Historio di Nederlando: Diferi inter la revizi

Kontenajo efacita Kontenajo adjuntita
kelka korektigi
Iulius Caesar
Lineo 2:
[[Arkivo:Mannetje_van_Willemstad.jpg|thumb|160px|Ligna figuro trovita en Willemstadt.]]
[[Arkivo:Ruitermasker_matilo.jpg|thumb|left|160px|Romana maskilo pri kavalkero, trovita proxim [[Leiden]].]]
Homi ja habitis nuna [[Nederlando]] 37.000 yari ante nun. En [[2009]] parto di un kranio dil [[Homo di Neanderthal]] evante 40.000 yari trovesis en [[Norda Maro]], apud [[Zelando]]. De cirkume 800 aK til 450 aK [[Kelti|Kelta populi]] vivis en la regiono. De 57 aK til 53 aK [[JuliusIulius CezaroCaesar]] gradope konquestis la regiono. [[Romana imperio|Romani]] guvernis la regiono til [[410]].
 
==Mezepoko==
Dum la rejio di [[Karolus la 5ma di Germania e la 1ma di Hispania|Karolus la 5ma]] la regiono di nuna [[Nederlando]] divenis parto di la 17 Provinci, qua inkluzis nuna [[Belgia]] e [[Luxemburgia]]. En [[1579]] la nordo di regiono unionis e formacis l'[[Utrecht Uniono]], kontrato di reciproka defenso kontre [[Hispania|Hispana]] armeo.
 
Ye la [[26ma di julio]] [[1581]] la provinci (quaqui formacis la nuna Nederlando) adoptis un deklaro di nedependo, renversis oficale la rejulo [[Felipe la 2ma di Hispania|Felipe la 2ma]] ed adoptis la [[republiko]], qua duris til [[1795]]. Felipe, filiulo di Karolus la 5ma, ne aceptis la nedependo, e la milito duris til [[1648]].
 
==17ma yarcento til l'unesma mondomilito==
Lineo 15:
Ye la [[9ma di junio]] [[1667]], militala navi de Nederlando atakis navi di la Angla milit-navaro, qui jacis ne-preparite en la fluvio Medway en [[Kent]], Anglia. To esis la komenco di la duesma Angla-Nederlandana milito, de 1665 til 1667, iniciita pro forta komercala rivaleso inter la landi. La atako duris til 14 junio; plura navi esis brulata, e du esis kaptata. Lo duktis a pakto inter la du landi, signatita en Breda, Nederlando en julio 1667.
 
=== Republiko di Batavia ===
===Bataviana republiko===
Ye la [[19ma di januaro]] [[1795]], un dio pos princo [[Willem la 5ma di Orange]] fugir vers [[Anglia]], [[Bataviana republiko]] proklamesis, simila a [[Francia|Franca republiko]], e duris til la [[5ma di junio]] [[1806]]. De [[1806]] til [[1810]] [[Napoleon Bonaparte]] establisis la [[Rejio di Holando]] kom marioneta stato, kontrolita da sua fratulo [[Louis Bonaparte]]. En 1810 Napoleon enkorpigis Holando a Franca imperio. L'enkorpigo duris til [[1813]].
 
===L'Unionita Rejio di Nederlando til l'unesma mondomilito===
[[Arkivo:Old-Amsterdam_1891-street-1.jpg|thumb|160px|[[Amsterdam]], en [[1891]].]]
En [[1815]] la [[Kongreso di Wien]] establisis l'Unionita Rejio di Nederlando, expansita sude por kontrolar la nuna [[Belgia]] e [[Luxemburgia]]. En [[1830]] Belgi revoltis e deklaris nedependo. En [[1890]] l'uniono kun Luxemburgia cesis.
 
Dum l'[[unesma mondomilito]], lando esis forte volvita en milito quankam ol restis neutrala<ref>Abbenhuis, Maartje M. The Art of Staying Neutral. Amsterdam: Amsterdam UP, 2006.</ref>. [[Germana imperio|Germani]] projetis invadar lando, ma generalo [[Helmuth Johann Ludwig von Moltke]] abortis la plano. Nederlando furnisis vari a Germania til Britaniana blokuso en [[1916]].
 
==Afsluitdijk==
Ye la [[28ma di mayo]] [[1932]], la Afsluitdijk, digo qua separis la [[Norda Maro]] de la salaqua bayo la Zuiderzee, kompleteskis. La digo esas longa de 32 km, ed olua konstruktado komencis en 1927. Ol kreis nova sensala lago, nomizita IJsselmeer. Pose, automobila choseo liganta Norda Holando e Frizia konstruktesis sur la digo. YeEn la 25ma di septembro 1933 la Afsluitdijk oficale apertesis. Monumento indikas la loko ube la digo klozesis.
 
==Duesma mondomilito==
[[Arkivo:Rotterdam, Laurenskerk, na bombardement van mei 1940.jpg|thumb|left|180px|[[Rotterdam]], pos atako di nacionalsocialisti en [[1940]].]]
Ye la [[10ma di mayo]] [[1940]] dum la [[duesma mondomilito]] [[Naziista Germania]] invadis Nederlando por atakar [[Francia]] ye la [[14ma di mayo]] Nederlando kapitulacis. Dum German okupeso, cirkume 100l000100.000 [[judo|judi]] transportesis vers [[koncentreyo|koncentreyi]] en Germania, [[Polonia]] e [[Chekoslovakia]], inkluzite juda puerino [[Anne Frank]]. Nur 876 transvivis til finir la milito.
 
==Pos la milito==