Historio di Albania: Diferi inter la revizi
Kontenajo efacita Kontenajo adjuntita
Nula rezumo di redakto |
kelka korektigi + texto, imaji |
||
Lineo 1:
[[Arkivo:Butrint baptistery.jpg|right|thumb|
[[Arkivo:Apollonia,_Albania_(by_Pudelek)_-_Monument_of_Agonothetes.JPG|thumb|250px|left|Ruini de Apolonia.]]
L'unesma homala restaji trovita en [[Albania]] evas de la [[Paleolitiko]], e trovesis en Xarrë, proxim [[Sarandë]], ed en la monto Dajt, proxim [[Tirane]].<ref name="Boardman">[https://books.google.com/books?id=vXljf8JqmkoC&pg=PA187 The Prehistory of the Balkans; and the Middle East and the Aegean world, tenth to eighth centuries B.C.] John Boardman p.189-90</ref> L'[[Anciena Grekia|anciena Greki]] unesmafoye mencionis la regiono per la nomo [[Iliria]], cirkume 3.000 aK. Dum la komenco dil [[7ma yarcento aK]], granda kolonii establisesis an la litoro di Iliria. La maxim granda granda esis ''Apolonia'', ''Avlona'' (nune [[Vlorë]]), ''Epidamnos'' (nune [[Durrës]]), e ''Lissus'' (nune [[Lezhë]]). En 588 aK Greki de [[Korfu]] e [[Korinto]] fondis ''Apolonia'', qua havis prospera skolo pri [[filozofio]]. L'urbo divenis richa pro la komerco di [[sklaveso|sklavi]] ed anke di [[asfalto]], produkto qua uzesis por igar nepermeebla la ligno di la navi. En 148 aK l'urbo divenis parto di la provinco [[Romana imperio|Romana]] ''[[Epirus Nova]]''.
Dum la periodo dil [[Romana imperio]] la nuna teritorio di Albania dividabis inter la provinci [[Dalmatia]], Macedonia (note [[Epirus Nova]]) e Supra Moesia. La teritorio esis sub Romana e pose sub [[Bizancana Imperio|Bizancana]] dominacajo til la [[7ma yarcento]], kande [[Populo slavo|Slavi]] enmigris vers la regiono. Albania divenis parto del [[Unesma Bulgara Imperio]] dum la [[9ma yarcento]].
[[Arkivo:
[[Arkivo:Gjergj_Kastrioti.jpg|thumb|160px|[[Gjergj Kastrioti Skanderbeg|Skanderbeg]].]]
L'[[Otoman imperio|Otomani]] komencis konquestar la regiono dum la [[14ma yarcento]] e transformis ol en ''Sanjak'' (provinco). Dum la [[15ma yarcento]], de [[1443]] til [[1468]], [[Gjergj Kastrioti Skanderbeg]] konquestis la nedependo por parto de ca regiono del Otoman imperio e divenis rejulo, ma en [[1478]] l'Otomani rikonquestis komplete ica areo.
Dum la sequanta yari, granda parto del habitantaro di Albania adoptis l'[[islamo]] kom [[religio]]. Kande finis la 16ma yarcento la maxim multa habitanti di urbi quale [[Lezhë]], [[Shkodër]] e [[Durrës]] ja konvertabis al Islamo. Dum la 17ma yarcento, la rebelesi di Albaniana katoliki samatempe kam eventis militi dil Otomani kontre [[Republiko di Venezia|Veneziani]] ed Austriani subisis forta reprezali, e to stimulis plura konverti al Islamo.<ref name=Ramet>{{cite book|last=Ramet |first= Sabrina |title=Nihil obstat: religion, politics, and social change in East-Central Europe and Russia|year=1998 |location=Durham |publisher=Duke University Press|url=https://books.google.com/books/about/Nihil_obstat.html?id=TrcnAAAAYAAJ&redir_esc=y}}</ref>
L'Albaniani esis la lasta populo Europana qua deziris separar su del Otoman imperio<ref>Raymond Zickel and Walter R. Iwaskiw, editors. (1994). "NATIONAL AWAKENING AND THE BIRTH OF ALBANIA, [mut.us/albania/index.htm]"</ref>. Tamen, dum la fino dil [[19ma yarcento]] eventis multa revolti kontre Turka dominaco. Fine Albania deklaris lua nedependo del Otoman imperio ye la [[28ma di novembro]] [[1912]]. Ol adoptis [[republiko]] kom sistemo di guvernerio en [[1920]]. En [[1928]] [[Ahmet Zogu]], lua unesma prezidanto, adoptis la rejala titulo di [[Zog la 1ma]], ed ica lando divenis [[monarkio]].
Nuntempe en la lando evolucionas precipue la [[substrukturo]] e la [[turismo]]. Pos mult yardeki, kande ne permisesis uzar [[automobilo|automobili]] por individuala transporto, pos di to enpraktikigo en [[1999]] montrigis l'existanta sistemo di [[choseo|chosei]] absolute subdimensiita. Do, konstruktesas [[asfalto|asfaltata]] chosei.▼
[[Arkivo:Librazo, verso la rivista del Re - panoramio - ildirettore.jpg|thumb|250px|Italiana trupi dum la vizito dil rejulo [[Vittorio Emanuele la 3ma]] en Albania.]]
Mult entraprezi kreesis kun internaciona partopreno. En multa urbi eventas la rikonstrukturo di lia anciena centri. La [[turismo]] anke evolucionas. Multa [[hoteli]] konstruktesas, precipua an la sudo di la lando, en la regiono nomizita "Albaniana Riviera". La lando demarshas por balde enirar l'[[Europana Uniono]].▼
En [[1939]], [[Italia]]ni invadis Albania ed okupis la lando til [[1943]], kande la [[Germania|Germani]] remplasis li e restis ibe til oktobro [[1944]]. [[Nacionalismo|Nacionalista]] grupi, qui inkluzis [[komunismo|komunista]] partisani, kombatis unesme kontre l'Italiani e pose kontre Germani sen [[Sovietia]]na helpo. [[Enver Hoxha]], chefo dil Albaniana Partiso di Laboro (komunista) divenis chefo di la lando. Ilu federis kun Sovietiani til [[1960]], ma ruptis ica federuro kande [[Nikita Hrushchev]] denuncis la krimini di [[Yosif Stalin|Stalin]]. Do, Hoxha federis su kun la [[Populala Republiko di Chinia]].
[[Arkivo:HODŽA_druhá_míza.jpg|thumb|left|220px|[[Enver Hoxha]]]]
Ye la [[11ma di aprilo]] [[1985]] Hoxha mortis. Lua sucedanto, [[Ramiz Alia]] gradope komencis politikala aperto. Dum marto [[1991]] libera elekti organizesis en Albania, e Ramiz Alia vinkis la prezidantala elekto. Tamen, generala striko koaktis la guvernerio abandonar [[komunismo|komunista rejimo]]. Ramiz Alia guvernis Albania til la [[3ma di aprilo]] [[1992]], kande il renuncis. Elekti eventis, e [[Sali Berisha]] elektesis prezidanto.
▲
▲Ye la [[4ma di aprilo]] [[2009]] Albania divenis membro di [[NATO]]. Nune la [[substrukturo]] e la [[turismo]] di la lando evolucionabas multe. Mult entraprezi kreesis kun internaciona
== Referi ==
| |||