Kenia: Diferi inter la revizi

Kontenajo efacita Kontenajo adjuntita
Idojc (diskutez | kontributadi)
m lig.
kelka korektigi e/o modifiki + texto ed/od imajo
Lineo 30:
=== Historio ===
{{PA|Historio di Kenia}}
[[Arkivo:Bantu_Phillipson.png|thumb|left|200px|Bantua expanso tra Afrika.]]
Fosili trovita en Est-Afrika sugestas ke [[primato|primati]] ja vivis en la regiono cirkume 20 milioni yari ante nun. Fosili di ''[[Homo habilis]]'' (2,5 til 1,8 milioni yari ante nun) e ''[[Homo erectus]]'' (1,8 milioni til 350 mil yari ante nun) trovesis en la regiono dil [[Lago Turkana]]. En [[1984]] [[Richard Leakey]] trovis [[skeleto]] pri puero di ''Homo erectus'' evante 1.6 milion yari en ta regiono.
 
[[Arabia|Araba]] komercisti komencis frequentar la litoro di la regiono dum l'la [[1ma yarcento]]. Arabi e [[Persia|Persi]] establisis urbeti che la litoro dum la [[8ma yarcento]].
 
[[Portugal]]ani esis l'unesma [[Europa]]ni qui arivis en la teritorio di la nuna Kenia, kande [[Vasco da Gama]] vizitis [[Mombasa]] en [[1498]]. Portugalani establisis su en la regiono pos [[1505]] kun skopo protektar lia [[komerco]] en [[Indiana oceano]].
 
Ye la [[25ma di agosto]] [[1848]] Germana misionero [[Johann Ludwig Krapf]] establisis l'unesma [[kristanismo|kristana]] misiono en la regiono. Il tradukis la Biblo a [[Swahilia linguo|swahili]]. Pos [[1850]] europani komencis trasar mapi di l'internajo<ref>Robin Hallett, ''Africa to 1875'', p. 229</ref>. Tre developi augmentis l'interesi di Europani pri la regiono: l'unesma esis la kresko di [[Zanzibar]], insulo e portuo fore la rivo di Afrika<ref>Robin Hallett, ''Africa Since 1875: A Modern History'', p. 560</ref>; la duesma esis la kresko di demando por Afrikana produkturi, quale [[ivoro]]. Fine, la konkurso inter [[Germana imperio]] ed [[Unionita Rejio]] por teritorii en Afrika. En [[1885]] [[Germana imperio]] establisis protektorato en la regiono, ma donis lua kolonii a [[Unionita Rejio]] en [[1890]].
Linio 41 ⟶ 42:
 
=== Politiko ===
[[Arkivo:Kenyan_parliament.jpg|thumb|left|250px|Edifici dil Parlamento di Kenia.]]
Kenia esas [[demokratio|demokratiala]] [[republiko]]. La [[prezidanto]] esas ambe la [[chefo di stato]] ede ankela [[chefo di guvernerio]]. IlLu elektesas dal populo por 5-yara periodo.
 
La [[parlamento]] havas du chambri. La Nacional Asemblajo esas la basa chambro e havas entote 349 membri, di qui 290 elektesas en lokal elekti, 47 elektesas en provincal elekti e la cetera 12 indikesas nedirete. Omni servas dum 5 yari. La Senato esas l'alta chambro, e kreesis unesmafoye en la [[konstituco]] di 1963. Ol abolisesis en 1966 ma rikreesis en 2010. Nune ol konsistas ek 67 membri.
La [[parlamento]] havas unika chambro kun 224 membri qui elektesas por 5 yari dal populo.
 
La nuna [[konstituco]] di Kenia publikigesis oficale ye la 6ma di mayo 2010 ed aprobesis dal populo per referendumo ye la 4ma di agosto 2010. Ol efikeskis ye la 7ma di agosto sam yaro. Ol konfirmis la nedependo di la [[judiciala povo]], abolisis la diskriminaco segun sexuo e permisis la votanti revokar politikisti.
 
=== Geografio ===
Linio 49 ⟶ 53:
 
[[Arkivo:African safari route.jpg|thumb|right|Strado en Tsavo Esto Nacionala Parko.]]
La [[klimato]] varias de [[tropikala klimato|tropikala]] en litoro til [[arida klimato|arida]] en internajo. [[Pluvo|Pluvi]] esas plu intensa de aprilo til junio, ed anke de oktobro til decembro. Lando havas multa regioni richa en sovaja vivo, kom exemploexemple le regioni di [[savano]] de [[Masai Mara]] e [[Tsavo Esto Nacionala Parko]]. Le 5 granda animali di Afrika ([[elefanto]], [[leono]], [[bufalo]], [[leopardo]] e [[rinocero]]) bestiizas en lando.
 
Kenia esas dividita en 8 provinci: