Franca linguo: Diferi inter la revizi

Kontenajo efacita Kontenajo adjuntita
m Joao Xavier movis paĝon Franciana linguo al Franca linguo anstataŭigante alidirektilon
kelka korektigi/modifiki
Lineo 15:
|Videz_anke = [[Indo-Europana linguaro]]
}}
'''Franca''' o '''Franciana''' esas [[latinida linguo]] qua originis en la nuna teritorio di [[Francia]] ed esas l'oficala linguo di ta lando. Ol esas oficala linguo di mult altra landi, qualeexemple [[Kanada]], [[Belgia]] e [[Suisia]], e di internaciona organizuri quale l'[[Europana Uniono]], di [[Unionita Nacioni]] ed altra internaciona organizurialtri.
 
== Historio ==
Dum la konquesto di Galia dal Roman armei di [[JuliusIulius CezaroCaesar]] en 52 aEKaK, la regiono habitesis da tribui qui parolis Kelta lingui kun la sama origino e probable reciproke komprenebla. Ne existis unika, ma plura "Galiana" lingui, qui tre rare skriptesis. La lingui dil Romani, la [[Latina linguo|Latina]], havis skripto, e kom prestijoza linguo, vulgara Latino esis gradope adoptita per omni dum yarcenti qui sequis la konquesto di la lando en 51 aK.
 
== Distributo ==
{{revizo}}
== Distributado ==
=== Francia ===
En Francia, la Franca esas l'oficala linguo dildi la Franca republiko segun l'artiklo 22ma di dillua KonstitutoKonstituco di 1958, qua dicas:
 
{{Frazo|La Republiko participas egale en la developado dil solidareso e kooperado inter la stati e populi qua partigas la Franca.}}
 
La Franca parolata en Paris remplasis preske omna dialekti di Oïl. La diferi, exemple, inter Parisana e Normandana dialekti esis minima kazi se on rigardas la diverseso qua existis historiale. La Parisana Franca konstitucis dum longatempe la normo dil Franca por la Frankofonio e duras exercantaexercar influo sen egalo en la Franca linguo. Ol esas pro to ke on prenas la Parisiana kom reperosigno por komparar kun altra varietati dildi la Franca.
 
=== En la resto dil mondo ===
La Franca linguo docesas en multa universitati en omnadel mondo e havas gravaimportanta rolo en diplomacala, jurnalistikala, judiciala e universitatalauniversitatal mondoaferi. La Franca esas matrala linguo precipue en Francia (lando kun la maximmaxima grandanombro populodi kunhabitanti qui havas la Franca kom matrala linguo), [[Belgia]], [[Monako (lando)|Monako]], Luxembourg[[Luxemburgia]] (ube ol esas unuun dulek la tri oficala lingui), en Suisia (la Franca esas unuun dilek la quar oficala lingui) ed en certa Italianakelka vali di Italia ([[Valo di Aosta]]). En Amerika, la Franca esas la matrala linguo dien multa provincii e teritorii di Kanada (precipuenote en Quebec, en granda parto di NouveauNova-Brunswick, ma anke en Ontario, en NouvelleNova-ÉcosseSkotia, àan l'Île-du-Insulo Prince-Édouard Edward, auen Manitoba, aued Yukon…Yukon), en Saint-[[Santa Pierre-et-Miquelon e Mikelon]], en [[Usa]] (specalenote en LouisianeLouisiana e Maine) en la Franca Guyana e, kunkune la kreolo, en [[Haiti]] ede en Guadaloupe[[Guadelupa]], [[Martinik]], [[Saint-Barthélemy]], [[Saint-Martin]]).
{{revizo}}
 
En Afrika, en la landi ube esas oficala linguo, ol parolesas kom unesma lingua da minoritato, precipue en l'urbi. Tale, ol existas Franca insuleti en Ivora Rivo (Abidjan), Gabon (Libreville). En multa landi di Nord-Afrika, West-Afrika e Centr-Afrika, la Franca esas ofte parolata kom duesma linguo, kom en Demokratial Republiko Kongo, Frankofona lando la maxim pupulizata dil mondo, unu dil 28 havanta la Franca kom oficala o ko-oficala linguo. Ta landi esis parti di Franca o Belgiana imperii. La Franca esas anke oficala linguo di Djibouti, En l'Indiana Oceano, ol oficialesas en [[Reunion]], [[Seycheli]], [[Maurico]], [[Mayotte]], [[Komori]] e [[Madagaskar]]. En Oceania, ol esas matrala linguo en Nova-Kaledonia e parolata anke en Franca Polinezia, en l'insuli [[Wallis e Futuna]] ed en [[Vanuatu]]. En Azia, ol ankore parolesas en Pondichéry (India) ed en Libano.
 
{{EU-lingui}}