Vokalo: Diferi inter la revizi

Kontenajo efacita Kontenajo adjuntita
mNula rezumo di redakto
kelka korektigi/modifiki. Se ulu konocas bone la temo, voluntez helpar en la revizo
 
Lineo 1:
{{specala revizo}}
'''Vokalo''' esas pronuncuro. Kande on produktas vokalo, en pronunco-truo ne existas obstrukti formacita per [[sono-labio|sono-labii]], [[lango]], [[dento|denti]], [[labio|labii]] od altri. Tatempe aero-fluo iranta ek [[pulmono|pulmoni]] povas trairar libere.
 
Un vokalo povas esas [[silabo]] di ula linguo, ma [[konsonanto]] devas havar preske sempre un vokalo kun lu.
 
La poziciono e la formo di lango e la labii altrigas qualesi di pronunco-truo, loree produktesasproduktas diversa soni. Vokali klasifikesas segun frontaleso (palataleso) e dopaleso (velareso), e segun klozeso ed aperteso di pronunco-loko. Anke la posturo di labii efektigas, por exemploexemple, ronda vokalo havas mikra truo.
 
En ''horizontala'' dimensiono vokalo povas esar
* fronta (palatala) - intera - dopa (velara).
 
En ''vertikala'' dimensiono vokalo povas esar
* klozita - meza - apertita ''od''
* klozita - mimeza - miapertita - apertita.
 
Segun posturo di labii vokalo povas esar
* ronda (labiala) - mironda - vasta (nelabiala) ''od''
* ronda (labiala) - mironda - mivasta - vasta (nelabiala).
 
Por exemploExemple, la vokali di Ido esas
 
{| border=”1”
Lineo 51:
|}
 
Lingui dide la mondo havas anke vokali, quale
 
{| border=”1”
Lineo 75:
|}
 
Pluse kompleta vokali, en lingui di mondo esas reduktita vokali. Li pronuncesas generaleordinare meze en muzelo(?). Ofte li havas anke ula nuanco di ula vokalo kompleta.
 
Ultempe liquido-[[konsonanto]] (lateralo o tremulanto) povas posedar funciono di vokalo e funcionas kom parto formacinta silabo, por exemploexemple, en [[Cheka linguo|Cheka]] vorto ''vlk'' ‘volfo’ ''l'' (lateralo) lasas aero-fluo pasar tra lateri di lango, ed en [[Kroata linguo|Kroata]] familio-nomo ''Prso'' tremulanto ''r'' lasas aero-fluo ruptante pasar preter apexo(?).
 
{{wikivortaro}}