[[Arkivo:Modest Musorgskiy 1870.jpg|eta|Modest Mussorgsky en 1870]]
'''Modest Petrovich Mussorgsky''' ([[RusianaRusa linguo|rusa]]: Модест Петрович Мусоргский; [[2121ma di marto|21ma marto]] [[1839]] - [[2828ma di marto|28ma marto]] [[1881]]) esis [[Rusia|rusa]] kompozisto, membro dil grupo konocata kom la "[[Grupo de Kin (kompozisti)|Grupo de Kin]]".
Il esis novigero di rusa [[muziko]] dum la [[Romantikismo|Romantika]] periodo. Il esforcis atingar unike rusa muzikala identeso, ofte defianta la establisita konvencioni di westala muziko.
Multa lua verki inspiresis da rusa historio, rusa [[folkloro]], ed altra nacionalista temi. Tala verki inkluzas la opero ''[[Boris Godunov]]'', la orkestrala ton-poemo ''[[Nokto sur Kalva Monto]]'', e la piano-serio ''[[Pikturi che Expozo]]''.
Dum multa yari la verki da Mussorgsky precipue konocesas per versioni revizita o kompletigita da altra kompozisti. Multa lua max importanta kompozuri posmorte populareskis ye lia originala formi, ed ula originala [[Particiono|particioni]] esas nun anke havebla.
=== '''Nomo''' ===
La espelo e pronunco dil nomo di la kompozisto produktis kelka konfundo.
La familio-nomo derivesas de 15ma- o 16ma-yarcenta ancestro, Roman Vasilyevich Monastyryov, qua aparas en la [[Velura Libro]], 17ma-yarcenta [[genealogio]] de rusa [[Boyaro|boyari]]. Roman Vasilyevich havis alternativa nomo "''Musorga''", ed esis la avulo dil unesma Mussorgsky. La kompozisto povis sequar sua lineajo a [[Rurik]], legendala 9ma-yarcenta fondinto dil rusa stato.
En familio-dokumenti la espelo dil nomo varias: "''Musarskiy''", "Muserskiy", "''Muserskoy''", "''Musirskoy''", "''Musorskiy''" e "''Musurskiy''". En la baptala registro la nomo aparas kom "''Muserskiy''".
=== '''Frua vivo''' ===
Mussorgsky naskis en [[Karevo]], [[Toropets Uyezd]], [[Pskov]], [[Rusa imperio|Rusa Imperio]], 400 km sude de [[Sankt Petersburg|Santa Petersburg]]. Lua richa tero-proprietanta familio, la [[Nobeleso|nobela]] familio Mussorgsky, repute decendas del unesma [[Rutenia|Ruteniana]] regnero, Rurik, per la suverena princi di [[Smolensk]]. Evinta sis yari Mussorgsky komencis recevar [[piano]]-lecioni de sua matro, ipsa pianisto. Lua progreso esis sat rapida ke tri yari pose il povis plear koncertomuzikajo da [[John Field]] e verki da [[Franz Liszt]] por familio ed amiki. Ye En 10 yari, il e lua fratulo prenesis a Santa Petersburg por studiar che la elitala german-lingua ''[[Petrischule]]''. Dum ibe, Modest studiis piano kun [[Anton Gerke]]. En 1852, la 12-evinta Mussorgsky editis piano-muzikajo kun titulo "''Porte-enseigne Polka''", pagita da lua patro.
[[Arkivo:Mussorgsky young b.jpg|eta|268x268ra|Mussorgsky kom yuna kadeto]]
La genitori di Mussorgsky projetis la translojo a Santa Petersburg por ke amba filiuli rinovigez la familio-tradiciono di militala servo. Taskope, Mussorgsky eniris la [[Kadeto|Kadet]]-Skolo evinta 13. Esis kontroverso pri edukala atitudi che ta skolo e lua direktisto, Generalo Sutgof. Omnu konkordis ke la skolo povus esar brutala loko, aparte por nova rekrutiti. Por Mussorgsky, ol probable esis la fonto di lua voyo vers alkoholikeso. Segun olima studento, kantisto e kompozisto [[Nikolai Kompaneisky]], Sutgof "esis fiera kande kadeto retrovenis de vakanco ebria pro [[champanio]]."
=== '''Verki''' ===
La verki da Mussorgsky, malgre frapante nova, esas stile Romantika e cherpas de rusa muzikala temi. Il inspiris multa rusa kompozisti, inkluzanta inkluzite [[Dmitri Shostakovich]] (lua tarda [[Simfonio|simfonii]]) e [[Sergei Prokofiev]] (lua [[Opero|operi]]).
En 1868/1869 ililu kompozis la opero ''Boris Godunov'', pri la vivo dil rusa [[caro]], ma ol refuzesesis dal ''[[Mariinsky Opera]]''. Mussorgsky do redaktis la verko, til finala versiono en 1874. La frua versiono egardesas kom plu tenebroza e konciza kam la tarda versiono, ma anke plu kruda. [[Nikolai Rimsky-Korsakov]] ri-instrumentizis la opero en 1896 e revizis ol en 1908. La opero anke revizesis da altra kompozisto, notinde Shostakovich, qua facis du versioni, un por [[filmo]] ed un por [[teatro]].
La opero ''[[Khovanshchina]]'' esis nefinita e nepleita kande Mussorgsky mortis, ma ol kompletigesis da Rimsky-Korsakov ed unesmafoye pleesis en 1886 en Santa Petersburg. Ta opero anke revizesis da Shostakovich. ''[[La Ferio che Sorochyntsi]]'', altra opero, esis nekompleta lor lua morto, ma dans-etraktajo, la ''[[Gopak]]'', freque pleesas.
La max imaginiva e freque pleata verko da Mussorgsky esas la ciklo de piano-muzikaji qua deskriptas pikturi per sono, ''Pikturi che Expozo''. Ica kompozuro, maxim bone konocata per orkestral aranjuro da [[Maurice Ravel]], skribesis memore lua amiko, la arkitekto [[Viktor Hartmann]].
Lua un-movimenta orkestrala verko ''Nokto sur Kalva Monto'' juis populara agnosko dum la 1940a yari 1940ma kande ol uzesis, kun '''[[Ave Maria (Schubert)|Ave Maria]]''<nowiki/>' da [[Franz Schubert|Schubert]], en la [[Disney]]-filmo ''[[Fantasia]]''.
[[Kategorio:Klasika kompozisti|Mussorgsky, Modest]] ▼
[[Kategorio{{DEFAULTSORT:Rusiana kompozisti|Mussorgsky, Modest]]}}
[[Kategorio:Rusia|Mussorgsky,Klasika Modestkompozisti]]
▲[[Kategorio: KlasikaRusiana kompozisti |Mussorgsky, Modest]]
|