Elektro: Diferi inter la revizi

Kontenajo efacita Kontenajo adjuntita
Addbot (diskutez | kontributadi)
m Bot: Migrating 112 interwiki links, now provided by Wikidata on d:q12725 (translate me)
mikra korektigi/modifiki. Se ulu konocas la temo, voluntez helpar en la revizo.
Lineo 1:
{{wikivortarospecala revizo}}
[[Arkivo:Lightning3.jpg|thumb|200px|[[Fulmino]] esas un ek la maxim dramatoza efekti del elektro.]]
'''Elektro''' esas vorto qua venas de grekaGreka linguo, qua signifikassignifikante [[sucino]]. AntiquaDum grekinil'[[Antiqueso]], havisGreki deskovritadeskovris ke per fricioninta sucino, to produktas atraktofricionita adatraktis altra objekti e sat longe cintili. En ta formo ul esol nominitanominesas nemova elektro.
 
Elektro es [[energio|energiala]] manifesto devita diversa materio-charji ke respektas [[konserv-lego]].
Linio 6 ⟶ 7:
'''Elektrala charjo''' esas abstrakta nociono, komparebla kun to di [[maso]], qua permisas explikar certa kondukti.<br />
Kontre pri maso, l'elektrala charjo povas prenar du formi, qua experienco ad-duktas ad konsiderar kom « opozita »; on qualifikas arbitriale di pozitiva e negativa. <br />
Du charji di sama naturo, du pozitiva charji per exemploexemple, retropulsas, lore qua du charji di opoza naturo atraktas. On nomas ta fenomeno elektromagnetika interago. <br />
L'interago inter la charji ed [[elektromagnetismo|elektromagnetisma feldo]] esas la fonto di unoun diek la quar [[elementala interago|fu ndamentala forci]]. <br />
Ta elektromagnetisma feldi, en [[klasika mekaniko]] obedias pri [[Maxwell-equacioni]].
 
L'elektrala charjo povas esas direktedirete mezurita kun [[elektrometro]]. Lia [[unajo]] esas [[coulomb]]. <br />
L'observita partikuli posedas di charji qua esas di integra multopli di [[elementa charji]] qua esas fondamentala [[fizika konstanto]]. <br />
La [[quarki]] esas supozita havar di charji qua esas multopla di triima di fundamentala charjo, ma ta partikuli ne esas observebla. <br />
Linio 16 ⟶ 17:
 
== Historio ==
{{ wikivortaro}}
 
[[Charles Du Fay]] propozis yeen [[1733]] ke elektro venis en du varii qua internihiligas, ed expresas to en termi di du flui teorio. Kande glaso esas fricionita kun silko, il dicas ke esas ''glasala elektro'', e kande suciono esas fricionita kun furo, la suciono charjabas kun ''rezinala elektro''.
 
[[Kategorio:Elektro|*]]