Francia: Diferi inter la revizi

Kontenajo efacita Kontenajo adjuntita
mNula rezumo di redakto
Xavy (diskutez | kontributadi)
Adjunto pri la guvernerii di Francia (rubriko Politiko)
Lineo 157:
 
=== Depos la liberigo ===
Periodo di rinovigo komencis lor por Francia.<ref name="France">Jean Carpentier (dir.), François Lebrun (dir.), Alain Tranoy, Élisabeth Carpentier et Jean-Marie Mayeur (préf. Jacques Le Goff), ''Histoire de France'', Paris, Points Seuil, coll. « Histoire »,‎ 2000 (1re éd. 1987), poche, 514 p. (ISBN 978-2-020-10879-9 e 2-020-10879-8). Libro en Franca linguo</ref> Se generalo de Gaulle, chefo di Francia libera, ne povIs impedar l'adopto di [[konstituco]] proxim to de la [[Triesma republiko]], posmilito vidis la kreado di sekureso sociala e voto-yuro grantita a mulieri.<ref name=France/> La nomizita "[[Quaresma Republiko]]" selektis suportar l'Ocidento dum la [[kolda milito]] qua komencis ta epoko. La deskoloniigo di Azia ed Afrika, e la debuto di la konstrukto di la uniono Europana komencis.<ref name=France/> Samatempe komencis periodo di forta kresko ekonomikala, qua l'ekonomikisto Jean Fourastié nominis ''Trente Glorieuses'' ("la triadek (yari) glorioza").<ref name=France/>
 
Ye la [[1ma di junio]] [[1958]], dum grava politika krizo pro [[Aljeria-milito]], generalo de Gaulle divenis prezidanto dil konsilistaro per l'Asemblajo Nacionala, kun la misiono di donar a la republiko nova konstituco: la [[kinesma republiko]] donis a la prezidanto plua povi relate a la parlamento. Charles de Gaulle duris e kompletigis la deskoloniigo di Afrika, ed afirmis la nedependo di Francia relate ad Usa. Por ta skopo, il dotizis Francia di nukleara povo, civila ed armeala.
Lineo 177:
La [[legifala povo]] formacesas per la parlamento, qua dividesas en du chambri, Nacional Asemblajo e Senato. La Nacional Asemblajo, basa chambro dil parlamento, formacesis da 577 deputati en 2011, qui elektesis por kin yari per universala direta sufrajio dum unnoma majoritata voto en du foyi en distrikti subdividita en departmenti. Nacional Asemblajo havas la lasta vorto se eventus deskonkordo longega kun senato pri adopto di lego. Senato formacesis en 2011 kun 348 senatani qui elektesis por sis yari per 150 000 granda elektanti (ca elektanti elektesas lokale) e fakte konsideresas min importanta reprezenteri kam la deputati de Nacional Asemblajo.
 
L'[[exekutiva povo]] formacesas per la prezidanto di la republiko, qua esas la [[chefo di stato]] e la chefo di armei. La prezidanto anke promulgas la legi e povas dissolvar la Nacional Asemblajo e kunvokar elekti. Ilu nominas la chefministro, e, segun propozo di lu, la membri di [[Guvernerii di Francia|guvernerio]]. La guvernerio povas dissolvesar per propozo di censuro adoptita per la Nacional Asemblajo. Kande la parlamenta majoritato e prezidanto ne esas de la sama politikala partiso, on parolas lor dilore “kunhabitado”.
 
[[Judiciala povo]] separesas de la du altra, quankam la prezidanto di la republiko havas povo por indulgar. Judiciala povo subdividesas segun administral intenco. La maxim alta judicio esas la konsilistaro dil Stato, ed un judicial ordeno, di qua la maxim alta esas la Korto di Kasaco. Franca yurala sistemo, di tradiciono civila romana, stipulas ke omna akuzati supozesas senkulpe ante esar kondamnita, ed un proceso povas rijudiciesar pos apelo demandita per un ek la procesanti.
Lineo 214:
 
=== Nuna guvernisti ===
Ye [[2017]], pos la prezidantal elekto, [[Emmanuel Macron]] elektesis kom prezidanto di la republiko. NunaIl nominis [[Édouard Philippe]] kom chefministro esase anke [[BernardGuvernerio Philippe 1ma|lua Cazeneuveguverniero]].
 
Gérard Larcher esas la prezidanto dil senatoSenato, e François de Rugy la prezidanto di Nacional Asemblajo.
 
<gallery>