ta operaco, ilu bezonis autorizo de Franca guverno. Franca generalo [[Joseph Joffre]] autorizis
La projeto pri l'atako esis durinta kande, ye la [[21ma di februaro]] 1916, Germana trupi atakis en [[Batalio di Verdun|Verdun]]. To obligis la Franci defensar l'urbo, e diminutir la quanto di soldati disponebla por l'atakado. Franci anke cedis la komando dil operaco en Somme al Britaniani. Samatempe kam la batalio en Verdun divenis plu sangoza, l'ideo pri l'atakado en Somme modifikesis til la finala ideo pri "trompar Germani e konfuzar li pri Verdun", e ne propre "ruptar la linei Germana en Somme". Francia fine sendis nur tri batalioni por kombatar en Somme.
Altralatere, Britaniani subisis granda perdaji en lua 6 divizioni en Francia dum l'antea kombati. Li promocis rapide multa oficiri sen experienci pri kombati. Haig propre obtenis "meteorala" promoco.
Proxim la duimo di 1916, Britaniani ja dominacis l'aero super Somme, ed eliminabis la minaco da Germana avioni ''Fokker''. La ''Royal Flying Corps'', havis entote 10 eskadroni kun 185 avioni, kontre 129 de la Germani. Nur en semptembro la Germani itere obtenis aeral avantajo, per uzo di plu moderna avioni.
▲En decembro 1915, la generalo [[Douglas Haig]] sucedis John French en la komando dil Britanian Armeo (FEB). Haig lore projetis granda atakado Britaniana en [[Flandria]] kun skopo ekpulsar Germani de Belgia e desfaciligar l'ataki da [[submara navo|submara navi]] Germana kontre la transportonavi Britaniana qui voyajis vers [[Normandía]]. Por komencar ta operaco, ilu bezonis autorizo de Franca guverno. Franca generalo [[Joseph Joffre]] autorizis l'operaco en januaro 1916, ma pro nova diskuti en februaro pri l'operaco, ol fine modifikesis e decidesis lansar Franca-Britaniana atakado che la valo dil [[fluvio Somme]], an la regiono [[Pikardia]]. Ta regiono selektesis pro la granda proximeso dil armei Franca e Britaniana ibe, e posible la du atakante kune povus ruptar la linei Germana ed aplikar mortigiva vunduro kontre lua armeo. Tamen, la Federiti ignoris ke lia enemiko konstruktabis multa fortifikuri che la zono, sive ordinara, sive subtera, e to desfaciligus l'invado plu multe kam la komencala expekto.
{{revizo}}▼
== La tereno ==
▲{{revizo}}
La Germani okupis preske omni di alta tereno. Sua fronto komposis su di forta unesma poziciono, kun tranchei di unesma lineo, di apog-punti e rezervi, e mazo di profunda shirmili nam moderna konforto ; di duesma mediacanta lineo, min forta, proteginta kanonari. Dope trovesis «fortifikita» boski ed urbeti konektita per streta koridoro, omni ofte betonita e profita di qualesi di roko qua tranchas su facile e rihardigas.
| |||