Maya Angelou: Diferi inter la revizi

Kontenajo efacita Kontenajo adjuntita
Nula rezumo di redakto
+shablono:Biografio
 
Lineo 1:
{{Biografio
[[Arkivo:Maya Angelou visits YCP Feb 2013.jpg|eta|Angelou en [[2013]]]]
| Nomo = Maya Angelou
'''Maya Angelou''' (n. Marguerite Annie Johnson; [[4ma di aprilo|aprilo 4ma]] [[1928]] – [[28 di mayo|mayo 28ma]] [[2014]]) esis [[Usa|usana]] poeto, memorialisto ed aktivisto por civila yuri.
| Imajo = [[Arkivo:Maya Angelou visits YCP Feb 2013.jpg|eta|Angelou en [[2013]]180px]]
| Profesiono= [[literaturo|skriptisto]]
| Shablono_lando= {{USA}}
| Naskodio = [[4ma di aprilo]] [[1928]]
| Nask-urbo = [[Saint Louis, Missouri]]
| Mort-dio = [[28ma di mayo]] [[2014]]
| Mort-urbo = Winston-Salem, [[Nord-Karolina]]
}}
'''Maya Angelou'''  (n. Marguerite Annie Johnson; [[4ma di aprilo|aprilo 4ma]] [[1928]] – - [[2828ma di mayo|mayo 28ma]] [[2014]]) esis [[Usa|usana]]na poeto, memorialisto ed aktivisto por civila yuri.
 
El  editis sep  autobiografii, tri libri  de  esayi, plura libri de poezio, ed esis autoro di listo de  teatraji, filmi e televizion-programi  dum periodo de 50 yari.  El recevis dozeni de  premii e plu kam 50 honorumala gradi.
 
Angelou esas max  bone konocata pro elua serio de sep autobiografii, qui enfokigas elua puereso ed experienci dum frua adulteso.  La unesma,  ''[[I Know Why the Caged Bird Sings]]''  (1969), naracas  elua vivo til evo 17 yari  ed adportis ad elu internaciona agnosko ed aklamo.
 
El divenis poeto e skribisto pos  serio de employesi kom yuna adulto, inkluzanta frito-koquisto,  sexu-laboristo, dansisto, aktoro che l'opero  ''[[Porgy and Bess]]'', koordinero por la  ''Southern Christian Leadership Conference'', e  jurnalisto en  [[Egiptia]] e [[Ghana]]  dum la deskoloniigo di [[Afrika]].  El esis aktoro, skribisto, direktisto e produktero di  teatraji, filmi e televizion-programi.
 
En 1982, el ganis la unesma dumviva Reynolds-Profesoreso di Usana Studii che l'[[universitato]] ''Wake Forest-Universitato]]'' en  [[Winston-Salem, Nord-Karolina|Winston-Salem]], [[Nordal Karolina|Nord-Karolina]].  El esis aktiva en la [[Movado por Civila Yuri]] e laboris kun [[Martin Luther King|Martin Luther King Jr.]] e [[Malcolm X]].  De la 1990a yari 1990ma, el aparis cirkume 80-foye singlayare ye  la diskurso-cirkuito, mem kande el evis plu kam 80 yari.  En 1993, Angelou recitis sua poemo "''[[On the Pulse of Morning]]''" (1993) che la inaugureso di prezidanto [[Bill Clinton]].
 
Per la  edito di  ''I Know Why the Caged Bird Sings'', Angelou publike diskutis  lateri di elua personala vivo.  El  respektesis kom viceparolanto por negruli e negrini, ed  on egardas elua verki kom  defenso di negrala kulturo.  Elua verki uzesas en skoli ed universitati mondvaste, malgre probi interdiktar elua libri de ula  biblioteki en Usa.  Elua  maxim celebrata verki klasifikesis kom autobiografiala fiktivaji, ma multa kritikeri egardas oli kom autobiografii.  El intence probis  defiar la  normala strukturo dil autobiografio per  kritiko, chanjar ed expansar la jenro.  Elua libri enfokigas  temi quala rasismo, identeso, familio e voyajo.
 
===''' Frua vivo''' ===
Marguerite Annie Johnson  naskis en  [[St.Saint Louis, Missouri]], ye aprilla 4ma di aprilo 1928, la  duesma filio di  Bailey Johnson, pordisto e  dietisto,  e  Vivian (Baxter) Johnson, flegistino.  La plu olda fratulo di  Angelou, Bailey Johnson, Jr., inventis por elu  la nomo  "Maya", de "My" o "Mya Sister".  Kande Angelou evis tri ed elua fratulo quar, la "kalamitatra mariajo" di lia genitori  finis, e lia patro sendis li a [[Stamps, Arkansas|Stamps]], [[Arkansas]], sola per  treno, por lojar kun lia patrala avino, Annie Henderson.  Ecepte por  afrikan-usani tatempe, la avino  prosperis  dum la [[Granda Depresokrizo ekonomiala di 1929]] e [[Duesma mondomilito|Duesma Mondo-Milito]] pro ke la  generala butiko quan el jeris vendis bezonataji ed  elu "kolokis saje e honeste".
 
Quar yari  pose, lia patro "arivis en Stamps sen averto" retroportis li a St. Saint Louis.   Evinte ok yari, lojinte kun sua matro, Angelou sexuale  abuzesis e violacesis  da Freeman, la amoranto di elua matro.  El informis sua fratulo, qua informis la cetera familio.  Freeman kondamnesis ma pasis nur un dio en karcero.  Pos quar dii di libereso, il ocidesis, probable dal onkluli di Angelou.  Angelou esis  muta dum preske kin yari, kredinte: "Me pensis, mea  voco ocidis ilu; me ocidis ta viro, nam me dicis lua nomo.  E lore me pensis ke me ne plus parolos, nam mea  voco povus ocidar irgu..."  Segun Marcia Ann Gillespie ed elua kolegi, qui skribis  biografio pri Angelou, dum ta taco-periodo Angelou developis sua extraordinara memoro, amo a libri e literaturo, e habileso askoltar ed observar la mondo cirkum su.
 
Kurte pos la l'ocido di  Freeman, Angelou ed elua fratulo retrosendesis a lia avino.  Segun  Angelou, docisto e familio-amiko Sno. Bertha Flowers helpis el parolar itere.  Flowers introduktis el ad autori  quala [[Charles Dickens]],  [[William Shakespeare]],  [[Edgar Allan Poe]],  [[Douglas Johnson]]  e [[James Weldon Johnson]], autori qui  influis  elua vivo e kariero, ultre negrina artisti qualaquale [[Frances Harper]],  [[Anne Spencer]] e [[Jessie Fauset]].
 
Kande Angelou evis 14,  el ed elua fratulo  rilojis  kun sua  matro, qua depose  translojis  ad  [[Oakland, Kalifornia|Oakland]], [[Kalifornia]].  Dum la  [[Duesma Mondo-Militomondomilito]], Angelou asistis frequentis ''CaliforniaKalifornia Labor School''.   Ante gradizo, el laboris kom la unesma negrina tram-konduktoro di [[tramveturo|tramveturi]] en [[San Francisco]].  Tri semani pos gradizo, evinte  17, el genitis sua filiulo, Clyde (qua  pose chanjis sua  nomo a Guy Johnson).
 
[[Kategorio{{DEFAULTSORT:Usana skriptisti|Angelou, Maya]]}}
[[Kategorio:Usana skriptisti]]