Louis la 14ma di Francia: Diferi inter la revizi

Kontenajo efacita Kontenajo adjuntita
Nula rezumo di redakto
Nula rezumo di redakto
 
Lineo 1:
{{Politikisto
| Nomo = Louis la 14ma
| Imajo = [[Arkivo:Louis XIV of France.jpg|180px]]
| Politikala_titulo = Rejulo
| Shablono_lando= = {{FRA}}
| Guvernisteso = de la [[1414ma di mayo]] [[1643]] til la [[11ma di septembro]] [[1715]]
| Precedanto1 = [[Louis la 13ma di Francia|Louis la 13ma]]
| Sucedanto1 = [[Louis la 15ma di Francia|Louis la 15ma]]
| Naskodio = [[55ma di septembro]] [[1638]]
| Nask-urbo = [[Saint-Germain-en-Laye]]
| Mort-dio = [[11ma di septembro]] [[1715]]
| Mort-urbo = [[Versailles]]
| Spozo = María Teresa di Austria<br />Françoise d'Aubigné
}}
'''Louis la 14ma''', kompleta nomo ''Louis-Dieudonné de France'', ([[1638]] til [[1715]]) esis [[Listo di monarki di Francia|rejo di Francia]] e [[Navara]], surnomizita la ''[[suno|sun]]-rejo'', de 1643 til lua morto en 1715.
 
==Regenteso==
Ilu kronizesis evante 15 yari, ye la [[7ma di junio]] [[1654]]. En 1643 ilua patro [[Louis la 13ma di Francia|Louis la 13ma]], kelka monati ante morto, establisis regenteso-konsilantaro qua regnus por la yuna rejulo; to vice la kustumo ke la vidvino di la rejulo esas regento. Pos la morto di Louis la 13ma, ilua vidvino, rejino Anne, koaktis la ''parlement de Paris'' abolisar la regenteso-konsilantaro, ed el divenis unika regento. El donis multa povo a sua chefa minstro [[Kardinalo Mazarin]]. YePos la morto di Mazarin en 1661, Louis la 14ma prenis la povo.
 
==Aferi dum la regno==
Lineo 27:
Lua regno tamen tre perturbesis per la veneni-afero (aproxime 1680) kande revelesis ke tre eminenta personi e mem homi proxima a la trono uzis veneni por solvar lia problemi e frequentis sorcisti e sorcistini furnisinta a li ita veneni e sacerdotachi advokanta la diablo dum dicar Nigra Mesi. La granda eroro di lua regno esis la [[revoko di Nantes-edikto]] en 1685, olqua cesigis la tolero grantita a la protestanti da lua avulo Henrikus IV en la yaro 1598. La efekti di ta aranjuri esis katastrofatra ye ekonomiala e financala vidpunto. La Franca protestanti qui esis anke elito dil Franca populo kontributis plufortigar [[Prusia]] ed [[Anglia]] to quo havis plu tarde dizastroza konsequi por lua rejio.
 
Me ye kulturala vidpuntovidopunto komencis dum lua regno tre brilanta kulturala ero por Francia, olqua esis duronta dum tri yarcenti e reprezentis anke la kulmino dil klasika Europana ed Ocidentala civilizuro.
 
[[Vauban]] esis la maxim famoza militistal arkitekto Franca dum la tempo di Ludovikus (Louis) la 14ma. Ilu konstruktigis remarkinda fortresi.